Văn hóa nghệ thuật

Góc nhìn chân thực về người nông dân trong cách mạng, qua vở kịch “Sấm dậy đồng chiêm”

Phương Nga
Âm nhạc 11:00 | 18/08/2025
Baovannghe.vn - Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Nhà hát Kịch nói Quân đội công diễn vở Sấm dậy đồng chiêm.
aa

Vở kịch tái hiện khí thế cách mạng sục sôi giai đoạn tiền khởi nghĩa, đồng thời, khắc họa vai trò nòng cốt của người nông dân vùng chiêm trũng Bắc Bộ trong thời kì này. Đồng thời, khẳng định chân lý: dân là gốc của cách mạng và độc lập, tự do là giá trị thiêng liêng nhất.

Người nông dân lam lũ, chịu nhiều áp bức, khổ cực. Ảnh:
Người nông dân là những người chịu nhiều áp bức, khổ cực. Ảnh: Nhà hát Kịch nói Quân đội

Vở kịch Sấm dậy đồng chiêm (Tác giả kịch bản: Nguyễn Kháng Chiến, Đạo diễn: NSND Lê Hùng) tái hiện cuộc đời cô Địch, hình tượng tiêu biểu cho người nông dân vùng chiêm trũng Bắc Bộ trong giai đoạn tiền khởi nghĩa.

Qua nhân vật này, tác phẩm khắc họa hành trình từ những cuộc đấu tranh tự phát, manh mún của người nông dân, đến sự giác ngộ tư tưởng cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, họ đã trở thành lực lượng nòng cốt, cùng trí thức, tiểu tư sản và nhiều tầng lớp khác, làm nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám 1945, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc.

Giám đốc Nhà hát Kịch nói Quân đội, Đại tá, NSƯT Lê Thị Mai Phương cùng dàn nghệ sĩ chụp ảnh lưu niệm cùng khán giả.
Giám đốc Nhà hát Kịch nói Quân đội, Đại tá, NSƯT Lê Thị Mai Phương cùng dàn nghệ sĩ chụp ảnh lưu niệm cùng khán giả.

Không chỉ tái hiện lịch sử, vở kịch còn khắc họa sâu đậm tình đồng chí, đồng đội, tình yêu trong sáng và sự gắn bó giữa những con người chung lý tưởng. Chính niềm tin và sự hy sinh ấy đã tiếp thêm sức mạnh để họ vượt qua khổ đau, góp phần làm nên thắng lợi dân tộc.

Cũng từng là người lính kháng chiến, tác giả kịch bản Nguyễn Kháng Chiến đã mang vào tác phẩm những chi tiết thật, câu chuyện thật, tạo nên vở diễn thấm đẫm hơi thở đời sống. Hình ảnh đoàn quân khởi nghĩa trong làng chỉ có vỏn vẹn hai khẩu súng vừa chân thực vừa lay động, gợi nên sự mộc mạc nhưng kiên cường đến nao lòng.

Người nông dân cùng các tầng lớp nhân dân khác tham gia cách mạng. Ảnh: Nhà hát Kịch nói Quân đội
Người nông dân cùng các tầng lớp nhân dân khác tham gia cách mạng. Ảnh: Nhà hát Kịch nói Quân đội

Dưới bàn tay dàn dựng tài hoa của NSND Lê Hùng, từng chi tiết nhỏ đều được trau chuốt, tạo nên sự chỉn chu và có chiều sâu.

Từ phục trang đến cảnh trí, tất cả đều mộc mạc, đúng với đời sống làng quê Bắc Bộ những năm 1943, khi Việt Minh bắt đầu lớn mạnh. Hình ảnh ông đồ, người buôn rau, buôn gạo, những phận đời cơ cực… hiện lên sống động, phản ánh xã hội ngột ngạt dưới ách địa chủ, thực dân.

Bằng ngôn ngữ sân khấu giàu sức gợi, tác phẩm đã dựng lại bức tranh xã hội đói nghèo, cảnh sưu cao, thuế nặng, những trận đòn roi tàn bạo. Hiện thực khắc nghiệt ấy được tái hiện để khắc sâu ý chí vùng lên của nhân dân.

Sấm dậy đồng chiêm chính là lát cắt lịch sử sống động, đem đến cho khán giả góc nhìn chân thực và giàu sức nặng về hành trình khởi nghĩa của tầng lớp nông dân.

Hầu hết chi tiết trong kịch bản đều xuất phát từ người thật, việc thật, không bị tô hồng hay cường điệu. Tác giả kịch bản Nguyễn Kháng Chiến đã lựa chọn khắc hoạ giai đoạn tiền khởi nghĩa trong Cách mạng Tháng Tám, một giai đoạn ít được khai thác và dần bị lãng quên. Qua đó, ông muốn gửi gắm đến thế hệ hôm nay những bài học quý giá về sự gian khổ, hy sinh, từ đó, thấm thía hơn giá trị của độc lập, tự do.

Cảnh diễn đặc sắc trong vở kịch. Ảnh: Nhà hát Kịch nói Quân đội
Cảnh diễn đặc sắc trong vở kịch. Ảnh: Nhà hát Kịch nói Quân đội

Chỉ đạo nghệ thuật, Giám đốc Nhà hát Kịch nói Quân đội, Đại tá, NSƯT Lê Thị Mai Phương nhấn mạnh, vở kịch đã vượt lên trên giá trị của một tác phẩm nghệ thuật. Vở diễn không đơn thuần tái hiện quá khứ mà còn mang trong mình sứ mệnh tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho công chúng.

Đặc biệt, với thế hệ trẻ hôm nay, những người đang sống trong bối cảnh xã hội nhiều biến động, thông tin đa chiều thì tác phẩm như lời nhắc nhở sâu sắc về cội nguồn, về giá trị của độc lập, tự do.

Vở kịch là nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại, để lịch sử không bị lãng quên, để khán giả thêm ý thức sống, làm việc và cống hiến sao cho xứng đáng với những hy sinh lớn lao của thế hệ cha anh.

Cánh đồi - Thơ Nguyên Như

Cánh đồi - Thơ Nguyên Như

Baovannghe.vn- Những cơn sấm dạt về cuối tôi/ gặp con đường ngổn ngang gạch xám
Nhà biên kịch Phạm Lăng Quang - Con đường và đồng đội

Nhà biên kịch Phạm Lăng Quang - Con đường và đồng đội

Baovannghe.vn - Với chúng tôi, hình ảnh nhà biên kịch Phạm Lăng Quang - một người lính, nghệ sĩ đẹp trai, hào hoa, thông minh, hóm hỉnh, hào hiệp luôn in đậm trong trái tim mình. Và với những người lính hậu cần - kỹ thuật, các vở diễn thương hiệu Lăng Quang vẫn luôn dậy sóng trong lòng mỗi khi nhớ lại những năm tháng lửa đạn ấy...
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng

Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng

Baovannghe.vn - Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc.
UNESCO : Xem xét hồ sơ về Tranh dân gian Đông Hồ

UNESCO : Xem xét hồ sơ về Tranh dân gian Đông Hồ

Baovannghe.vn - Kỳ họp lần thứ 20 của Ủy ban Liên Chính phủ về Bảo vệ Di sản văn hóa Phi vật thể diễn ra tại New Delhi, Ấn Độ, hồ sơ tranh dân gian Đông Hồ của Việt Nam đã được xem xét để công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.
Cao nguyên đá Đồng Văn được vinh danh "Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025"

Cao nguyên đá Đồng Văn được vinh danh "Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025"

Baovannghe.vn - Mới đây, tại Vương quốc Bahrain, đã diễn ra Lễ vinh danh Giải thưởng Du lịch thế giới (World Travel Awards - WTA) năm 2025. Theo đó, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang được trao cúp chiến thắng hạng mục Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025.