Văn hóa nghệ thuật

Không gian tái hiện tục đón Tết Đoan ngọ thời Lê Trung Hưng

Phương Nga
Kiến trúc 10:00 | 29/05/2025
Baovannghe.vn - Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức trưng bày, giới thiệu những nét văn hóa truyền thống đặc sắc nhân dịp Tết Đoan ngọ (ngày 5/5 Âm lịch, tức ngày 31/5/2025),
aa

Sự kiện được tổ chức tại khu di sản Hoàng thành Thăng Long (quận Ba Đình, Hà Nội) với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn kéo dài đến hết ngày 1/6.

Giới thiệu không gian đón Tết Đoan ngọ cung đình tại Hoàng thành Thăng Long. Ảnh: BTC
Giới thiệu không gian đón Tết Đoan ngọ cung đình tại Hoàng thành Thăng Long. Ảnh: BTC

Trưng bày gồm hai phần: Tết Đoan ngọ dân gian truyền thốngTết Đoan ngọ trong cung đình thời Lê Trung Hưng.

Không gian trưng bày tết Đoan ngọ dân gian sẽ tái hiện một số phong tục như: Phong tục thờ cúng các vị thần linh và tổ tiên với ý nghĩa người dân dâng lên trời đất, thần linh, tổ tiên những sản vật trái cây đầu mùa với tấm lòng biết ơn và cầu mong mùa màng không bị sâu bọ phá hoại, con cháu mạnh khỏe, bình an; phong tục “giết sâu bọ”.

Tháng 5 âm lịch thời tiết nóng nực, bắt đầu mùa có nhiều dịch bệnh. Phong tục “giết sâu bọ” thường là: Ăn quả trứng luộc, rượu nếp, bánh ú tro, bánh đa, chè kê... để sâu bọ “say”, ăn tiếp trái cây có hương vị chua chát để sâu bọ “chết”. Người lớn thì uống rượu hùng hoàng hoặc rượu xương bồ, nước dừa... nhằm tiêu độc.

Bên cạnh đó, vào Tết Đoan Ngọ, người Việt còn có tục đeo cho trẻ nhỏ chùm bùa ngũ sắc (bùa tua, bùa túi) ở ngực và buộc chỉ ngũ sắc ở cổ tay... với quan niệm chỉ ngũ sắc ứng với màu ngũ hành giúp trừ tà.

Các hiện vật trưng bày đã được Trung tâm phục dựng lại theo nguồn tư liệu ảnh của Henri Oger, Nguyễn Văn Huyên; Bảo tàng Quai Branly (Pháp).

Ngoài ra, Ban tổ chức còn giới thiệu phong tục đi hái thuốc, khảo cây... Không gian trưng bày được tái hiện chân thực, giúp du khách có thể tiếp cận và cảm nhận được nét độc đáo, ý nghĩa của các phong tục tết của người dân.

Giới thiệu một số loại thuốc nam gắn với tục hái thuốc trong dịp Tết Đoan ngọ. Ảnh: BTC
Giới thiệu một số loại thuốc nam gắn với tục hái thuốc trong dịp Tết Đoan ngọ. Ảnh: BTC

Điểm nhấn của không gian trưng bày là hình tượng con giáp - linh vật rắn của năm Ất Tỵ được kết từ các loại lá cây thân thuộc. Đây là một tác phẩm nghệ thuật đẹp, sáng tạo, trở thành một điểm check-in ấn tượng cho du khách.

Không gian Tết Đoan ngọ trong cung đình thời Lê Trung Hưng giới thiệu các nghi lễ cúng tế tổ tiên, lễ thiết triều, lễ ban quạt, lễ ban yến... được phỏng dựng lại qua hệ thống tranh vẽ dựa trên các tư liệu lịch sử.

Trong đó nổi bật là mô hình chiếc quạt lớn trên có đề bài thơ được phỏng dựng, nhằm ghi dấu lại sự kiện vua Lê Hiến Tông (1498-1504) làm thơ đề trên quạt vào dịp Tết Đoan ngọ để gửi gắm những tâm tư, trăn trở của mình trong việc chính sự, trị vì đất nước.

Bên cạnh đó, Ban tổ chức còn giới thiệu không gian lễ ban quạt được phỏng dựng qua mô hình quan Tư lễ ban quạt cho các quan trong triều.

Trong dịp này, Trung tâm cũng phối hợp trưng bày quy trình, dụng cụ làm quạt và bộ sưu tập quạt của nghệ nhân Lân Tuyết.

Bộ sưu tập gồm 2 loại hình quạt: quạt truyền thống (quạt giấy dó châm kim, quạt the hoa văn trổ chìm) và quạt nghệ thuật (vẽ tứ thời, thư pháp và các tích truyện Thánh Gióng, Múa rồng, Tố nữ...).

Vào sáng 31/5 và 1/6, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp các nghệ nhân tổ chức hoạt động thực hành, trải nghiệm di sản với hai chủ đề chính là: Nghệ thuật thư pháp trên quạt, nghệ thuật kết lá tạo hình.

Các hoạt động này hướng tới kỷ niệm Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6, giúp các em vừa được vui chơi, học hỏi và hiểu thêm về di sản văn hóa dân tộc.

Xuồng ba lá quê tôi… Tản văn của Kiên An

Xuồng ba lá quê tôi… Tản văn của Kiên An

Baovannghe.vn - Chiếc xuồng ba lá. Một trong những vật dụng gắn liền với người dân miền sông nước quê tôi. Xuồng đã cùng người dân quê tôi dãi nắng dầm mưa, trải qua bốn mùa khó nhọc.
Bấm chân qua tuổi dại khờ - Thơ Cao Xuân Sơn

Bấm chân qua tuổi dại khờ - Thơ Cao Xuân Sơn

Baovannghe.vn- Đường trần buốt nắng cháy mưa/ thất thu ruộng cạn, được mùa đồng sâu
Hương bần. Truyện ngắn của Nguyễn Hiệp

Hương bần. Truyện ngắn của Nguyễn Hiệp

Baovannghe.vn- Mấy mươi năm trôi qua như cái chớp mắt, câu hát của người thương ngày nào vẫn còn ngân ngân trong đầu ông Tỵ, mới rợi như vừa nghe, như vừa đây, những âm thanh ngọt ngào chạm thấu con tim đó đã khiến bước chân ông bao lần dừng lại, ngập ngừng khi hành quân trong rừng sác, nơi truông tràm.
Văn học nước ngoài ở miền Nam 1954 - 1975

Văn học nước ngoài ở miền Nam 1954 - 1975

Baovannghe.vn- Văn học miền Nam 1954 - 1975 hình thành và phát triển trong tư thế hội nhập sâu rộng với văn hóa, văn học phương Tây và thế giới.
Một vài ký ức

Một vài ký ức

Tuần báo Văn nghệ ở giai đoạn mới vẫn giữ được tín nhiệm với bạn đọc, chính là đã biết tranh thủ sức đóng góp của tập thể trong và ngoài tòa soạn. Khi ai cũng đã có trách nhiệm với tờ báo, thì việc đọc, chọn bài có trách nhiệm và công bằng hơn, biết trân trọng cộng tác viên hơn, huy động được sáng kiến của nhiều anh em hơn.