Ngày 14/8, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ban bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu vì bệnh đậu mùa khỉ (mpox) ở châu Phi. Đây là căn bệnh đã bùng phát nửa cuối năm 2022. Tại Việt Nam, bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện từ tháng 10 năm 2022 với ca bệnh đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó lan sang một số tỉnh thành trong cả nước. Để ứng phó với căn bệnh nói trên, Bộ Y tế đã có những hướng dẫn cụ thể về phòng ngừa và phác đồ điều trị riêng của Việt Nam trên cơ sở có tham vấn quốc tế về căn bệnh nói trên.

Nguồn Internet

Tuy nhiên, hiện nay, một chủng virus mpox đột biến nguy hiểm đã được phát hiện ở ít nhất 6 quốc gia châu Phi, khiến WHO cũng như các cơ quan y tế châu lục phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe tại khu vực nói trên và cảnh báo diện rộng toàn cầu.

WHO cho biết Đậu mùa khỉ, hay mpox, lần đầu tiên được các nhà khoa học xác định vào năm 1958 khi có các đợt bùng phát của một loại bệnh "giống đậu mùa" ở khỉ. Cho đến gần đây, hầu hết các ca bệnh ở người được phát hiện ở những người ở Trung và Tây Phi có tiếp xúc gần gũi với động vật bị nhiễm bệnh. Vào năm 2022, virus này được xác nhận lây lan qua đường tình dục lần đầu tiên và gây ra các đợt bùng phát ở hơn 70 quốc gia chưa từng báo cáo mpox trước đó.Mpox thuộc cùng họ virus với bệnh đậu mùa nhưng gây ra các triệu chứng nhẹ hơn như sốt, ớn lạnh và đau nhức cơ thể. Những người mắc bệnh nặng hơn có thể phát triển các tổn thương trên mặt, tay, ngực và bộ phận sinh dục.

Đầu năm nay, các nhà khoa học đã báo cáo về sự xuất hiện của một dạng mpox mới ở một thị trấn khai thác mỏ ở CHDC Congo có thể cướp đi sinh mạng của 10% số người mắc và lây lan dễ dàng hơn.

Khác với các đợt bùng phát mpox trước đây, khi các tổn thương chủ yếu xuất hiện ở ngực, tay và chân, dạng mpox mới gây ra các triệu chứng nhẹ hơn và tổn thương ở bộ phận sinh dục. Điều đó khiến việc phát hiện khó khăn hơn, có nghĩa là người bệnh cũng có thể lây cho người khác mà không biết mình đã bị nhiễm bệnh.

WHO cho biết mpox gần đây đã được xác định lần đầu tiên ở 4 quốc gia Đông Phi: Burundi, Kenya, Rwanda và Uganda. Tất cả các đợt bùng phát đó đều liên quan đến dịch ở CHDC Congo.

Ở Bờ Biển Ngà và Nam Phi, các cơ quan y tế đã báo cáo các đợt bùng phát của một phiên bản mpox khác và ít nguy hiểm hơn đã lây lan trên toàn thế giới vào năm 2022.

Trong đợt bùng phát mpox toàn cầu năm 2022, nam giới đồng tính chiếm phần lớn các ca mắc và virus chủ yếu lây lan qua tiếp xúc gần gũi, bao gồm cả quan hệ tình dục. Mặc dù xu hướng tương tự có xuất hiện ở Châu Phi năm nay, trẻ em dưới 15 tuổi hiện chiếm hơn 70% số ca mắc mpox và 85% số ca tử vong ở CHDC Congo. Bởi trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm virus hơn hoặc các yếu tố xã hội.

Để ứng phó với đậu mùa khỉ- mpox, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra vắc-xin và điều trị ở các nước giàu,và khuyến cáo người dân có những hành động cần thiết để tự mình không trở thành người bệnh. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, khu vực Châu Phi vẫn còn là mảnh đất trắng vac - xin hoặc không có phương pháp điều trị nào được thay thế có sẵn ở Châu Phi.

Chính vì vậy Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus khẳng định đây là một thực trạng đáng lo ngại bởi chúng ta đang phải đối mặt không chỉ với một nhánh virus mà là biến thể nhiều nhánh virus ở nhiều nước, nhiều quốc gia khác nhau. Trước ngày WHO đưa ra cảnh báo toàn cầu, hôm 13/8, CDC Châu Phi- Cơ quan đứng đầu quản lý y tế của Châu lục này cũng đưa ra những cảnh báo tương tự.

Trước những nỗ lực bảo vệ sức khỏe của người dân toàn cầu, việc ban bố tình trạng khấn cấp toàn cầu với biến thể đậu mùa khỉ được xem là cần thiết, nhằm nâng cao ý thức tự bảo vệ của người dân trước khi các nhà khoa học, các công ty dược tìm ra vac - xin đặc trị và những biện pháp chữa trị y tế thay thế.

Nguyệt Anh | Báo Văn Nghệ

-----------

Bài viết cùng chuyên mục: