Văn hóa nghệ thuật

Tại sao xã hội Hàn Quốc lại quá khắt khe với người nổi tiếng?

Bùi Tùng Linh
Điện ảnh
10:21 | 01/03/2025
Tại sao xã hội Hàn Quốc lại quá khắt khe với người nổi tiếng? Các chuyên gia xã hội học cho rằng điều này bắt nguồn từ tâm lý so sánh, sự khan hiếm tương đối trong xã hội, ý thức tập thể và một nền văn hóa không khoan nhượng với sai lầm.
aa

Cái chết của diễn viên Kim Sae-ron đã làm dấy lên cuộc tranh luận về sự khắc nghiệt mà những người nổi tiếng tại Hàn Quốc phải đối mặt. Đây không phải là lần đầu tiên một ngôi sao trong ngành giải trí chịu áp lực cực đoan từ công chúng và truyền thông, nhưng trường hợp của Kim đặc biệt gây chấn động vì cô còn quá trẻ và dường như đã nỗ lực để chuộc lỗi.

Người nổi tiếng bị đối xử như hình mẫu đạo đức tuyệt đối: Sự khắt khe đến từ tâm lý so sánh và cảm giác bất công xã hội

Theo giáo sư Huh Chang-deog từ Đại học Yeungnam, Hàn Quốc, một trong những nguyên nhân chính khiến công chúng Hàn Quốc đặc biệt khắt khe với người nổi tiếng là tâm lý so sánh bản thân với người khác. Ông chỉ ra rằng Hàn Quốc là một quốc gia có mức sống cao nhưng đồng thời cũng là nơi có sự cạnh tranh khốc liệt về địa vị xã hội.

“Những người nổi tiếng như Kim Sae-ron trông hoàn hảo từ ngoại hình đến lối sống và tài chính, điều này khiến họ trở thành mục tiêu của sự ghen tị,” Huh nói với The Korea Herald.

Sự so sánh này dẫn đến cảm giác thiếu thốn tương đối, nơi những người bình thường cảm thấy bất mãn vì họ làm việc chăm chỉ nhưng không đạt được cuộc sống như những người nổi tiếng. Khi một ngôi sao phạm sai lầm, công chúng có xu hướng trút bỏ sự bất mãn của mình bằng cách chỉ trích và thậm chí là công kích cá nhân.

Tại sao xã hội Hàn Quốc lại quá khắt khe với người nổi tiếng?
“Những người nổi tiếng trông hoàn hảo từ ngoại hình đến lối sống và tài chính, điều này khiến họ trở thành mục tiêu của sự ghen tị. Ảnh minh họa: Internet.

Ở Hàn Quốc, người nổi tiếng không chỉ là những cá nhân thành công trong lĩnh vực nghệ thuật mà họ còn bị đặt vào vị trí như những hình mẫu đạo đức. Giáo sư Koo Jeong-woo từ Đại học Sungkyunkwan gọi đây là một "hợp đồng xã hội bất thành văn" giữa công chúng và người nổi tiếng.

“Ở Hàn Quốc, công chúng không chỉ xem người nổi tiếng như những người biểu diễn mà họ còn mong đợi họ phải duy trì hình ảnh chuẩn mực và đạo đức,” Koo nói. Ông cũng chỉ ra rằng người hâm mộ thường cảm thấy bản thân có sự kết nối cá nhân với thần tượng, do đó khi thần tượng phạm lỗi, họ có xu hướng cảm thấy bị phản bội và quay lưng ngay lập tức.

Điều này lý giải vì sao khi Kim Sae-ron bị phát hiện lái xe khi say rượu, cô không chỉ bị chỉ trích mà còn bị “tẩy chay” trên mọi mặt trận – từ việc bị cắt vai diễn, bị các thương hiệu ngừng hợp tác cho đến việc bị loại bỏ hoàn toàn khỏi ngành công nghiệp giải trí. Ngay cả khi cô cố gắng làm việc bán thời gian tại một quán cà phê, hành động này cũng bị chế giễu và xem là “chiêu trò thu hút sự thương cảm”.

Khác với nhiều quốc gia phương Tây, nơi người nổi tiếng có thể phục hồi danh tiếng sau những vụ bê bối, Hàn Quốc gần như không có khái niệm "cơ hội thứ hai". Giáo sư Seol Dong-hoon từ Đại học Quốc gia Jeonbuk nhận định rằng đây là hậu quả của một nền văn hóa tập thể nghiêm ngặt.

“Hàn Quốc là một xã hội đặt nặng tinh thần tập thể. Khi một cá nhân – đặc biệt là người nổi tiếng – mắc lỗi, họ không chỉ bị xem là phạm sai lầm cá nhân mà còn bị coi là làm tổn hại đến cộng đồng. Vì vậy, họ không chỉ bị chỉ trích mà còn bị loại bỏ khỏi xã hội một cách không khoan nhượng,” Seol giải thích.

Ngoài ra, ngành công nghiệp giải trí Hàn Quốc cũng có những tiêu chuẩn đạo đức rất khắt khe, đôi khi vượt xa mức độ cần thiết. Khi một diễn viên hay ca sĩ bị dính vào scandal, các công ty quản lý và nhà sản xuất phim, nhãn hàng quảng cáo sẽ ngay lập tức cắt đứt hợp đồng để tránh ảnh hưởng đến thương hiệu của họ. Điều này khiến người nổi tiếng không có cơ hội để làm lại từ đầu.

Một trong những vấn đề gây tranh cãi trong vụ việc của Kim Sae-ron là việc liệu cô có bị đối xử khắc nghiệt hơn vì là một diễn viên nữ hay không. Một số nhà quan sát chỉ ra rằng nhiều nghệ sĩ nam từng có bê bối nghiêm trọng vẫn có thể trở lại sự nghiệp sau một thời gian "ở ẩn", trong khi phụ nữ thì gần như không có cơ hội.

“Những nam nghệ sĩ từng phạm tội nghiêm trọng hơn, như bạo lực hay hành hung, vẫn có thể trở lại ngành giải trí sau một thời gian tự kiểm điểm. Nhưng đối với phụ nữ, ngay cả những sai lầm nhỏ cũng có thể hủy hoại hoàn toàn sự nghiệp của họ,” một nhà phê bình nhận định trên The Korea Herald.

Điều này phản ánh một thực tế trong ngành công nghiệp giải trí Hàn Quốc: Phụ nữ bị đặt dưới những tiêu chuẩn khắt khe hơn so với đàn ông. Trong khi nam nghệ sĩ có thể được tha thứ và tiếp tục sự nghiệp, nữ nghệ sĩ lại thường bị loại bỏ hoàn toàn.

Áp lực từ truyền thông và mạng xã hội: “Bạo lực mạng giết người”

Cyberbullying là bắt nạt trực tuyến, tức là hành vi quấy rối, lăng mạ, đe dọa hoặc bôi nhọ một cá nhân thông qua các nền tảng trực tuyến như mạng xã hội, diễn đàn, tin nhắn, email hoặc video trên YouTube. Hình thức này thường nhắm vào người nổi tiếng, học sinh, hoặc bất kỳ cá nhân nào bị công kích trên không gian mạng.

Cyberbullying có thể bao gồm:

Lăng mạ, chê bai: Đăng tải những bình luận tiêu cực, xúc phạm về ngoại hình, tính cách, cuộc sống cá nhân của ai đó.

Lan truyền tin đồn, bôi nhọ danh dự: Phát tán thông tin sai lệch, bịa đặt để hủy hoại danh tiếng của một cá nhân.

Tấn công cá nhân có tổ chức: Kêu gọi cộng đồng mạng tẩy chay, công kích hoặc spam tin nhắn nhằm làm suy sụp tinh thần nạn nhân.

Lạm dụng thông tin cá nhân: Công khai thông tin nhạy cảm, riêng tư của ai đó lên mạng để bôi nhọ hoặc gây tổn thương tinh thần.

Một yếu tố quan trọng khác góp phần vào sự khắc nghiệt của xã hội Hàn Quốc đối với người nổi tiếng là sự ảnh hưởng của truyền thông và mạng xã hội. Trong thời đại YouTube và các nền tảng nội dung số, việc “đào xới” những sai lầm trong quá khứ của người nổi tiếng để câu view đã trở thành một hiện tượng phổ biến.

Trong trường hợp của Kim Sae-ron, sau vụ tai nạn năm 2022, hàng loạt YouTuber và trang tin tức đã liên tục công kích cô bằng những video và bài viết tiêu cực. Một trong những YouTuber nổi tiếng, Lee Jin-ho, thậm chí đã đăng nhiều video mỉa mai việc Kim phải làm nhân viên bán thời gian. Điều này khiến cô bị quấy rối trực tuyến nghiêm trọng, làm trầm trọng thêm tình trạng tâm lý của cô.

Theo Kweon Young-chan, người sáng lập Tổ chức Phòng chống Tự tử của Người nổi tiếng Hàn Quốc, chính những áp lực từ truyền thông và mạng xã hội đã góp phần đẩy Kim Sae-ron đến quyết định cực đoan. "Cyberbullying không chỉ là một vấn đề nhỏ lẻ. Đối với người nổi tiếng, nó có thể là bản án tử hình," Kweon nói.

Giáo sư Huh Chang-deog nhấn mạnh rằng đã đến lúc xã hội Hàn Quốc cần thay đổi cách nhìn nhận về người nổi tiếng và có một thái độ khoan dung hơn đối với sai lầm của họ.

"Con người trưởng thành và trở thành người tốt hơn bằng cách phạm sai lầm. Chúng ta cần nhớ rằng người nổi tiếng cũng là con người – họ không hoàn hảo, và họ cũng cần cơ hội để làm lại từ đầu," Huh nói.

Cái chết của Kim Sae-ron là một lời cảnh báo đau đớn về sự khắc nghiệt của xã hội Hàn Quốc. Nếu không có sự thay đổi, những bi kịch tương tự có thể sẽ tiếp tục xảy ra.

Tại sao xã hội Hàn Quốc lại quá khắt khe với người nổi tiếng?
Kim Sae-ron diễn viên trẻ triển vọng Hàn Quốc.

Kim Sae-ron từng là một trong những diễn viên trẻ triển vọng nhất của Hàn Quốc. Cô bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ năm 9 tuổi và nhanh chóng được công nhận nhờ vai diễn trong bộ phim The Man From Nowhere (2010), nơi cô đóng cùng nam tài tử Won Bin. Khả năng diễn xuất xuất sắc đã giúp Kim giành được nhiều vai chính trong các bộ phim truyền hình và điện ảnh nổi tiếng, đưa cô trở thành một trong những gương mặt quen thuộc của làng giải trí Hàn Quốc.

Tuy nhiên, sự nghiệp của Kim sụp đổ hoàn toàn vào năm 2022 khi cô bị phát hiện lái xe trong tình trạng say rượu và gây tai nạn. Chiếc xe của Kim đã đâm vào một trạm biến áp, khiến một khu vực ở Seoul mất điện trong nhiều giờ. Xét nghiệm cho thấy nồng độ cồn trong máu của cô là 0,2%, vượt xa mức cho phép. Dù đã công khai xin lỗi và nộp phạt 20 triệu won (tương đương 13.900 USD), công chúng vẫn không tha thứ cho cô.

Sau vụ việc, Kim bị mất vai diễn trong hàng loạt dự án phim, bị các thương hiệu quảng cáo cắt hợp đồng, và bị đài truyền hình công cộng KBS đưa vào danh sách đen. Cô đã cố gắng quay lại cuộc sống bình thường bằng cách làm nhân viên bán thời gian tại một quán cà phê, nhưng ngay cả hành động này cũng bị chế giễu và bị xem là "chiêu trò thu hút sự thương cảm." Mạng xã hội tràn ngập những bình luận tiêu cực nhắm vào Kim, khiến cô phải rút lui khỏi ngành giải trí.

Vào ngày 17 tháng 2 năm 2025, Kim Sae-ron được phát hiện đã qua đời tại nhà riêng ở tuổi 24. Cái chết của cô một lần nữa làm dấy lên cuộc tranh luận về sự khắc nghiệt của xã hội Hàn Quốc đối với người nổi tiếng. Tại sao một sai lầm lại có thể hủy hoại hoàn toàn một con người? Liệu xã hội Hàn Quốc có đang quá tàn nhẫn với những người của công chúng?

Bùi Tùng Linh (Dịch và tổng hợp)

Miễn toàn bộ học phí, thuận lợi và thách thức

Miễn toàn bộ học phí, thuận lợi và thách thức

Baovannghe.vn- Trong phiên họp ngày 28/2/2025, Bộ Chính trị quyết định, từ năm học 2025-2026 miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên cả nước. Đây là chủ trương lớn của Đảng, mang nhiều ý nghĩa kinh tế và xã hội sâu sắc. Đặc biệt là tạo điều kiện bình đẳng về cơ hội học tập cho mọi tầng lớp dân cư, bất kể hoàn cảnh kinh tế hay địa vị xã hội.
Khai mạc triển lãm mỹ thuật "Mùa xuân bất diệt"

Khai mạc triển lãm mỹ thuật "Mùa xuân bất diệt"

Baovannghe.vn - Chiều 14/3, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm Mùa xuân bất diệt của cố họa sĩ Lê Lam, một trong những đại diện tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện thực cách mạng Việt Nam.
Vườn thiền cổ tích - Chùm thơ của Lê Phương Liên

Vườn thiền cổ tích - Chùm thơ của Lê Phương Liên

Baovannghe.vn - Vườn thiền Thong Dong rất xanh. Bao nhiêu cỏ cây hoa lá. Gió mưa cũng về rất lạ. Nắng vừa buông đã sương đầm.
Cùng Mekong Art trải lòng qua ngôn ngữ hội họa

Cùng Mekong Art trải lòng qua ngôn ngữ hội họa

Baovannghe.vn - 93 tác phẩm của 77 họa sĩ Mekong Art đang sinh sống ở khắp các tỉnh thành phía Nam vừa được giới thiệu đến công chúng tại Hội Mỹ thuật TP HCM.
Chính phủ: Thúc đẩy chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 hiệu lực, hiệu quả

Chính phủ: Thúc đẩy chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 hiệu lực, hiệu quả

Baovannghe.vn - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 14/3/2025 về đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06) tại các bộ, ngành, địa phương năm 2025 và những năm tiếp theo.