(Thư của Ban chỉ đạo cải cách báo Văn nghệ)
Kính thưa các nhà văn hội viên và bạn đọc,
Sau đại hội Hội Nhà văn khóa 10, ý kiến nhiều nhất của hội viên về hoạt động của Hội Nhà văn là việc đổi mới báo Văn nghệ. Sự đổi mới này không có gì bất thường mà nằm trong dòng chảy chung của sự đổi mới từng ngày trên mọi lĩnh vực của đất nước. Chính vì thế, việc đổi mới báo Văn nghệ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất mà Ban chấp hành khóa 10 phải thực thi. Sau những trao đổi thẳng thắn, có trách nhiệm về tình hình báo Văn nghệ trong thời gian qua, Ban chấp hành quyết định cuộc cải cách báo Văn nghệ và giao cho Ban thường vụ trực tiếp chỉ đạo cuộc cải cách này trong những tháng khởi đầu. Chưa bao giờ, Ban chấp hành, ban biên tập và toàn thể cán bộ báo Văn nghệ cũng như đông đảo hội viên và bạn đọc lại quyết tâm đổi mới tờ báo như lúc này. Báo Văn nghệ sẽ đổi mới về nội dung và hình thức để từng bước đáp ứng đòi hỏi của hội viên, của sự phát triển văn học, của bạn đọc và đòi hỏi lớn hơn là từ xã hội trong một thời đại mới của đất nước.
Thay đổi một tờ báo chính là thay đổi một tư duy và điều đó luôn luôn gặp những khó khăn và thách thức rất lớn. Nếu không có khát vọng hướng tới sự tiến bộ và ý chí thật sự cho sự tiến bộ ấy, chúng ta sẽ không bao giờ dám dấn bước vào cuộc cải cách này. Thường vụ Hội Nhà văn đã làm việc trực tiếp với Ban biên tập và toàn bộ cán bộ, nhân viên báo Văn nghệ nhiều lần một cách cụ thể và đã tìm được tiếng nói chung cho giai đoạn phát triển mới của tờ báo.
Thay đổi tờ báo là thay đổi điều gì? Câu hỏi này được đặt ra nghiêm túc nhất. Ban chấp hành đã đi tới thống nhất quan điểm là: mục tiêu lớn nhất và trước tiên của việc thay đổi tờ báo không phải chỉ là để nâng số lượng báo mỗi kỳ mà là nâng tư thế và trách nhiệm của nhà văn nhiều hơn nữa trước xã hội, là mang đến một cách nhìn văn học, nghệ thuật đa dạng hơn và khoa học hơn trước thực tế phát triển của nền văn học đương đại.
Có nhiều điều của tờ báo sẽ được đổi mới từng bước trong thời gian tới. Và một trong những cách làm mới của những người trực tiếp chỉ đạo và thực hiện cuộc cải cách báo Văn nghệ là mời các nhà văn, nhà thơ tuyển chọn bài vở cho báo. Mỗi tháng chúng tôi mời một nhà văn tuyển chọn truyện ngắn và một nhà thơ truyển chọn thơ. Chúng tôi chỉ áp dụng cách làm này cho sáng tác truyện ngắn và thơ. Còn các chuyên mục khác sẽ được tổ chức một cách linh động phụ thuộc vào diễn biến và những vấn đề của đời sống xã hội và văn học.
Vì báo Văn nghệ vẫn nhận bài từ các cộng tác viên nên mỗi nhà văn, nhà thơ được mời tuyển chọn sẽ chọn tác phẩm cho 3 số. Còn số tuần cuối của tháng do biên tập viên báo Văn nghệ tuyển chọn. Ban thường vụ và Ban biên tập thống nhất tôn trọng cao nhất sự lựa chọn của các nhà văn, nhà thơ được mời tuyển chọn, trên cơ sở tôn trọng tôn chỉ mục đích của tờ báo cũng như những nguyên tắc quản lý Nhà nước về báo chí. Chỉ như thế, chúng ta mới tạo ra những cách nhìn đa dạng, đa chiều và công bằng nhằm thúc đấy tốt nhất cho sự phát triển văn học.
Số đầu tiên bộ mới báo Văn nghệ sẽ ra mắt vào tuần đầu tiên của tháng 07 năm 2021. Vì vậy, Ban chỉ đạo và Ban biên tập báo sẽ công bố danh sách các nhà văn, nhà thơ được mời tham gia tuyển chọn tác phẩm cho Văn nghệ bộ mới năm đầu tiên (từ tháng 07/2021 đến tháng 06 năm 2022). Mỗi năm, chúng tôi sẽ mời 12 nhà văn và 12 nhà thơ khác nhau tham gia tuyển chọn tác phẩm cho tờ báo. Và cứ thế hàng năm lại xuất hiện những “biên tập viên” mới với những cách nhìn mới mẻ và riêng biệt. Với cách làm này, báo Văn nghệ sẽ có một đội ngũ biên tập hùng hậu và đa dạng. Và trách nhiệm đối với chất lượng của báo Văn nghệ không chỉ đặt lên vai Ban chấp hành, Ban biên tập báo Văn nghệ mà là trách nhiệm của tất cả các hội viên.
Không có gì vừa ra đời đã có thể trở nên hoàn thiện. Chính vậy chúng tôi mong muốn hội viên và bạn đọc chia sẻ, cảm thông và đồng hành cùng chúng tôi trong cả tiến trình cải cách báo Văn nghệ. Xin cám ơn các hội viên và bạn đọc luôn dành cho báo Văn nghệ những tình cảm tốt đẹp nhất trong mọi hoàn cảnh.
Thay mặt Ban chấp hành Hội Nhà văn và Ban biên tập báo Văn nghệ, tôi xin cám ơn các nhà văn, nhà thơ đã nhận lời tham gia trực tiếp vào cuộc cải cách quan trọng, nhiều cảm hứng, nhiều thách thức và cũng nhiều hứa hẹn này. Đặc biệt, xin cám ơn những bạn đọc đã lặng lẽ trợ giúp chúng tôi trong những bước đầu của cuộc cải cách quan trọng này.
Xin cầu chúc những điều tốt lành cho tất cả chúng ta.
Thay mặt Ban chỉ đạo cải cách báo Văn nghệ.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều
Dưới đây là danh sách các nhà văn, nhà thơ tham gia tuyển chọn tác phẩm cho báo Văn nghệ bộ mới năm thứ nhất. Chúng tôi ghi rõ hộp thư email của từng thành viên để các nhà văn và cộng tác viên có thể liên lạc và gửi bài. Chúng tôi cũng ghi rõ những tháng mà các thành viên đứng tên tuyển chọn để các thành viên chủ động trong công việc.
VĂN:
THƠ:
