Nhà Rông
Nhìn dọc: dựng mũi tên
Nhìn ngang: xòe lưỡi búa
Bước lên, hoá con thuyền
Sóng rượu cần nghiêng ngửa.
Thôi cần chi bếp nữa
Ấm từng đôi mắt nhen
Vồng ngực em thắp lửa
Cho nhà Rông làm đèn.
Ngọn lửa và hơi men
Xa rồi sao khỏi nhớ
Ơi mũi tên, lưỡi búa
Ơi cánh buồm cao nguyên!
Mỹ Sơn
Rêu cỏ chen leo từng bậc đá
Hoàng hôn đổ gập một khung trời
Bìm bịp rừng côi kêu tiếng lạ
Như ai nức nở phía không người.
Gỗ cháy, đá đừng mong vĩnh cửu(1)
Khi không bền vững những vương triều
Chỉ có thời gian là thấu hiểu
Những gì sót lại giữa hoang liêu.
Thánh địa bao đời thành phế địa
Đâu nơi nương náu thần Si-va (2)
Cột đá ngả nghiêng chiều lạc thế
Mãi còn sung sức một Lin-ga (3)
_________
(1): Thánh địa Mỹ Sơn, thế kỷ thứ 4 được xây bằng gỗ. Sau bị cháy, người ta xây lại bằng gạch đá.
(2): Si-va: Thần được thờ ở Mỹ Sơn.
(3): Linga và Yoni, những linh vật tượng trưng cho dưng và âm được thờ ở Mỹ Sơn.
Chiềng Lao
Núi mang dáng đứng của người
Đỉnh vươn thẳng tới bầu trời khát khao
Bản làng theo núi mà cao
Trở thành Xứ Sở Ngàn Sao(*) quê mình.
Sao sa đáy suối lung linh
Tối trăng, trai gái tự tình sao soi
“ Inh noọng ời, Inh noọng ơi”
Đêm xòe, sao tự mắt người sáng ra.
Đến đây bao chặng đường xa
Cảnh tình giăng mắc hồn ta khó rời
Gặp đêm mây phủ núi đồi
Điện từ Huổi Quảng thay trời thắp sao.
Nghe hồn vẳng tiếng: Chiềng Lao!
__________
Chiềng Lao: Tên một xã thuộc huyện Mường La, Sơn La. Trong tiếng Thái, Chiếng Lao có nghĩa là vùng nhiều sao.
Lạc vào chùa
“Trăm năm trước chẳng có ta
Trăm năm sau ta chẳng có”
Lời sư nương theo tiếng mõ
Rơi rỗng cả chiều mùa đông.
Ta có hay là ta không?
Ta sau hay là ta trước?
Hỏi ai, cửa thiền lặng ngắt
Lá khô cũng vẻ nâu sồng.
Ta có hay là ta không?
Cốc cốc, không không, có có
Thân tan vào trong tiếng mõ
Tụ về đức Phật từ bi.
Ta lạc vào chùa chiều nay
Dằng dặc hai miền Sau- Trước
Phía nào cuộc đời trần tục
Bốn bề chỉ khói hương bay.
Nghĩ về thơ
Là rượu, không phải cơm, ai đó nói về thơ
Muốn là rượu phải có gạo, ngô… và men cây,
men lá
Không có rượu cất lên từ nước lã
Chẳng có thứ thơ nào từ trống rỗng nhà thơ.
“Ta đứng trên vai những vĩ nhân đi trước”
Đó là lời các nhà khoa học
Với nhà thơ, chẳng ai công kênh ai
Đỉnh quá khứ mãi còn sừng sững phía tương lai.
Dòng suối sâu, nước càng trong càng
thấy rõ độ sâu
Dòng suối cạn muốn doạ người rằng sâu
chỉ có cách khuấy ngầu lên nước đục
Nông, sâu là ý, tứ
Trong, đục ấy ngôn từ…
Nguồn Văn nghệ số 35+36/2023
