Trong buổi sơ khai của bất cứ dân tộc hay chủng tộc nào cũng mang nặng tâm thức thần hóa các sức mạnh siêu nhiên mà mình không lý giải nổi, để tìm lấy chỗ dưa và nguồn an ủi. Nhưng sự thần hóa của phương Tây là có tính chất hướng ngoại, dần dần tập trung vào đấng Thượng đế toàn trí toàn năng nằm bên ngoài con người. Trái lại ở Trung Quốc thì dần dần theo chiều hướng nội-vẫn là ông Trời tương dương với Thượng đế, nhưng lại có sự cảm thông với con người (thiên nhân tương cảm).
