/ greenwashing

Ở cấp độ vĩ mô, những cam kết phát triển bền vững ngày càng xuất hiện dày đặc trong báo cáo chiến lược, tài liệu truyền thông và các tuyên bố quốc tế. Doanh nghiệp nói về ESG, nhà nước đặt chỉ tiêu “kinh tế xanh”, ngành công nghiệp công bố lộ trình carbon thấp. Tuy nhiên, giữa ngôn từ và hành động là một khoảng cách không dễ lấp đầy. Khi “xanh” trở thành một danh mục chiến lược nhưng không có hệ thống kiểm chứng, minh bạch và giám sát xã hội đi kèm, nó có thể biến thành một thứ “tài sản biểu tượng” hơn là cam kết đạo lý. Và từ đó, xuất hiện một kiểu greenwashing tinh vi hơn – không nằm ở màu sắc, mà ở văn bản.

Trong một thế giới nơi hình ảnh đi trước thông tin, màu xanh đã trở thành một “ngôn ngữ thị giác” đầy sức mạnh. Chỉ cần thay đổi sắc độ bao bì, lặp lại vài từ như “tự nhiên”, “thân thiện”, “eco”, “xanh hóa”… – là một sản phẩm hoặc chiến dịch có thể bước qua ngưỡng đạo đức tiêu dùng, dù chưa thực sự thay đổi gì trong bản chất. Khi việc sống xanh được rút gọn thành cảm giác “nhìn có vẻ đúng”, truyền thông vô tình – hoặc đôi khi cố ý – trở thành tấm màn che cho những điều chưa hoàn thiện. Greenwashing trong truyền thông, vì thế, cần được nhìn rõ – không phải để chỉ trích, mà để khôi phục lại vai trò của thông tin trung thực trong một xã hội muốn sống xanh thật sự.

Từ bao bì “thân thiện môi trường” đến những chiến dịch quảng cáo đậm màu xanh lá, từ các dự án “xanh hóa” ngành công nghiệp đến cam kết carbon thấp trong phòng họp – hình ảnh sống xanh đang ngày càng hiện diện dày đặc trong đời sống tiêu dùng và truyền thông. Nhưng giữa xu thế đáng mừng ấy, một khái niệm lặng lẽ nổi lên: greenwashing – hay còn gọi là “tô xanh giả tạo”. Đây không phải là một hiện tượng mới, nhưng lại đang ngày càng tinh vi và khó nhận biết hơn. Đặt ra câu hỏi về greenwashing không phải để phủ nhận nỗ lực xanh, mà để bảo vệ điều quý giá hơn: sự trung thực, sự chuyển đổi thật sự và niềm tin công chúng với những thay đổi đang rất cần thiết cho tương lai.

Khi cụm từ “sống xanh” đã trở thành một nhãn hiệu phổ biến trên bao bì sản phẩm, khẩu hiệu quảng cáo hay bài giảng ở trường học, người ta bắt đầu đặt câu hỏi: liệu chúng ta đang thật sự sống xanh – hay chỉ đang mua một giấc mơ xanh được đóng gói sẵn?