Theo đó, mục tiêu của phiên thảo luận đã tập trung nhấn mạnh và làm rõ vai trò trung tâm của giáo dục trong quá trình chuyển đổi xanh và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng không (Net Zero) vào năm 2050. Đặc biệt, trong bối cảnh thế giới đang bước vào thời kỳ chuyển đổi xanh toàn diện và khẩn trương nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam xác định rõ vai trò then chốt của con người - nguồn nhân lực - trong mọi chiến lược phát triển chính là chìa khóa mở cánh cửa kinh tế xanh trong tương lai.
 |
| Đại biểu tham gia phiên thảo luận. Ảnh HNM |
Ghi nhận tại Phiên thảo luận 4, Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu (P4G) lần thứ tư, Việt Nam đã và đang triển khai đồng bộ nhiều chính sách lớn về giáo dục, đào tạo nhằm chuẩn bị cho một nền kinh tế xanh và số. Một trong những nội dung nổi bật là “Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, trong đó lấy tự chủ đại học và chuyển đổi số làm hai đột phá chiến lược.
Ở bậc phổ thông, Việt Nam đang xây dựng một hệ thống giáo dục mở, công bằng, bao trùm, thúc đẩy học tập suốt đời. Theo đó, tỷ lệ hoàn thành tiểu học hiện đạt 99,7%, trung học cơ sở 99% và trung học phổ thông 95% - các chỉ số gần tiệm cận các quốc gia phát triển trong khu vực.
Ở bậc giáo dục nghề nghiệp và đại học, các chương trình đào tạo trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học, xây dựng xanh, nông nghiệp hữu cơ, quản lý chất thải… đang được hiện đại hóa mạnh mẽ.
Để chuẩn bị cho nền kinh tế xanh và số, Việt Nam đã và đang triển khai đồng bộ nhiều chính sách lớn về giáo dục ở bậc đại học, phổ thông, cũng như các chương trình đào tạo nghề trọng điểm, thúc đẩy các mô hình giáo dục xanh.
Mạng lưới các trường sư phạm và đại học đang được quy hoạch lại theo hướng nâng cao chất lượng, hội nhập quốc tế, đào tạo các ngành công nghệ mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn, đường sắt cao tốc.
Việt Nam cũng đang triển khai các chương trình đào tạo nghề trọng điểm cấp quốc gia và cấp ASEAN, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phát triển tài liệu, chương trình đào tạo và các mô hình giáo dục xanh.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu, nhà khoa học trong nước và quốc tế đã tập trung thảo luận 3 nội dung chính:
- Nhận diện khoảng cách giữa các ngành nghề, kỹ năng hiện có và các ngành nghề, kỹ năng mới cho quá trình chuyển đổi xanh;
- Những chính sách cụ thể nhằm chuẩn bị nhân lực sẵn sàng cho tương lai xanh;
- Các mô hình hợp tác thành công giữa chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức trong nước, quốc tế để xây dựng đội ngũ nhân lực xanh.
Các ý kiến đã chỉ rõ khoảng cách ngày càng lớn giữa năng lực hiện tại của người lao động và yêu cầu của các ngành nghề mới trong bối cảnh chuyển đổi kép: số hóa và xanh hóa, không chỉ diễn ra ở các quốc gia đang phát triển mà còn là thách thức với cả các nước công nghiệp. Giáo dục, theo đó, không còn là “hệ thống khép kín truyền thống” mà cần trở thành một “hệ sinh thái học tập mở”, linh hoạt, gắn với thị trường lao động và thực tiễn sản xuất. Nhiều mô hình hợp tác ba nhà: Nhà nước - Doanh nghiệp - Cơ sở đào tạo (tripartite model) cũng được nhấn mạnh là hướng đi hiệu quả, nhằm vừa thiết kế chương trình đào tạo sát với yêu cầu thực tiễn, vừa hỗ trợ học sinh, sinh viên tiếp cận thực hành, thực tập và dễ dàng tái đào tạo hoặc nâng cao kỹ năng trong quá trình làm việc.
Thống nhất nhận định rằng, quá trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế không chỉ là việc của riêng Chính phủ, mà là của mọi công dân, đại diện các tổ chức quốc tế như UNICEF, UNESCO và các quốc gia cho rằng, việc trang bị cho lực lượng lao động các kỹ năng trong việc xây dựng nền kinh tế xanh là vấn đề cần được quan tâm, trong đó cần coi trọng hơn sự tham gia của phụ nữ và trẻ em gái.
Các bên cũng khẳng định cam kết đồng hành trong chuyển đổi xanh tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, trong đó đầu tư cho con người là then chốt để kiến tạo đội ngũ cho nền kinh tế tương lai.
Bộ GD&ĐT cho biết, sau hội thảo sẽ có những báo cáo đanh giá cần thiết để bổ xung vào chiến lược giáo dục của Việt Nam trong giai đoạn tới.
