Tại tọa đàm, ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành - cho biết: trong 6 tháng đầu năm 2024, doanh thu sách trên TikTok đạt trên 600 tỉ đồng. Đây là con số vượt trội so với tổng doanh thu ngành sách trên TikTok của năm 2023 (trên 500 tỉ đồng). Cũng tại tọa đàm, đại diện Công ty Phát hành sách FAHASA - thông tin: “Tổng doanh thu sách mỗi năm của FAHASA trên nền tảng TikTok ước tính là 2.000 tỉ đồng- con số rất khả quan cho thấy tiềm năng của kênh phát hành sách hoàn toàn mới mẻ này.
| Theo số liệu từ Cục Xuất bản, In và Phát hành, hiện toàn ngành xuất bản đã có hơn 4.000 xuất bản phẩm điện tử và có 24/57 NXB tham gia phát hành điện tử. Sách nói (audio book) được bạn đọc lựa chọn phổ biến từ đại dịch COVID-19, đến năm 2023, tổng doanh thu ước tính từ các đơn vị là hơn 100 tỉ đồng. Các đơn vị kinh doanh sách nói như Fonos, Voiz FM… ngày càng phát triển, liên tục cập nhật các xuất bản phẩm mới và thu hút đông đảo bạn đọc. Thương mại điện tử cùng các phương thức phát hành sách thông qua nền tảng số cũng là một trong những yếu tố được các nhà làm sách nhắc đến theo chiều hướng tích cực. Việc live stream bán sách cũng là hướng đi đầy tiềm năng. |
Ngoài Công ty Phát hành sách FAHASA, Nhà xuất bản (NXB) Tổng hợp TPHCM cũng cho biết,nhờ chuyển đổi số, sách đã tiếp cận bạn đọc dễ dàng hơn bao giờ hết. Bằng những nền tảng khác nhau, bạn đọc còn có thêm những trải nghiệm mới mẻ: đọc sách điện tử (ebook), nghe sách nói… Doanh thu sách điện tử của Nhà xuất bản (NXB) Tổng hợp TPHCM đang tăng trưởng tốt, chiếm 26% tổng doanh thu tính trong năm 2023”. Hiện đơn vị này cũng đã xây dựng thành công website sachweb.vn phục vụ bạn đọc.
 |
| Đại biểu tham dự tọa đàm. Ảnh CTV |
Trước những thành công bước đầu của các Nxb và Công ty phát hành sách, đại biểu dự tọa đãm cũng đã thẳng thắn chỉ ra những thách thức của chuyển đổi số trong xuất bản. Đó là sự cạnh tranh của các nền tảng số như: Spotify, Audiobooks ... đòi hỏi các Nxb phải tạo ra thị trường riêng, với những sản phẩm riêng của mình. Đồng thời có những biện pháp phòng vệ chính đáng trước nạn ăn cắp bản quyền đang tràn lan trên không gian mạng nhất là ở lĩnh vực xuất bản.
Chỉ ra nạn ăn cắp bản quyền đang ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến nhất là nạn sách giả/sách lậu, sao chép nội dung và thay đổi định dạng... để sử dụng phục vụ mục đích kinh tế, ông Nguyễn Nguyên- Cục trưởng Cục xuất bản cho biết, đây là thách thức rất lớn cho ngành xuất bản hiện nay. Suốt nhiều năm qua, câu chuyện bản quyền vẫn luôn được nhắc đi nhắc lại tại nhiều hội nghị, tọa đàm và vẫn chưa có cách giải quyết triệt để.
Sự xâm hại bản quyền chính là tồn tại đáng buồn của ngành xuất bản và cũng chính là mối đe dọa đối với đứa con tinh thần của người làm công việc sáng tạo. Nhưng những chế tài xử phạt, thậm chí đã được luật hóa thì nạn ăn cắp bản quyền vẫn ngàng nhiên tòn tại. Do Luật thường có đỗ trễ nhất định. Điều này ảnh hưởng đến trước nhất là quyền sở hữu của tác giả và nhà làm sách.
Bên cạnh đó, một trong những thách thức lớn nhất trong quá trình chuyển đổi số của ngành xuất bản là việc xây dựng một hệ thống dữ liệu đồng bộ và hạ tầng kỹ thuật hiện đại. Để giải quyết những thách thức này, các NXB cần đầu tư vào các hệ thống quản lý thông tin chuyên dụng, xây dựng cơ sở dữ liệu chung, đào tạo nhân lực và đảm bảo an toàn thông tin. Đồng thời, việc hợp tác với các đối tác công nghệ cũng là một giải pháp hiệu quả để tận dụng những tiến bộ của công nghệ.
| Theo số liệu của Cục Xuất bản, In và Phát hành - Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện nay cả nước có 57 nhà xuất bản (NXB) trực thuộc các cơ quan chủ quản. Nhiều loại hình xuất bản phẩm điện tử hiện đại được xuất bản, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác xuất bản đã đem lại những hiệu quả đặc biệt ấn tượng. Số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất xuất bản phẩm điện tử với sự hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp công nghệ đã cho thấy tính hiệu quả không nhỏ. |
Để giảm thiểu tổn thất cho người sáng tạo, đơn vị xuất bản, thời gian tới, Cục Xuất bản sẽ Xây dựng trung tâm bảo vệ bản quyền sách. Đây được coilà một trong những cách thức thiết thực mà Cục Xuất bản sẽ làm trong thời gian tới để bảo vệ quyền lợi của các nhân và của ngành.Tại tọa đàm, đại biểu đã thống nhất những điều khoản quan trọng về đạo đức người sáng tạo, người làm xuất bản. Đồng thời khẳng định bên cạnh nỗ lực của người làm xuất bản, rất cần nâng cao nhận thức của người dùng để không tiếp tay cho hành vi vi phạm bản quyền. Đây là việc làm không dễ, nhưng về lâu về dài cần hành động quyết liệt để tình trạng vi phạm bản quyền không tái diễn, tạo sự bình đảng giữa cá nhân, đơn vị xuất bản trên không gian số.
| Cục Xuất bản cũng cho biết, đến nay cả nước có 31 NXB xuất bản điện tử, chiếm 54% số NXB, 27 cơ sở phát hành phát hành điện tử, mỗi năm xuất bản được 4.000-4.500 đầu sách, chiếm trên 12,5% tổng số sách/năm. Sách dạng đọc, sách nói và sách multimedia, trong đó doanh thu toàn thị trường sách nói ước đạt khoảng 120-130 tỷ đồng, chiếm khoảng 3% tổng doanh thu toàn ngành. Ngoài phiên bản sách, một số doanh nghiệp phát triển các sản phẩm tóm tắt sách trên các nền tảng. |
-----------
Bài viết cùng chuyên mục:
