Cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; căn cứ Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12.4.2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; căn cứ Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân tại Điều 4 và Điều 5 quy định: “Quốc hội quyết định Ngày bầu cử toàn quốc đối với cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp”, “Ngày bầu cử phải là ngày Chủ nhật và được công bố chậm nhất 115 ngày trước ngày bầu cử”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh. Ảnh QH

Tờ trình nêu, căn cứ ý kiến của cơ quan có thẩm quyền và trên cơ sở tổng kết các cuộc bầu cử gần đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 là Chủ nhật, ngày 15 tháng 3 năm 2026.

Cũng trong chương trình làm việc sáng 12/5, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân do Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày cho biết, ngay sau khi được giao nhiệm vụ, Ủy ban đã khẩn trương nghiên cứu, rà soát các quy định liên quan và ý kiến chỉ đạo định hướng của Bộ Chính trị tại Kết luận số 127-KL/TW để xác định nội dung, phạm vi sửa đổi của dự án Luật.

Dự thảo Luật được xây dựng nhằm bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, bảo đảm đáp ứng yêu cầu chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, về bầu cử sớm, rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Bám sát các nội dung sửa đổi Hiến pháp có liên quan đến dự án Luật.

Hoàn thiện các quy định về bầu cử trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; điều chỉnh giảm thời gian thực hiện một số bước trong quy trình bầu cử song phải bảo đảm chặt chẽ, công khai, dân chủ, khả thi.

Chỉ sửa đổi, bổ sung những nội dung có liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đã có chỉ đạo rõ của cấp có thẩm quyền; những vấn đề cấp thiết xuất hiện trong thực tế để cụ thể hóa các chỉ đạo, kết luận của Trung ương Đảng và kịp thời khắc phục một số bất cập đã được tổng kết trong triển khai Luật Bầu cử thời gian qua…

Dự thảo Luật đã lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến HĐND cấp huyện; điều chỉnh, bổ sung một số nội dung có liên quan đến mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; Sửa đổi 20 điều có nội dung liên quan đến giảm thời gian thực hiện một số bước trong quy trình bầu cử; Sửa đổi, bổ sung 5 điều liên quan đến các vướng mắc trong công tác bầu cử cần sửa ngay và bổ sung 1 khoản vào điều hướng dẫn thi hành…

Tại Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày nêu rõ, để bảo đảm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị, dự thảo Luật được rà soát, sửa đổi, bổ sung 47/98 điều của Luật hiện hành; phạm vi sửa đổi không quá 1/2 tổng số điều.

Vì vậy, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tán thành với tên gọi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Về sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, Khoản 5 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi giao UBND cấp xã quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Đa số ý kiến tán thành với việc sửa đổi của dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị làm rõ ngay trong Điều luật về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong việc kiểm tra, kiểm soát, giám sát việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Có ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định UBND cấp xã thống nhất với người đứng đầu các đơn vị có thể thành lập khu vực bỏ phiếu riêng để quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng “Việc xác định khu vực bỏ phiếu do Ủy ban nhân dân cấp xã xác định và được UBND cấp tỉnh phê chuẩn”.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản có nội dung liên quan, Ủy ban tán thành việc bổ sung thành phần Ủy viên Ủy ban bầu cử, chức danh “thư ký”; mở rộng hình thức vận động bầu cử, tiếp xúc cử tri tại các khoản 7, 9, 33, 34 Điều 1; việc bổ sung thẩm quyền hướng dẫn, điều chỉnh thời gian của Hội đồng bầu cử quốc gia trong trường hợp phát sinh vướng mắc tại khoản 3 Điều 2 dự thảo Luật.

Về sửa đổi các quy định nhằm điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử, đa số ý kiến tán thành với việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử còn 42 ngày.

Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc việc giảm thời gian ở một số bước để bảo đảm tính khả thi, như: thời gian từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày cuối cùng tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ hai còn 2 ngày; thời gian từ Hội nghị hiệp thương lần thứ hai đến lần thứ ba còn 17 ngày; thời gian tiếp nhận khiếu nại còn 3 ngày; thời gian xem xét, giải quyết khiếu nại còn 7 ngày...