*Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, quý I - 2021, cả có 9,1 triệu người lao động bị thất nghiệp do dịch covid 19 ( người lao động từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19). Trong đó, lao động khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
* Số liệu thống kê cũng cho biết, để duy trì hoạt động sản xuất, tạo việc làm thấp nhất có thể cho người lao động, nhiều doanh nghiệp đã buộc phải thực hiện: cắt giảm lao động, nghỉ luân phiên; tuyển dụng lao động thời vụ, lao động tạm thời để duy trì hoạt động.
* Để gỡ khó cho doanh nghiệp, người lao động, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Đây được xem là những động thái tích cực, cần thiết của Chính phủ vì an sinh xã hội
 |
| Doanh nghiệp là nhóm đối tượng gói hỗ trợ thứ 2 hướng đến. Ảnh minh họa. Nguồn Internet |
“ Chia lửa” cùng người lao động
Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã trải qua 4 đợt bùng dịch covid 19 trên diện rộng, tạo sức ép không chỉ cho nền kinh tế mà còn tạo ra những gánh nặng về an sinh xã hội lớn, do tỷ lệ người lao động mất việc làm đang không ngừng tăng lên, khoảng cách giàu nghèo có nguy cơ nới rộng hơn bao giờ hết.
Tính đến ngày 3/6, Việt Nam đã chính thức cấp phép cho 4 loại vacxin ngừa covid19 gồm: AstraZeneca, Sputnik V, Pfizer và vaccine vero cell của Sinopharm ( trong đó vaccine vero cell của Sinopharm được phê chuẩn trong trường hợp khẩn cấp phòng chống dịch COVID-19). Theo số liệu của Bộ Y tế, tính đến 16 giờ ngày 19/6/2021, tổng cộng đã thực hiện tiêm 2.359.376 liều vaccine phòng Covid-19. Trong đó, số người đã được tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19 là 115.315 người.
Nhằm chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp và người lao động, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã phối hợp cùng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trình Chính phủ phương án tạm dừng đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất đối với doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Theo tính toán của BHXH Việt Nam sẽ có khoảng 39.000 đơn vị, doanh nghiệp với khoảng 1,15 triệu người lao động và số tiền tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất khoảng 8.450 tỷ đồng. Đây là số tiền không lớn, nhưng sẽ góp phần giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và giúp người lao động có thể hưởng nguyên lương trong bối cảnh suy giảm thu nhập doa doanh nghiệp thực hiện nghỉ luân phiên, cắt giảm lao động…Cùng với việc giãn đóng BHXH, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đề xuất Chính phủ gói hỗ trợ lần 2 khoảng 27.000 tỷ đồng. Đối tượng gói hỗ trợ thứ 2 tập trung cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh, lao động mất việc làm... chịu tác động bởi dịch COVID-19. Trước đó, Chính phủ cũng đã phê duyệt gói hỗ trợ đợt 1 gồm 62.000 tỷ đồng nhằm “ chia lửa” cho doanh nghiệp và người lao động, các đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch co vid 19 ( hộ nghèo, cận nghèo, người có công…). Tháng 5/ 2020, gói hỗ trợ chính thức được giải ngân, tuy nhiên, do vướng cơ chế, vướng thủ tục hành chính và nhiều điểm nghẽn khác… nên nhiều doanh nghiệp, người lao động đã không thể tiếp cận được gói hỗ trợ từ của Chính phủ. Theo số liệu của Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, tính đến tháng 8/2020 chỉ hơn 16 triệu người thuộc các nhóm đối tượng lao động nhận được hỗ trợ, với tốc độ giải ngân chỉ đạt hơn 17.000 tỷ đồng (chiếm 19%) với nhóm được hỗ trợ đa phần là nhóm lao động thuộc khối bảo trợ, lao động là người có công, hộ nghèo. Trong khi đó, lao động chịu tác động mạnh nhất là người lao động tự do, lao động yếu thế thuộc khối phi chính thức lại không tiếp cận được với hỗ trợ này. Nguyên nhân của việc không thể giải ngân gói hỗ trợ của Chính phủ theo đúng kế hoạch và các nhóm đối tượng hưởng lợi từ gói hỗ trợ không đồng đều thì có nhiều, nhưng nguyên nhân chính được chỉ ra là giấy tờ chứng minh “có đăng ký thường trú hoặc tạm trú” tại địa phương nhất định, để tiến hành các thủ tục cần thiết theo yêu cầu của gói hỗ trợ là vô cùng khó. Vô hình chung đã trở thành “cánh cửa hẹp” không dễ thực hiện với nhiều lao động tự do. Theo anh Nguyễn Văn Hùng, một lao động tự do quê Thanh Hóa, sinh sống tại phường Lĩnh Nam, Quận Hoàng Mai chia sẻ, để chứng minh có đăng ký tạm trú tại phường với anh là rất khó. Vì chúng tôi thường đi làm thuê theo công trình, nên nhiều khi thuê nhà trọ, chỉ ở vài ngày/ tháng, không kịp làm quen với tổ dân phố, nên không ai xác nhận cho chúng tôi tạm trú tại địa phương. Chưa kể thủ tục tạm trú, thời gian thực hiện ( chủ yếu là buổi tối) lại không phù hợp với lao động tự do như chúng tôi, nên để được nhận tiền hỗ trợ là rất khó.
Được biết, ngoài việc xin giấy xác nhận tạm trú tại nơi lao động tự do cư trú, người lao động còn phải trình giấy xác nhận nơi đăng ký thường trú, chứng minh họ đang thất nghiệp để hoàn tất thủ tục. Trong bối cảnh dịch covid 19 đang diễn biến phức tạp, nhiều tỉnh thành thực hiện giãn cách xã hội, việc lấy giấy xác nhận, vốn không hề đơn giản. Kết quả, nhiều người bỏ cuộc và gói hỗ trợ lần 1, tính đến thời điểm hiện tại mới chỉ giải ngân được 22%.
Gỡ “rào cản” để dòng tiền phát huy hiệu quả
Để gói hỗ trợ phát huy tác dụng, giúp doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn phục hồi sản xuất và người lao động có thể chống đỡ gánh nặng “ cơm, áo gạo tiền” trong thời điểm dịch covid 19 còn diễn biến phức tạp, trước khi Chính phủ có thể mua được vacxin phòng ngừa co vid 19 tiêm chủng đại trà trong toàn dân, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 157/TB-VPCP kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu dự thảo Tờ trình Bộ Chính trị cần nêu rõ các nội dung xin ý kiến và lý do xin ý kiến, gồm: Các đối tượng được hỗ trợ; điều kiện hỗ trợ; mức hỗ trợ; thời gian hỗ trợ; nguồn kinh phí hỗ trợ; tổng mức hỗ trợ. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội khẩn trương tiếp thu ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ, Tờ trình Bộ Chính trị và dự thảo Kết luận của Bộ Chính trị. Thủ tướng giao Bộ trưởng, Bí thư Ban cán sự đảng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội sau khi tiếp thu ý kiến và thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bí thư Ban cán sự đảng Chính phủ ký Tờ trình Bộ Chính trị cho ý kiến về chủ trương ban hành Nghị quyết của Chính phủ về các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Với Thông báo số 157/TB-VPCP, tin rằng sẽ có nhiều đột phá về cơ chế, chính sách và những thủ tục hành chính để doanh nghiệp, người lao động, đối tượng chịu tổn thương do dịch covid 19 có thể tiếp cận được gói hỗ trợ của Chính phủ. Một quyết định nhân văn hướng đến người lao động và vì an sinh xã hội rất cần được khơi thông mọi rào cản. Có như vậy mục tiêu kép: thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tạo việc làm cho người lao động và phòng chống dịch covid 19 mới đạt được hiệu quả, đi đến thắng lợi hoàn toàn.
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.
