Sáng tác

Xem hoa quỳnh nở. Tản văn của Mai Tiến Nghị

Mai Tiến Nghị
Tản văn
17:00 | 08/04/2025
Baovannghe.vn - Tôi chưa biết cây quỳnh thế nào, chưa biết hoa quỳnh méo tròn ra làm sao lại càng chưa biết hoa quỳnh nở. Chỉ từng nghe cụ Nguyễn Du tả trong Truyện Kiều
aa

Tôi và hắn gặp lại nhau. Chúng tôi cùng học với nhau từ lớp 5 đến hết cấp ba, rồi 1971 cùng đi bộ đội. Hắn ngoài Bắc suốt, chủ yếu là đi học để làm sĩ quan. Tôi vào Nam đánh nhau. Năm 76 tôi xuất ngũ với quân hàm Trung sĩ còn hắn tiếp tục ở lại quân đội với quân hàm Trung tá.

Nói cái chuyện quân hàm để nói cái sự đời. Tá giầy da, sĩ giầy vải. Người đi giầy da bóng lộn chân trắng thơm tho, còn tôi giầy vải bạt thô chân lúc nào cũng đượm mùi… Tá với sĩ thì cũng vẫn là bạn, xưng hô vẫn mày tao. Trung tá béo tốt ngồi cả ngày nghe Trung sĩ gầy giơ xương nói chuyện chiến đấu.

Tôi cũng không hiểu vì sao hắn lại thích. Có thể tôi kể hay chăng? Hoặc hắn muốn nghe để biến thành chuyện của hắn rồi kể lại với lính làm minh chứng cho hai ngôi sao cưỡi hai vạch bạc trên ve áo?

Xem hoa quỳnh nở. Tản văn của Mai Tiến Nghị
Ảnh Istvan Muzamel

Để có thể được nghe nhiều chuyện, hắn hay bày ra những cuộc chơi mà tôi không thể từ chối. Ví như tối nay đến nhà tao chơi, tao đánh cá lên làm gỏi. Đang thời bao cấp, đói nhăn, thiếu chất đến rạc người… sức cám dỗ của miếng cá sống ngậy ngậy giòn giòn trong miệng, lá mơ bùi nghìn nghịt, nhất là mùi vị dấm mẻ chỉ nghĩ đến là đã tứa nước chân răng… cho nên tôi có mặt ngay. Rượu ngà ngà tôi lại kể chuyện chiến đấu…

Hắn lại ngồi nghe.

Kể cũng hay, hắn lướt thướt lội ao ngập cổ, đánh cá lên túi bụi hái lá làm gỏi, bưng bê mời gọi… tôi chỉ việc ngồi chén. Vậy ra Trung sĩ cũng có cái thứ đáng đồng tiền bát gạo.

Một lần hắn lại gạ đến nhà hắn chơi. Tôi bận nên chối ngay. Hắn bảo đêm nay hoa quỳnh nở. Đến xem quỳnh nở. Đến nhá!

Tôi chưa biết cây quỳnh thế nào, chưa biết hoa quỳnh méo tròn ra làm sao lại càng chưa biết hoa quỳnh nở. Chỉ từng nghe cụ Nguyễn Du tả trong Truyện Kiều: Khi chén rượu khi cuộc cờ, khi trông hoa nở khi chờ trăng lên. Mà ngày ấy chỉ ông bố hắn là người sành chơi vì cụ là cán bộ Lương thực (cán bộ Lương thực thời bao cấp là vua vừa giàu vừa oai nên sang lắm, cây thế, non bộ lung linh). Tôi nghĩ làm đàn ông thì cũng phải biết tý thú chơi tao nhã… đánh nhau như Từ Hải bao nhiêu năm chả nhẽ lại thua anh chàng Kim Trọng…

Vậy là đến.

…Đèn măng sông sáng choang, một chai rượu với một đĩa lạc rang, bao thuốc Tam Đảo bày sẵn, hắn ngồi chờ. Chín giờ đêm tôi mới thò mặt đến.

Tôi với hắn ngồi uống rượu, ngà ngà lại bốc lên kể chuyện. Nhiều chuyện tôi đã kể, hắn đã nghe vậy mà lần nào cũng chăm chú. Chả nhẽ hắn nghe đến thuộc?

Mười một giờ đêm tôi không kể nữa, bảo ra vườn xem quỳnh nở. Lúc bấy giờ hắn mới nhớ ra, đứng dậy chạy ra vườn. Một lát sau hắn thở phì phò bê vào một chậu cây.

Trên chậu thấy một cái cây khẳng khiu những cành, leo trên cây ấy lại là một cây khác có lá dài bản dày đang đung đưa hai cái nụ hoa to bằng quả trứng ngỗng. Nụ hoa hình con thoi được cái cuống xanh xanh bọc lại như người ta dúm bằng một cái giấy gói hẹp nên lòi ra đầu cánh hoa trắng nhờ chúm chím như những đầu ngón tay chụm lại. Hắn bảo cây khẳng khiu là cành giao, còn cái cây leo lên cành giao là cây quỳnh… Bấy giờ tôi mới biết tại sao người ta lại nói cây quỳnh cành giao.

Mười một rưỡi. Hắn bảo hoa sắp nở.

Xem hoa quỳnh nở. Tản văn của Mai Tiến Nghị
Ảnh Gartman

Tôi ngồi nhìn. Chả thấy gì. Hoa vẫn bị bọc trong cái cuống.

Rót thêm một chén rượu, đưa lên mũi… nhấp nhấp vị cay nồng. Ngẩng mặt nhìn giời. Trăng đầy lắm!

Cúi xuống. Bất ngờ thấy cái cuống xanh xòe ra một tí, những đầu cánh hoa lúc trước còn chúm lại bây giờ đã doãng ra. Cái hình con thoi đã biến thành hình nón.

Nở rồi đấy à! Chả thấy thơm. Tôi hỏi, hắn bảo mới bắt đầu, chưa thơm đâu.

Nhìn mãi, hoa vẫn chúm chím. Chán. Lại chiêu hớp rượu, lại ngửa mặt nhìn trăng, nghĩ vẩn vơ: vô bổ thật… Mười hai giờ đêm rồi. Không xem nữa.

Quay lại hoa đã nở bung.

Những cánh hoa mỏng mảnh dài hơn mười phân đã bung cánh xếp, đầu cánh hoa đã buông ra mềm mại, trắng ngần và tinh khiết. Thấp thoáng một chút vàng lộ ở giữa khoảng trống những đầu cánh… nhị hồng e thẹn lấp ló.

Tắt thuốc lá đi, hắn nhắc. Tôi làm theo. Hình như có mùi hương thoang thoảng như hương hoa huệ, không phải… hương ngọc lan… cũng không phải. Rất nhẹ, rất nhẹ lan vào khứu giác. Rồi hương quỳnh đậm hơn một chút nhưng cũng chỉ để cho ta biết được là nó đang hiện hữu chứ không xô bồ.

Tôi ghé mũi sát bông hoa, hít mạnh để định hương. Chả thấy gì! Nghĩ ra mới thấy vô duyên quá. Ghé sát mặt hoa, hoa nín thở. Như người con gái…

Buông xa cánh hoa… mùi hương lại thoảng nhẹ.

Tôi nằm nghiêng người, mặt ngóng về phía hoa. Nhìn… Lung linh nét cười của người đẹp. Không rõ mặt, nhưng đúng là người đẹp. Mờ ảo như nấp sau mành lụa mỏng…

Rồi ngủ quên! Một mạch đến sáng.

Mở mắt, nhớ ra. Nhìn lại. Không tin ở mắt mình. Cánh hoa bây giờ rũ xuống nhăn nheo, đọng một màu xám buồn hắt hiu... Hoa đã tàn!

Đầu năm 1997, lại gặp nhau, hắn đã là Đại tá.

Cuối tháng 8 năm 1997 hắn chết, vì ung thư gan!

Hôm vừa rồi lại thấy hoa quỳnh ở nhà người bạn khác. Bông hoa quỳnh được cắt bỏ vào trong cái cốc thủy tinh. Ban ngày mà hoa vẫn tươi…

Lại nhớ ngày xưa xem hoa quỳnh nở.

Tags:

Bản tin Văn nghệ ngày 25/4/2025

Bản tin Văn nghệ ngày 25/4/2025

Baovannghe.vn -Tổ chức Tuần phim kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Non sông gấm vóc - Một dải vinh quang"... là sự kiện được điểm trong bản tin ngày 25/4
Hội nghị toàn quốc tổng kết 50 năm nền VHNT Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước

Hội nghị toàn quốc tổng kết 50 năm nền VHNT Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước

Baovannghe.vn - Khai mạc Hội nghị toàn quốc tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước tại Nhà Quốc hội.
Vĩ Tuyến một cánh đồng - Thơ Phan Duy

Vĩ Tuyến một cánh đồng - Thơ Phan Duy

Baovannghe.vn- Tôi bất giác nghĩ về vĩ tuyến/ theo cái nghĩa đơn thuần như để chia đôi
Khai mạc triển lãm “50 năm văn học, nghệ thuật Việt Nam đồng hành với dân tộc” tại Nhà Quốc hội

Khai mạc triển lãm “50 năm văn học, nghệ thuật Việt Nam đồng hành với dân tộc” tại Nhà Quốc hội

Baovannghe.vn - Triển lãm "50 năm văn học, nghệ thuật Việt Nam đồng hành với dân tộc" diễn ra vào ngày 25/4 tại sảnh Nhà Quốc hội (Ba Đình, Hà Nội).
Tọa đàm khoa học “Thành tựu Văn học Nghệ thuật Thanh Hóa 50 năm đồng hành cùng đất nước 1975 - 2025”

Tọa đàm khoa học “Thành tựu Văn học Nghệ thuật Thanh Hóa 50 năm đồng hành cùng đất nước 1975 - 2025”

Baovannghe.vn - Sáng ngày 24 tháng 4 năm 2025, tại khách sạn Sao Mai (Tp. Thanh Hóa) Hội Văn học Nghệ thuật Thanh Hóa tổ chức Tọa đàm khoa học với chủ đề: Thành tựu Văn học Nghệ thuật Thanh Hóa trong hành trình 50 năm đồng hành và phát triển cùng đất nước1975 - 2025