Trên đất bạn, chúng tôi cũng vượt sông nhưng sông rạch không nhiều bằng nơi này.
Từ bờ kinh Vĩnh Tế, chúng tôi vượt qua “đồng chó ngáp” mênh mông; giờ nghỉ giải lao phải đứng trên sình lõng bõng nước vì không có một gò cao nào cả; hết mười lăm phút lại lội tiếp!
|
Hầu hết lội băng đồng vào ban đêm, tôi nhớ khoảng tháng Hai, tháng Ba, trên trời không có trăng, chỉ có những đám sao mờ ảo. Thỉnh thoảng có tiếng máy bay vút qua đầu, xa xa một vài tiếng pháo nổ. Vì hành quân ban đêm, nên có nhiều chuyện cười ra nước mắt. Có đêm, đang đi từng bước bỗng được lệnh tốc chạy, mồm mũi thi nhau thở…
Cán bộ đại đội hỏi lí do thì hỡi ôi, có lệnh trong hàng quân từ dưới đưa lên là “Đằng sau bị đứt” báo cho tốp đi trước biết, đi chậm lại chờ đủ đội hình. Không biết ông lính nào vừa đi vừa ngủ, nghe không rõ lại truyền lệnh cho người phía trước “Đằng sau bị địch”, thế là tốp trước ra sức chạy, nhìn phía sau có nhiều bóng đen rượt theo lại càng chạy xa hơn. Tốp sau cũng ráng chạy cho kịp, nhưng tối trời nhìn không rõ, tốp trước lại nghĩ “địch” đang rượt theo…
Đêm khác, hàng quân đang đi ngon trớn bỗng có lệnh trong hàng quân truyền xuống “Bên phải có hố” để người sau biết đường mà tránh khỏi lọt vào. Vì hố sình giữa đồng lầy này ngập đến tận cổ nên ai cũng hết sức chú ý. Đến đội hình sau, lệnh truyền đúng ngay một người lính xứ Nghệ nên thành “Bên phải có hổ” làm cho mọi người một phen thót tim khi qua khúc cua; ai cũng căng mắt quan sát, coi hổ nằm rình chỗ nào mà chạy cho lẹ…
Chưa hết, đêm hôm sau lại có chuyện dở khóc dở cười xảy ra. Trời lúc này tối đen như mực, xung quanh là một màn đêm bao phủ. Đoàn quân đang hành quân bình thường thì bỗng có lệnh truyền xuống “Chuẩn bị vượt sông.” Thế là cả mấy trăm chàng trai cởi bỏ quần áo hết, cho vào tấm tăng, cột súng vào và đội lên đầu chuẩn bị sẵn sàng…
Cả đoàn quân trần trùng trục, may mà có màn đêm, đi hoài khoảng vài trăm thước mà vẫn không thấy sông rạch đâu cả… Thì ra tay lính nào vô kỉ luật, đưa ra lệnh không đúng, báo hại phía sau bị muỗi chích tơi bời!
Chuyện “vượt sông, băng lộ” là cả một quá trình chuẩn bị kĩ càng, cẩn mật và phải đảm bảo an toàn tuyệt đối! Thử hỏi cả mấy trăm con người, băng qua sông qua lộ trong đêm tối; xong đi cả đội hình giữa đồng là cả một quá trình nan giải.
Đơn vị phân công từng tốp giúp đỡ lẫn nhau; người khỏe, người lội giỏi kèm người yếu, lội kém cùng nhau vượt sông. Oái ăm một nỗi là vượt sông từ 9, 10 giờ đêm; lúc này con nước lớn, nên dòng sông rộng thêm gấp hai, gấp ba lúc bình thường!
Có khi cách đồn địch trên dưới một ngàn thước, chúng bắn vu vơ cả đêm…Vì vậy, đồng đội nào bị trôi xuống, cứ men theo dòng chảy vô bờ, định hướng phía trước mà chạy sẽ gặp đội hình. Lúc này không được kêu í ới, cứu nhau giữa sông mà phải vượt qua hết, còn ai chưa có mặt thì tìm sau.
Hết sông thì gặp ngay lộ nhựa láng bóng, phải băng qua để xuống cánh đồng. Lúc này giao liên, du kích địa phương phối hợp, đã trải một lớp tấm ni lông trên đường và đoàn quân chạy lên đó. Ở hai đầu đường, có du kích cảnh giới, đề phòng tụi lính đi tuần… Xong đâu đó, du kích gom những tấm ni lông về, xóa những dấu vết còn sót lại. Nếu dấu vết nhiều chưa thể xóa hết, không biết vận động cách nào, người dân mang bầy vịt chạy đồng tới; cho vịt lội lên lội xuống bờ cỏ hồi hôm…
Có những đêm phải vượt qua từ hai đến ba con sông lớn nhỏ; băng qua lộ rồi chạy giữa ruộng mới cày, vấp té là chuyện thường! Quân phục lúc này là vải ni lông dầu, mặc vô đi gần buổi là khô ngay. Nhưng cũng từ đó, dễ sinh ra lác (hắc lào) gây ngứa rất khó chịu. Lính ta dùng lá muồng trâu (hoặc lá ô môi, vùng sông nước khá nhiều), loại lá non, chà đi xát lại trên vết lác dăm lần là đỡ. Cũng từ đó có câu ca dao vui “Ô môi chữa lác hơn muồng/ Lấy chồng bộ đội, em chở theo một xuồng ô môi”…
Vượt sông, băng lộ, chạy giữa đồng thường tới gần sáng, đơn vị tìm một rừng cây để nghỉ ngơi và giữ bí mật. Sớm mai vừa thức dậy, đang nằm trên võng thì anh nuôi đến từng người cho bánh lá dừa, bánh tét. Hỏi ra mới biết, người dân vùng giải phóng được tin “bộ đội giải phóng” qua đây, họ thức từ đầu hôm gói bánh lá dừa, bánh tét cho kịp tới đoàn quân…Tình nghĩa của người dân vùng giải phóng đầy tình yêu thương, thật đáng trân trọng! Nhà cửa trống hoác, ruộng vườn xác xơ vì bom pháo địch nhưng họ giàu tấm lòng thơm thảo, một lòng một dạ với Cách mạng, với “đằng mình”…
Chuyện “vượt sông, băng lộ” của một thời chiến tranh gian khổ, ác liệt; giờ ngẫm lại giống như là chuyện cổ tích! Miền Tây sông nước bao la, miền Tây giàu nghĩa giàu tình với Cách mạng. Sông nước che chở những đoàn quân, sông nước nuôi lớn những đoàn quân; chúng tôi thường tự hỏi nhau biết bao giờ trả hết nợ với miền quê sông nước này?
