(Trích Trường ca)

Chương IX

Mẹ sinh nhiều con trai

Có phải mẹ Âu Cơ đã đi vòng trái đất

Để làm chỗ khai sinh con Lạc cháu Hồng

Mẹ đã tìm ra dải đất hình tia chớp

Chọn vùng tâm bão để sinh con

Cái dải đất sông hóa rồng chín khúc

Hai đầu xòe những mũi đất - mũi lao

Núi mang dáng ngựa phi voi phục

Bão ngủ rừng sâu đợi giặc vào

Cái dải đất giống như nàng Tiên múa

Lại có hình ngọn lửa lúc cuồng phong

Lịch sử thành văn trên mình ngựa

Con trẻ mà mang áo giáp đồng

Dân tộc lạ lùng lần đầu chiến đấu

Lại cử chú bé vừa sinh cưỡi ngựa sắt xông ra

Lại cử hai người đàn bà cưỡi voi cầm giáo

Tráng sĩ mà sao phải giữ nhà?

Không mẹ ơi những người trai khí phách

Giặc giết rồi mẹ chưa kịp sinh đâu

Mẹ chưa kịp dựng đền đài thành quách

Chưa đủ bình yên ăn hết miếng trầu

Mẹ ơi suốt chiều dài lịch sử

Mẹ vẫn sinh nhiều những đứa con trai

Mỗi bận chiến trường tin báo tử

Mẹ lại hoài thai bằng nỗi đau dài

Mẹ thương con mẹ thương đất nước

Áo vá vai như ruộng vá chân đồi

Mẹ mất ngủ suốt thời trận mạc

Đất nước là trán mẹ đẫm mồ hôi

Con thương mẹ con thương nhánh lúa

Mảnh vô cùng không đỡ nổi chân chim

Rễ lúa nhỏ đau ngầm trong rễ cỏ

Cây lúa vì con mẹ phải đi tìm

Con thương mẹ con thương bếp lửa

Tro trấu mà nướng chín củ khoai

Con chim khách sao mày kêu trước cửa

Có ai vào mang tin đứa con trai

Con thương mẹ con thương lưỡi cuốc

Suốt cả đời chưa được ngó đầu lên

Những nhát cuốc như mỏ gà bới đất

Cánh đồng sâu chân mẹ quánh phèn

Con thương mẹ con thương phên cửa liếp

Hở then cài đêm lọt gió mùa đông

Có chiếc ổ rơm con trâu vừa ăn hết

Những đêm dài mẹ thiếu tấm chăn bông

Con thương mẹ con thương chiếc guốc

Truyền bao đời chiếc guốc gộc tre

Tiếng guốc mẹ giống tiếng kêu con cuốc

Suốt năm canh kêu xác cả mùa hè

Con thương mẹ, con thương bàn tay mẹ

Cả đời con không đi hết hoa tay

Chắc mẹ rửa tay con bằng mồ hôi từ bé

Mà bàn tay khỏe tựa lưỡi cày

Con thương mẹ thương cả đời đưa tiễn

Hết giặc này lại đến giặc kia

Mẹ cưu mang hết mọi thời kháng chiến

Những đứa con đi dầu biết không về

Con thương mẹ con thương đất nước

Từ ngàn xưa cho đến hôm nay

Những tên giặc phương xa vừa phải cút

Khói Cam Tuyền ải Bắc đã vờn mây

Chưa bao giờ mẹ sinh nhiều con trai đến thế

Chúng con đi mạnh khoẻ vô cùng

Những binh đoàn ào lên bão bể

Tỏa nhánh về biên giới vòng cung

Tất cả núi đều đổ ra biên giới

Tất cả rừng đều cuộn tới chở che

Giặc phương Bắc mà liều mình lao tới

Những đỉnh núi kia sẽ đổ xuống đè

Cau nhà ta không đủ mo để gói

Những nắm cơm của mẹ chật ba lô

Những chân trời cháy lên tiếng gọi

Biển cả reo một tiếng rung bờ

Con thương mẹ chưa nghỉ gồng nghỉ gánh

Dãy Trường Sơn vẫn trĩu đôi vai

Chúng con chẳng sợ gì bao trận đánh

Rặng tre ngà đã phủ suốt vành đai

Con thương mẹ còng lưng cấy lúa

Cây lúa vừa cắm xuống như chông

Những ngọn núi sẵn sàng phun lửa

Những dòng sông trữ thác ở trong lòng

Con thương mẹ con thương biển cả

Giấu tâm hồn nhân hậu dưới phong ba

Nếu giặc đến biển sẽ thành chảo lửa

Sao biển vẫn ngoan như chiếc ao nhà

Thế hệ chúng con chưa kịp tròn mười tám

Như đất nước nghìn năm chưa một

kỷ nguyên già

Những quả đồi nằm theo dáng đấm

Sông Thương buồn có giặc cũng lao ra

Thế hệ chúng con đi như gió thổi

Quân phục xanh đồng sắc với chân trời

Chưa kịp yêu một người con gái

Lúc ngã vào lòng đất vẫn con trai

Thế hệ chúng con ồn ào, dày dạn

Sống thì đi mà chết thì nằm

Giọt lệ phần mình, nụ cười dành bạn

Đất nước là một cuộc hành quân

Mẹ ơi, có mẹ rồi chúng con vững bước

Chúng con lam làm, chúng con sống,

chúng con yêu

Chọn tâm bão mẹ sinh thành dân tộc

Sóng có nghiêng đê con vẫn bắc cầu Kiều

Mẹ ơi, bất kỳ từ điểm nào trên trái đất

Ai cũng thấy mẹ sinh nhiều con trai

Khi đất nước Việt Nam mang dáng

hình tia chớp

Rạch chân trời một lối đến tương lai.

Hà Nội 1975 - Sài Gòn 1976

Nguồn Văn nghệ số 17+18/2024