Lần đầu tiên sau nhiều năm, một ban nhạc trẻ của Hà Nội đã quyết định trở thành những ngôi sao nhạc rock thay vì luẩn quẩn trong địa hạt của những nghệ sĩ độc lập (Indie). Đĩa nhạc đầu tay của họ - Những bài hát giống nhau - là bước chân đầu tiên trên con đường thực hiện giấc mơ đầy tham vọng đó.

Chú Cá Lơ thực ra chẳng liên quan đến chú cá nào cả, đặc biệt là “cá hồi” như trong bài hát của ban nhạc Ngọt hay ban nhạc Cá Hồi Hoang. Rock band đến từ Hà Nội đã chọn cái tên Chú Cá Lơ, một cách đọc chệch đi từ tiếng Anh “True Color” để gọi chính mình. Đằng sau cái tên nghe có vẻ vui tai này là hành trình nhiều năm đi tìm tiếng nói trong địa hạt nhạc Rock.

Hiện tại, ngoài Hà Nguyễn là người sáng lập, sáng tác và hát chính, Chú Cá Lơ còn có Hà My, từng là bassist của ban nhạc rock nữ đầy cá tính, Gỗ Lim. Tay trống Trương Duy Hải và guitarist Lê Tùng Lâm sau khi thu âm và phát hành album đầu tay đã rời ban nhạc để theo đuổi kế hoạch riêng.

Cuộc trò chuyện với Hà Nguyễn, người sáng lập Chú Cá Lơ đã mở ra một “lịch sử ngắn” về sự ra đời của các ban nhạc, và về album đầu tay cũng như bối cảnh âm nhạc đương thời.

- Chú Cá Lơ ra đời và “bơi” như thế nào?

- Tôi từng có ý định sẽ làm một nghệ sĩ solo: tự sáng tác, sản xuất, làm album và biểu diễn. Hồi còn ở trường Sân khấu Điện ảnh, tôi vẫn tự sáng tác cho sự nghiệp solo cá nhân. Trong một lần trường tổ chức sự kiện, tôi đã có cơ hội biểu diễn bài hát tự sáng tác Phát Điên. Lúc đấy, mọi người có vẻ rất thích ca khúc đó.

Năm 2018, tôi gặp một người bạn rủ rê cùng thu âm với nhau và ra mắt album đầu tay của Chú Cá Lơ. Sau đó, tôi quyết định lập ban nhạc chứ không chơi solo nữa bởi rất khó để làm một mình. Câu chuyện của mọi ban nhạc đều thế cả: Họ có một cái đầu có nhiều suy tư và sau đó quyết định lập band và rủ rê có những thành viên khác đi theo mình.

- Bạn thuyết phục các thành viên Chú Cá Lơ khác ra sao?

- Trước khi Chú Cá Lơ ra đời, tôi đã thu âm một vài bản thu thử khác ở studio. Người phụ trách thu âm đồng thời cũng chơi trống nên cùng tham gia ban nhạc luôn. Đấy cũng là tay trống của Mèow Lạc.

Khi ở trong cùng một “cái ao”, chúng ta sẽ quen biết với những con cá khác trong “cái ao” đó. Tất cả mọi người đang bơi và mình sẽ biết điều đó. Mọi chuyện bắt đầu như thế. Tìm được những người chơi nhạc giống mình tuy khó nhưng không phải là không tìm được.

- Hình như bạn có đi đánh band cùng Ngọt?

- Quay lại 2014, hồi đó có rất ít ban nhạc. Một số người chơi nhạc thường đăng những bản thu lên soundcloud. Lúc đó có Mimetals của anh Hùng (anh trai của Vũ Đinh Trọng Thắng), có Những Đứa Trẻ…

Lại liên quan đến Những Đứa Trẻ, lúc đó tôi và hai thành viên sau này của Những Đứa Trẻ từng lớn lên và học chung cấp 3 với nhau. Chúng tôi cũng nhen nhóm thành lập một ban nhạc. Lên đại học, chúng tôi là “3 cây” chơi nhạc cùng nhau. Nghĩ lại thời điểm đó, chúng tôi chỉ là những chàng trai 18, 19 tuổi, dường như vẫn còn máu lười trong người.

Trong một lần đi cà phê ở quán Tigon trên đường Trường Chinh, tôi thấy một bạn đánh cover mấy bài của The Beatles. Bạn đó là Vũ Đinh Trọng Thắng. Tôi chơi bass với Ngọt và khán giả rất thích. Cùng với đó, các bạn trong band cũ thấy tôi “bay” quá nên quyết định dừng hoạt động. Một năm sau, họ lập nên Những Đứa Trẻ (2015).

- Tại sao 10 năm trước, bạn thành lập band rồi nhanh chóng tan rã nhưng đến 2019, Chú Cá Lơ ra đời lại đi được đường dài?

- Thực ra câu chuyện có thể nằm ở tuổi trẻ. Lúc còn chơi nhạc với Ngọt, tôi cũng muốn kiếm thêm tiền để chu cấp cho việc sinh hoạt. Hồi đó, tôi chỉ nghĩ đơn giản như vậy. Tôi nghĩ mọi người muốn tách ra và thành lập một band mới. Và trong một band nhạc chỉ có một người sáng tác thì mọi chuyện sẽ “xuôi” hơn.

- Chẳng phải có sự cạnh tranh ngầm thì một ban nhạc mới tạo ra những tác động lớn?

- Bạn sẽ lấy ví dụ về John và Paul của The Beatles? Phải công nhận một điều nữa là The Beatles có một người quản lý xuất sắc, và ông ấy khuyến khích các thành viên của The Beatles nên góp giọng vào các bài hát.

Đó cũng là một điều tôi rất thích, và khuyến khích các thành viên của Chú Cá Lơ góp giọng khi thu âm. Mình cũng muốn mọi người trong Chú Cá Lơ đều có tiếng nói; có thể biến âm nhạc trở thành một nghề chính của mình.

- Chú Cá Lơ muốn trở thành ngôi sao nhạc rock thay vì ngôi sao indie. Điều này có nghĩa là gì?

- Tôi thấy âm nhạc bây giờ khác với thời kỳ âm nhạc indie nở rộ năm 2016, 2017. Bây giờ nhiều ban nhạc mới, nghệ sĩ mới hơn và âm nhạc có sự hòa trộn giữa nhiều thể loại khác nhau. Tôi không nói Chú Cá Lơ có sự khác biệt hoàn toàn nhưng với cảm quan cá nhân, tôi thấy âm nhạc bây giờ ít chính kiến riêng so với trước đây.

Ví dụ, nói về phần lời ca của những bài hát, tôi thấy có sự giống nhau; hoặc phần còn lại thì có vẻ u sầu hơn, cuốn vào vòng xoáy của cuộc sống. Tôi nhìn vào đó để thấy và tự tạo ra một khoảng trống để ước mong, để sáng tạo. Chú Cá Lơ là một ban nhạc rock hoạt động độc lập. Ngày xưa, nếu gọi đúng hơn là “local scene” (bối cảnh âm nhạc địa phương) thay vì “Indie scene” (bối cảnh âm nhạc độc lập).

- Khoảng trống để ước mong, sáng tạo như bạn nói chính xác là gì?

- Tôi nghĩ nó đến từ việc Chú Cá Lơ muốn khiến cho khán giả cảm thấy thoải mái. Tôi nghĩ tinh thần, kim chỉ nam của khán giả tìm thấy ở band là tính giải trí. Bản thân tôi khi nghe các tác phẩm của nghệ sĩ khác cũng hình thành nên thế giới quan của một người làm sản xuất âm nhạc. Tôi cũng muốn làm một album mà tần số âm thanh của nó có thể khiến khán giả nghe được nhiều lần.

Tôi nghĩ 10 hay 20 năm thực hiện một album cũng được. Quan trọng là album đó phải hay và có giá trị nghe lại. Tất nhiên, album tiếp theo Chú Cá Lơ sẽ rút ngắn thời gian sản xuất so với album đầu tay.

- Quá trình thu album đầu tay diễn ra như thế nào?

- Chúng tôi thu âm album đầu tay trong khoảng từ 2-3 năm. Triển Lãm Giảng Võ là ca khúc đầu tiên trong album được thu âm. Một năm sau đó, chúng tôi thu bài Indie ở một phòng thu khác.

Chúng tôi đã thu khoảng 14-15 bài nhưng một phần vì kinh phí cũng như các hạn mức thời gian khác nên quyết định album đầu tay sẽ như vậy. Tôi cũng thấy rằng có những bài hát không cần thiết phải cho vào album đầu tay vì mình thấy bản phối chưa hay vào lúc này

- Nếu có một lời khuyên cho các bạn nhạc mới sau này, bạn sẽ nói gì?

- Tôi luôn muốn nghệ sĩ chơi nhạc, đặc biệt là những nghệ sĩ mới, sẽ xuất hiện một hình ảnh tự tin hơn. Các sản phẩm âm nhạc sẽ bớt vì bản thân hơn và vì mọi người hơn một chút.

Những sản phẩm âm nhạc mà tôi thụ động tiếp nhận có xu hướng tự tôn quá cao hoặc thiếu tự tin. Phần lời ca, đôi khi tôi lại thấy có một điều gì đó hơi ích kỷ. Tôi cũng ích kỷ thôi nhưng hãy vì người nghe hơn.

Khi làm nhạc, Chú Cá Lơ muốn trở về với những gì xưa cũ nhất. Làm rock thì phải vui nên Chú Cá Lơ muốn làm nhạc rock. Các album sau có thể khác đi về mặt ý tưởng, có gì đó nghệ thuật hơn. Nhưng dù sao yếu tố “hiểu” cũng rất quan trọng; phải hiểu được thì mới thấy hay được.

Phan Linh

Nguồn Văn nghệ số 22/2024