Văn hóa nghệ thuật

Chiêm ngưỡng di sản Phật giáo thời Lý tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Phương Nga
Kiến trúc 09:35 | 17/05/2025
Baovannghe.vn - Ngày 16/5, tại Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Văn minh châu Á, Công ty trách nhiệm hữu hạn C.M.Y.K Việt Nam tổ chức Lễ khai mạc trưng bày chuyên đề Vũ khúc Thiền môn - Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và Công nghệ.
aa

Đây là hoạt động ý nghĩa được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Ngày Quốc tế Bảo tàng, Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5/2025).

Trong lịch sử phát triển gần 2000 năm kể từ khi du nhập, Phật giáo Việt Nam đã ảnh hưởng lâu dài và sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Thời đại nhà Lý (1009 - 1225), Phật giáo đã trở thành hệ tư tưởng chủ đạo, chi phối mạnh mẽ tới lịch sử, văn hóa và nghệ thuật Đại Việt. Trên tiến trình ấy, Phật giáo Việt Nam đã để lại nhiều di sản văn hóa đặc sắc, đóng góp xứng đáng vào kho tàng nghệ thuật phong phú và độc đáo của dân tộc.

Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày chuyên đề. Ảnh: BTC
Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày chuyên đề. Ảnh: BTC

14 hiện vật tiêu biểu, được chọn lọc từ khối di sản Phật giáo thời Lý đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, chứa đựng những giá trị đặc sắc nhất của nghệ thuật Phật giáo thời Lý được diễn giải và trình chiếu bằng các kỹ thuật 3D mapping, hologram, digital revival, gauze projection… tại trưng bày chuyên đề “Vũ khúc Thiền môn - Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và Công nghệ” sẽ mang đến những trải nghiệm mới, sâu sắc góp phần nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa dân tộc.

Đó là Nghệ thuật kiến trúc chùa tháp: Thời Lý (1009 - 1225), Phật giáo phát triển cực thịnh, được triều đình coi trọng phát triển. Tiêu biểu trong số đó là những ngôi “quốc tự” được xây dựng như chùa Một Cột, tháp Báo Thiên, chùa Dạm, chùa Phật Tích, chùa Long Đọi... Kiến trúc chùa tháp thời Lý không chỉ là công trình tôn giáo mà còn là công trình nghệ thuật thể hiện triết lý Phật giáo và những kỹ thuật đỉnh cao, mang đậm bản sắc Việt đồng thời biểu hiện sự tiếp thu những yếu tố văn hóa ngoại sinh.

Đại biểu và khách tham quan trưng bày. Ảnh: BTC
Các đại biểu và du khách tham quan trưng bày. Ảnh: BTC

Nghệ thuật điêu khắc: Nghệ thuật điêu khắc Phật giáo thời Lý đạt đến đỉnh cao với sự kết hợp hài hoà giữa Phật giáo Thiền tông, nghệ thuật cung đình và văn hoá dân gian tạo nên phong cách thanh thoát mà uy nghi, linh thiêng mà gần gũi. Các tác phẩm điêu khắc thời Lý với kỹ thuật chế tác tượng tròn, phù điêu, chạm nổi, chạm lộng được tạo hình mềm mại, uyển chuyển, cân đối, hài hoà, cách điệu cao nhưng vẫn giữ nét tự nhiên.

Nghệ thuật trên đồ gốm: Đồ gốm trong nghệ thuật Phật giáo thời Lý với các dòng gốm men trắng ngà, men nâu, hoa nâu, men ngọc. Kỹ thuật trang trí chủ yếu là khắc chìm, tráng men độc sắc, khuôn in, dán nổi... với các hoa văn đặc trưng liên quan đến Phật giáo: hoa sen, cúc dây, chim phượng, rồng, vũ công...

Nghệ thuật âm nhạc, vũ đạo: Nghệ thuật âm nhạc, vũ đạo Phật giáo thời Lý là sự kết hợp độc đáo giữa nghi lễ tôn giáo, truyền thống dân gian và nghệ thuật cung đình, tạo nên một di sản âm nhạc, vũ đạo đặc sắc mang đậm bản sắc dân tộc. Thời Lý, Phật giáo là quốc đạo, âm nhạc, vũ đạo trở thành phương tiện truyền bá giáo lý, thực hành các nghi lễ; các nhạc khí và âm điệu ảnh hưởng từ các nền văn hoá lớn như Ấn Độ, Trung Hoa nhưng được Việt hoá sâu sắc. Các nghi lễ Phật giáo được tổ chức long trọng với âm nhạc trang nghiêm dưới sự bảo trợ của triều đình.

Toàn cảnh buổi lễ. Ảnh: BTC
Toàn cảnh buổi lễ. Ảnh: BTC

Trưng bày chuyên đề Vũ khúc Thiền môn - Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và Công nghệ sẽ được mở cửa cho công chúng tham quan đến hết tháng 7/2025 tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (số 1 Tràng Tiền và 216 Trần Quang Khải, Hà Nội).

Mẹ và quê hương trong thơ Nguyễn Hữu Quý

Mẹ và quê hương trong thơ Nguyễn Hữu Quý

Baovannghe.vn - Đọc thơ Nguyễn Hữu Quý tôi chợt nhận ra, mẹ và quê hương là hai dòng chảy song hành, không thể tách biệt. Và có lẽ, sự song hành đó đã làm nên một Nguyễn Hữu Quý rất riêng.
Đá - Thơ Bùi Quang Vinh

Đá - Thơ Bùi Quang Vinh

Baovannghe.vn- Cheo leo/ Nghiêng trong yên tịnh/ Mỏm đá ngủ.
Đọc truyện: Sáng trăng - Truyện ngắn của Trần Ngọc Diệp

Đọc truyện: Sáng trăng - Truyện ngắn của Trần Ngọc Diệp

Baovannghe.vn - Giọng đọc và hậu kỳ: Hà Phương; Đồ họa: Thùy Dương
Bà tôi - Thơ Đỗ Thượng Thế

Bà tôi - Thơ Đỗ Thượng Thế

Baovannghe.vn- keng… keng… keng…/ Kẻng vỏ bom/ từng hồi
Thủ tướng ký Chỉ thị xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026

Thủ tướng ký Chỉ thị xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026

Baovannghe.vn - Thủ tướng Chính phủ vừa có Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 28/5/2025 về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2026.