Như để chứng minh rằng hệ quả của sự kiện trên sẽ rất nghiêm trọng, vào ngày 16/5/2017, một quan chức châu Âu đã xác định với hãng tin Mỹ AP rằng nước ông có thể sẽ dừng việc chia sẻ thông tin tình báo với Mỹ. Một nhân vật thứ hai, ông Burkhard Lischka, một nghị sĩ có uy tín tại Đức hiện nay cũng đánh giá rằng việc tổng thống Mỹ tiết lộ những thông tin nhạy cảm rất đáng lo ngại.
 |
| Tổng thống Trump và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrop trò chuyện tại Nhà Trắng. Ông Trump tuyên bố có quyền chia sẻ thông tin với Nga. Ảnh Internet |
Tâm bão dư luận
Vào hôm 17/5, đến lượt báo chí Israel nhất loạt lên tiếng khẳng định rằng các tiết lộ của ông Trump cho phía Nga đe dọa trực tiếp các điệp viên của Israel đang hoạt động trong vùng Cận Đông, vì các tin này có thể đến tai Iran, kẻ thù của Nhà nước Do Thái.
Suốt cả tuần qua, Nhà Trắng rơi vào “tâm bão dư luận” do phải liên tục chống đỡ hết rắc rối này đến rắc rối khác liên quan đến tính khí bốc đồng và thói ăn nói đại ngôn của ông Trump. Đặc biệt là thông tin cáo giác ông Trump tiết lộ tin tình báo cho Nga. Chuyện này giờ đây lan sang cả Israel.
Nhật báo Libération có bài phân tích “Nỗi giận dữ của Israel sau những lời ba hoa của Trump”. Theo bài báo, vài ngày trước chuyến thăm của tổng thống Mỹ, Nhà nước Do Thái đang rất khó chịu với chuyện ông Trump bị nghi ngờ đã phổ biến tin mật của cơ quan tình báo Israel Mossad cho các vị khách Nga. Dù thủ tướng Israel chỉ đạo chính quyền giữ im lặng, nhưng các cuộc tranh luận về đề tài này đang dấy lên gay gắt trong bộ máy an ninh Israel.
Theo Libération, những thông tin mà ông Trump đã “hớ hênh” lộ cho Nga trong buổi tiếp ngoại trưởng Serguei Lavrov tại Nhà trắng là những tin tình báo, liên quan đến việc phát hiện tổ chức Nhà nước Hồi giáo dự trù đánh bom các máy bay dân sự của phương tây bằng các máy tính xách tay. Đó chính là những thông tin mà Cơ quan tình báo đối ngoại của Israel Mossad đã thu được qua mạng lưới riêng của họ và đã được chuyển cho người Mỹ cách đây vài tuần, trong khuôn khổ hợp tác trao đổi thông tin tình báo giữa hai nước.
Như vậy những lời ba hoa của ông Trump vô hình chung đã gây nguy hại cho một trong những chiến dịch nhạy cảm nhất của Mossad hiện nay là theo dõi Daech. Hôm 17/5, tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên tiếng phủ nhận vụ việc. Còn thủ tướng Israel Benyamin Nétanyahou đã ra lệnh cấm các bộ trưởng bình luận về vụ này. Mặc dù vậy, bên trong bộ máy an ninh của Israel đang dấy lên tranh cãi về việc có nên chăng tiếp tục hợp tác toàn diện với Washington hay không.
Libération dẫn lời một người thân cận với giới tình báo ở Tel Aviv nói: “Từ đầu năm, chúng tôi đã nhận được những thông tin cảnh báo từ Washington. Bạn bè của chúng tôi nói chúng tôi phải dè chừng Trump và những người học việc quanh ông ta. Các thông tin như vậy đã được đưa lên cấp cao nhất của Nhà Nước nhưng không có phản ứng nào”.
Còn theo tờ Le Figaro, thì giới tình báo Isrel bị bàng hoàng về vụ đồng minh để rò rỉ tin này. Tờ báo dẫn ý kiến của ông Amnon Sofrin, cựu giám đốc cơ quan tình báo Mossad: “Có một quy định bất thành văn giữa các cơ quan được trao đổi thông tin nhạy cảm không được trao cho bên thứ ba mà không có sự thỏa thuận của bên đã thu thập được tin khiến cho có thể gây nguy hại đến nguồn tin tại thực địa”.
Trên nhật báo Israel Yedioth Ahronoth, một quan chức giấu tên nói thẳng: “Chúng ta phải đánh giá lại nên chuyển cho Mỹ những loại thông tin nào. Người Mỹ là đồng minh thân cận nhất của chúng ta và chúng ta vẫn chia sẻ với họ những thông tin tối mật. Thế nhưng, chừng nào kênh trao đổi này không an toàn tuyệt đối thì ta nên dừng lại”.
Hãng tin Pháp AFP đã trích lời cựu bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, cũng là cựu giám đốc cơ quan CIA Leon Panetta, cảnh báo rằng hành vi của ông Trump có nguy cơ tác hại đến quan hệ giữa các cơ quan tình báo của Hoa Kỳ với các đồng minh. Phát biểu trên đài tuyền hình Mỹ CNN, ông Panetta cho rằng tổng thống Mỹ không thể nào cứ tiếp tục tiết lộ thông tin mật, mà không gây ra một số vấn đề nghiêm trọng trong cộng đồng tình báo.
Theo ông Panetta, thông tin mật mà ông Trump tiết lộ cho người Nga, đã được một quốc gia Trung Đông cung cấp và nước này từng cho biết rõ là từ nay, họ không muốn Mỹ chia sẻ thông tin này cho một nước khác. Hệ quả, theo viên cựu giám đốc CIA, là quốc gia đó có thể làm gián đoạn việc cung cấp cho Hoa Kỳ bất kỳ loại thông tin tình báo nào hệ trọng đối với an ninh của họ.
Douglas Smith, cựu trợ lý bộ trưởng An Ninh Nội Địa, cũng tự hỏi là một chính phủ nước ngoài sẽ cảm thấy như thế nào khi những thông tin mà họ cho là cực kỳ nhạy cảm, mà họ đã khổ nhọc bí mật thu thập, lại bị Mỹ đưa ra cho một thế lực nước ngoài không phải là bạn bè.
Tóm lại, tương lai hợp tác tình báo giữa Mỹ và các đồng minh, một nhân tố tối quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố đã bị hành động của chính tổng thống Hoa Kỳ đe đọa.
Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain cảnh báo là hành động của ông Trump đã gửi đi một tín hiệu đáng lo ngại đến các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ trên khắp thế giới, và có thể làm suy yếu thái độ sẵn sàng chia sẻ thông tin tình báo với nước Mỹ trong tương lai.
Có thể bị phế truất?
Bộ Tư Pháp Mỹ ngày 17/05/2017 đã thông báo bổ nhiệm cựu giám đốc Cục Điều tra Liên bang FBI Robert Mueller làm thẩm phán đặc biệt để điều tra về những nghi vấn xung quanh khả năng Nga đã can thiệp vào kỳ bầu cử tổng thống Mỹ 2016 theo hướng có lợi cho ông Donald Trump.
Biện pháp này được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Mỹ bị vướng vào loạt sự kiện gây tranh cãi kể từ khi ông quyết định thải hồi giám đốc FBI James Comey ngày 09/05/2017 vì cho điều tra về cựu cố vấn an ninh quốc gia Micheal Flynn.
Theo Reuters, trích nhật báo New York Times ngày 18/5/2017, cựu tướng Micheal Flynn từng thông báo cho đội ngũ chuyển tiếp của tổng thống Donald Trump, nhiều tuần trước lễ nhậm chức, về việc ông bị điều tra do làm việc và nhận thù lao từ Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian vận động tranh cử của Donald Trump. Tuy nhiên, dù được báo trước như vậy, tổng thống Mỹ vẫn bổ nhiệm ông vào Hội Đồng An Ninh Quốc Gia.
Ông Robert Mueller, người từng điều hành FBI trong vòng 12 năm (2001-2013), tuyên bố chấp nhận trọng trách này trong một bản thông cáo. Giải thích về việc bổ nhiệm một thẩm phán đặc biệt, nhân vật số hai của bộ Tư Pháp Mỹ, Rod Rosenstein, nhấn mạnh: “Quyết định bổ nhiệm không đồng nghĩa với việc đã phát hiện ra tình tiết phạm tội hay tiến hành truy tố, mà đây là việc cần thiết để người dân Mỹ hoàn toàn tin tưởng vào kết quả các cuộc điều tra”.
Hạ Viện Mỹ đã thông qua quyết định bổ nhiệm ông Robert Mueller. Tuy nhiên, các lãnh đạo phe Cộng Hòa tại Thượng Viện và Hạ Viện tuyên bố cuộc điều tra riêng rẽ của hai viện vẫn được tiếp tục.
Người đứng đầu phe Dân Chủ tại Thượng Viện đánh giá quyết định bổ nhiệm một thẩm phán đặc biệt là việc hoàn toàn cần thiết và cho rằng ông Mueller là người thích hợp để thực hiện trọng trách. Thông qua một bản thông cáo của Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump cho biết “ông nóng lòng chờ vụ việc này nhanh chóng kết thúc”.
Vẫn xoay quanh những rắc rối vạ miệng của tổng thống Doanld Trump trong tuần qua, xã luận nhật báo Le Monde viết: “Những tranh cãi đang chất lên vai vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Mỗi ngày qua đi lại có thêm một vụ việc gây tai tiếng đối với Trump. Quốc hội và các cơ quan cấp bộ, đó là chưa nói đến các cơ quan an ninh như Cục điều tra liên bang (FBI) hay Cảnh sát liên bang (FOP), đang xôn xao bàn tán quanh câu hỏi: “Trump có đủ năng lực về mặt tâm lý và đạo đức để thực thi chức vụ tổng thống?”
Thái độ dè chừng đã bắt đầu xuất hiện ngay trong Nhà Trắng. Chủ đề tình trạng tâm thần của tổng thống không rời khỏi trang nhất các báo, đang che khuất các tin tức còn lại ở Mỹ”.
Thậm chí Le Monde còn trích dân ông David Broder, cựu cố vấn cho 3 tổng thống: Richard Nixon, Ronald Reagan và Bill Clinton, một trong những người được đánh giá là hiền triết chính trị ở Mỹ, đánh giá rằng: “Donald Trump chắc chẳn đang đi vào trong vùng có thể bị phế truất”.
Tuy nhiên, Le Monde kết luận: Chỉ có đa số phe Cộng Hòa ở Quốc Hội có thể đưa ra ý kiến về thủ tục phế truất. Giờ vẫn chưa đến mức đó. Nhưng chỉ riêng việc người ta gợi nhắc đến khả năng đấy sau 5 tháng ông Trump bước chân vào Nhà Trắng cũng đã đủ nói lên được sự yếu ớt về chính trị của Tổng thống Mỹ./.
