VỪA RỤT RÈ NHEN...
Hoàng Liên Sơn từng đoạt giải Ba cuộc thi truyện ngắn Tầm nhìn thế kỷ của báo Tiền phong, và anh cũng đã cho in tập truyện ngắn Ai chiếu đi từ hơn chục năm trước. Mấy năm gần đây Sơn công bố thơ đều đặn hơn. Tập Những số hạng yêu thương là tập thơ thứ hai được anh cho xuất bản.
Thơ Hoàng Liên Sơn có nét duyên riêng. Dường như mỗi bài thơ là một sự lập trình, bài bản khúc chiết, tuy vậy sự duyên dáng, ý vị, tinh tế, nghiêng về tính nữ, lại vẫn là mạch xúc cảm chủ đạo. Yếu tố lập trình bài bản là do công việc kinh doanh, thường ngày phải chăm lo, tính toán từng giá thành lỗ lãi? Sự duyên dáng, ý vị và tinh tế là do bản tính thi nhân mà có? Câu trả lời chắc chắn là vậy. Và qua thơ, nhờ có thơ mà người thân, bạn đọc mới thực hiểu cái tinh chất sâu xa trong con người Sơn. Chúng ta biết ơn thơ đã cho thấy phần đời sống đẹp và tinh túy - nơi cư ngụ phận người sâu kín nhất của thi nhân.
Nghệ thuật thơ xưa - nay đã có điều khác biệt. Những năm trước đây người sáng tác chú trọng vào câu, chữ, đề cao "thần cú", "nhãn tự", họ sẵn sàng đánh đổi hàng năm để có một câu thơ khiến quỷ thần kinh hãi. Thế giới thi nhân xưa đó vốn được thiêng hóa trong danh chữ Thánh hiền, hoặc trong không gian u linh, mê mị thời loạn, với nhiều người cầm súng, cầm cày cuốc mà ít ỏi người chuyên chú thơ văn. Điểm tinh thần và cảm xúc đời sống này còn ám ảnh khôn dứt trong lòng xã hội, tới lớp người làm thơ tận cuối thế kỷ 20. Cũng bởi vậy, trong nghệ thuật tạo câu lập chữ đã có phần xem nhẹ yếu tố cá tính cho xác lập một tư cách chữ nghĩa riêng. Nhà thơ mơ ước sáng tác được câu thần cú: "Cho đời nhớ được một câu/ Bạc đầu người viết dễ đâu đã thành", cao hơn bậc là sự thỏa mãn danh dự "nhà thơ một bài", như trường hợp Ông Đồ của thi sỹ Vũ Đình Liên.
Tiêu chí nghệ thuật sáng tác với lớp thi nhân ngày nay đã khác. Họ thị dân hơn trong đời sống sinh hoạt nhưng áp lực hơn trong việc tìm đường. Sáng tác văn thơ, với nhóm người này là một cuộc chơi tao nhã, song trong nhóm bạn "tao nhân" đó vẫn có "mặc khách" âm thầm hướng tới tính chuyên nghiệp, tạo văn nghiệp. "Tính chuyên nghiệp" đang là một đòi hỏi thiết yếu nhất trong mọi ngành nghề. Với thơ, đòi hỏi cuối cùng với một cây bút là phải tạo được ngữ hệ mang trong nó trường lực đủ sức hấp thụ và phát sáng lên một giọng điệu, tên định danh là Phong cách. Và tất nhiên, để khẳng định được phong cách, điều tối thiểu đòi tác giả phải có những xeri bài/tập dựng từ khoảng không - thời gian nghệ thuật mang giá trị mỹ cảm ngôn ngữ riêng.
Thơ Hoàng Liên Sơn có không ít sáng tác như những bản nhật trình ghi chú lại từ các sự kiện lớn lao đến việc đời thường nhỏ bé, và nhờ vậy mà thơ giầu chất liệu đời sống. Hướng thể hiện này mạnh về tính hiện thực/hiện thời song nhẹ về tính ảo - hiện thực huyền ảo - nơi cư trú giấc mộng ngàn năm, nơi cho phép xóa mờ dấu tích mọi đường biên hữu hạn được dựng bởi yếu tố chính thể, thời thế thậm chí dân tộc tính để đạt tới cảnh giới loài - tính phổ quát với mẫu ngữ hệ - mang danh gọi Nàng Thơ.
Nhà thơ Đỗ Trọng Khơi (giới thiệu)
 |
| Tác giả Hoàng Liên Sơn |
GIAI ĐIỆU MƠ HỒ
Em cầm thìa vắt gói trà đã khô kiệt
Trên đĩa đựng tách
Gạt vỏ những túi đường về phía anh
Xả rác sang hàng xóm.
Em gục đầu trên mặt bàn
U hoài
Tóc chấm vào đáy tách
Một bàn tay ấm và chộn rộn hơn bàn tay kia
Bởi có người cầm.
Anh bảo đường đi dạo đẹp vô ngần
Em than tiếc vì chân mang giày cao gót;
Anh khen lá đang đùa lãng mạn ngoài sân
Em nói nhiều muỗi đốt;
Em không nói đôi môi cả hai sẽ ngoài tầm giám sát
Của ánh đèn.
Em vốc nước rửa mặt
Thử xem không gian này có còn là thật.
Anh mơn trớn vầng trán thanh cao bằng ánh mắt
Một sở hữu từ
Vừa rụt rè nhen…
++++++++++++++++++++++
OFFLINE
Anh cười online với em bằng biểu tượng mở miệng
Và những trái tim bay lên từ mắt
Những trái tim cầm tay mà đưa nhau
Không sợ xước
Anh gửi một dòng ngoại ngữ viết tắt.
Em chào buổi sáng
Mời anh café
Bằng ly lượn bay trên bức ảnh nền.
Em tặng anh cành oải hương
Rồi nguyên bó
Rồi cả cánh đồng hoa
Tất nhiên cũng là trong ảnh.
Em dặn anh đừng thức khuya
Nếu đó không phải là khoảng thời gian dịu ngọt
Nhưng làm sao anh ngủ ngon
Khi hình bóng oải hương liền gợi nhớ mùi trà?
Hay là…
Mình offline em nhé?
Vâng
Nhưng để mùa oải hương năm sau được không?
Em sợ dòng ngoại ngữ sẽ được dịch đủ đầy ra tiếng Việt
Và tâm hồn từ đó hết bình an!
++++++++++++++++++++++
NẮNG NON
Anh tới
Không coi đây là đích
Mà chỉ vì tiện lối rẽ vào thôi.
Đón nắng non
Lá mùa xuân chuyển dần từ xanh nâu sang xanh lục
Hoa xao xuyến nở
Xoắn xuýt ong bay.
Cái bàn góc vườn
Anh chợt nhớ đây ghế mây em ngồi
Và rất nhớ
Con kiến lan man về phía em
Như để tìm hơi ấm.
Anh không nói nhớ em
Kẻo có người bối rối.
Anh lén gọi tên
Tự ý viết hoa chữ thân yêu
Thầm chúc
Buổi chiều sẽ dịu lành từng phút
Dù ngay từ đầu ngày lời chúc đã xôn xao.
++++++++++++++++++++++
TÂM HỒN HAI TUỔI
Mặc áo đen và áo xô nào
Rồi cả nhà mình lên xe đi gặp bố
Không đẹp con à
Nhưng thế này bố sẽ dễ nhận ra.
Tìm thấy bố rồi
Vui biết mấy
Vậy mà sao mẹ lại khóc nhiều hơn?
Mẹ từng mơ bố bị một cái tàu xấu xa bắt cóc
Đáng sợ thay
Nhưng còn mong có được ngày về
Mẹ từng lo bố mãi nằm sâu trong lòng biển thẳm
Bố về đây
Nhưng anh linh bay vụt mất rồi
Mẹ thầm gọi rất nhiều
Nhưng biết là bố chẳng trả lời đâu!
Sân tang
Người thân đông người viếng đông nhưng vẫn còn khoảng trống mênh mông
Hiếu động
Con tách nhóm
Một mình đi giữa sắc thắm hoa cờ
Không thấy buồn
Với âm điệu bài hồn tử sĩ.
Đôi tay con băn khoăn ngơ ngác
Nửa muốn nguyện cầu nửa lại chực hoan hô.
Bố ơi đang ở nơi nào thế?
Con chán ú tim rồi, hãy ra kiệu con đi!
Chừng đã mỏi con đành về hàng ngũ
Mượn bàn chân mẹ làm ghế để ngồi.
Sẽ đọng nổi điều gì
Trong tâm hồn hai tuổi của con tôi?
++++++++++++++++++++++
GIẤC MƠ
Tặng thầy Hòa Vang
Trước bao la
Mà bàn chân bé thơ không dễ đi cho đến
Nỗi tò mò háo hức
Khiến tôi mơ thành tí hon
Sẽ thành rừng nơi tôi thường gọi bụi cây
Thành đại dương nơi tôi vẫn tưởng ao hồ
Tôi lớn lên, ai ngờ
Thế giới bao la không chờ cũng đến
Câu chuyện đắm say, bài ca thương mến
Tôi đã đọc, đã hát lên
Nhưng buồn không tinh khôi, vui không trong suốt
Và nụ cười vẫn vương mùi nước mắt
Biết khi nào
Cao thượng ở một tay
Đớn hèn ở một tay
Tay kia vung lên chặt đứt tay này
Tôi vỗ cao đôi cánh mọc đã dài
Hăm hở lao về phía trước
Nhưng Thượng Đế đã trước tôi nghìn bước
Người chắp cánh cho tôi rồi mở rộng bầu trời.
Tất cả là một ú tim thôi.
++++++++++++++++++++++
LỚP MẦM NON ĐÚNG NGHĨA
Bám sườn núi cheo leo
Mảnh đất bằng nhân tạo
Chon von chiếc lều
Mươi đứa trẻ quay ra.
Cô giáo ơi
Sao trong này tối thế?
Bạt che được gió lùa thì ánh sáng bị ngăn!
Sao nhiều bé đội mũ chỉnh tề mà chân trần chạm đất?
Bác ơi
Những đôi dép đã sẵn sàng ở xã
Nhưng phải đợi bà con ra đó gùi về
Những áo khoác đã nằm ở huyện
Nhưng còn chờ đường sạt lở thông xong
Và bút sáp tô màu đang tập trung ngoài tỉnh
Đợi chuyến xe ngày chẵn để lên đường.
Tôi chui vào trong
Căn lều đã nhỏ
Sao còn có cột ngay giữa cửa
Ra cô mới thêm vào
Phòng nó sụp nay mai.
Tôi thở dài
Nhà kiên cố ở đâu?
Ở trong nhiều cái túi
Còn rất vơi
Hay chửa kịp đầy
Hoặc đã lặc lè
Nhưng vẫn mải gom thêm
Mang theo dùng khi sang cõi khác.
