Nhà văn Trang Thế Hy tên thật là Võ Trọng Cảnh, sinh ngày 29-10-1924 tại xã Hữu Định, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Năm 1992, sau thời gian hoạt động văn chương và báo chí sôi nổi tại TPHCM, nhà văn Trang Thế Hy nghỉ hưu và về ẩn cư tại Bến Tre. Ông qua đời vào ngày 8/12/2015 tại quê nhà. Bút danh Trang Thế Hy xuất hiện sau cột mốc 1975, trước đó, ông dùng các bút danh: Song Diệp, Phạm Võ, Văn Phụng Mỹ, Triều Phong, Minh Phẩm, Vũ Ái Văn… |
Theo đó, tại buổi tọa đàm, các nhà văn, nhà nghiên cứu đã đưa ra những phân tích về sự nghiệp văn chương, chia sẻ về kỷ niệm với nhà văn Trang Thế Hy lúc sinh thời.
Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn khẳng định, nhà văn Trang Thế Hy là một mảnh ghép giúp bức tranh văn chương Nam Bộ định hình tốt hơn. Còn với Tiến sĩ Hà Thanh Vân thì nhà văn Trang Thế Hy là người sáng tác với quan niệm nghệ thuật đặc biệt, một người luôn tìm vẻ đẹp trong những số phận đời thường, những cuộc đời không hoàn hảo để khi đọc ta lại thấy đẹp.
Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM phát biểu tại tọa đàm |
Trước đó, trong lời dẫn khai mạc tọa đàm, nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM, cho biết, trước khi chuyển sang chuyên chú với thể loại văn xuôi trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nhà văn Trang Thế Hy từng có tác phẩm đầu tay là trường ca Thanh gươm tháng Tám in trên Báo Nhân dân Nam bộ vào giai đoạn cuối cuộc kháng chiến chống Pháp. Khi chuyển sang văn xuôi, ông nhanh chóng được chú ý với các truyện ngắn Bên miệng hố bom đìa, Hột bụi, Quê hương thứ hai của người du kích, Vui nhỏ trên đường dây, Áo lụa giồng, Nắng đẹp miền quê ngoại… Trong đó, đáng chú ý nhất là truyện ngắn Anh Thơm râu rồng được trao giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu của Hội Văn nghệ Giải phóng miền Nam Việt Nam năm 1965.
Trong sự nghiệp cầm bút, nhà văn Trang Thế Hy viết không nhiều. Cả sự nghiệp của ông có khoảng 50 truyện ngắn, 20 bài thơ và 4 tiểu thuyết. Có thể nói, 15 năm sau ngày đất nước thống nhất là khoảng thời gian chín muồi của hành trình sáng tạo Trang Thế Hy, với một loạt truyện ngắn gây được ấn tượng mạnh mẽ như Mưa ấm, Nợ nước mắt, Nghệ thuật làm bố dượng, Về nhà trước cơn mưa, Tiếng hát và tiếng khóc, Vết thương thứ 13…
“Với quan niệm “trong cao hứng phóng bút, phải nghiêm cẩn tự dặn dò mình đừng bao giờ tùy tiện bịa đặt”, nhà văn Trang Thế Hy chủ động hướng tác phẩm của mình về phía những số phận lam lũ và yếu thế mà ông xác định cần bênh vực. Đọc tác phẩm Trang Thế Hy, mỗi người đều có thể dễ dàng tìm thấy sự chiêm nghiệm và sự bao dung”, nhà văn Bích Ngân chia sẻ.
Sáng tác không nhiều, nhưng những tác phẩm của nhà văn Trang Thế Hy đều chứa đựng những triết lý sống, những dự cảm xã hội sâu sắc. Chính vì vậy, cùng với thời gian, những giá trị kết tinh từ đời sống sáng tác của ông đã trở thành một phần không thể tách rời của mảnh đất phương Nam và của văn chương phương Nam. Và vào những ngày cuối cùng của năm 2024, Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức trao Giải Cống hiếncho nhà văn Trang Thế Hy (1924-2015). Giải thưởng vô cùng có ý nghĩa khi đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông.
Và tọa đàm "Cuộc đời và sự nghiệp nhà văn Trang Thế Hy" cũng thêm một lần để bạn bè, đồng nghiệp tưởng nhớ đến nhà văn Trang Thế Hy nhân 100 năm ngày sinh của ông (1924-2024).