Trong phiên làm việc buổi chiều ngày 23/10, dưới sự điều hành phiên họp của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội tường về dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đánh giá về dự án luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, dự án luật có nhiều nội dung lớn, chuyên môn sâu, mang tính xã hội cao, đối tượng chịu sự tác động trực tiếp rộng, nhận được sự quan tâm rất lớn của cử tri cả nước và các đại biểu Quốc hội, nên việc bàn thảo những nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) là vô cùng quan trọng nhằm tạo sự thống nhất trước khi trình Quốc hội phê chuẩn.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp

Đề nghị cần có quy định riêng về cơ chế riêng, mô hình quản lý phù hợp với di sản đặc thù, di sản thế giới, đại biểu Dương Văn Phước (Quảng Nam) cho biết, tại khoản 2 Điều 3 quy định: Di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia. “Các di sản này không chỉ phải đáp ứng tiêu chí quy định trong dự thảo luật, mà còn phải đáp ứng các tiêu chí của UNESCO. Do đó, đề nghị cần có quy định riêng về cơ chế riêng, mô hình quản lý phù hợp với đặc thù của các di sản này. Việc mặc định cơ chế quản lý chung với các di tích khác, kể cả chung cho đối tượng di sản thế giới sẽ gây ra rất nhiều bất cập trong công tác quản lý, phát huy giá trị di sản trong thực tiễn thời gian tới,” đại biểu nếu ý kiến. Đồng thời cho rằng, trong bộ phận di sản văn hóa vật thể, còn có các di sản văn hóa thế giới, di sản thiên nhiên thế giới và di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới hỗn hợp do UNESCO công nhận... việc mặc định cơ chế quản lý chung với các di tích khác, kể cả chung cho đối tượng di sản thế giới sẽ gây ra rất nhiều bất cập trong công tác quản lý, phát huy giá trị di sản trong thực tiễn thời gian tới.

Lấy ví dụ về công tác bảo vệ di sản đô thị, trong trường hợp di sản đô thị cổ Hội An, đại biểu Dương Văn Phước, cho biết đô thị này có đặc thù khác biệt so với hầu hết các di tích khác ở Việt Nam. Đây là "bảo tàng sống," có hàng ngàn người dân sinh sống và gắn với quản lý hành chính của 4 phường thuộc thành phố Hội An. Việc quản lý di tích ở Hội An không chỉ theo Luật Di sản văn hóa, mà còn chịu tác động của nhiều luật khác như Bộ luật Hình sự, Luật Dân sự, Luật Lao động, Luật Tổ chức chính quyền địa phương... Đây là quần thể di tích kiến trúc nghệ thuật với số lượng lớn và đa dạng về loại hình, do đó cần có cơ chế quản lý riêng.

Bên cạnh đề nghị một cơ chế đặc thù, Quỹ bảo tồn di sản văn hóa cũng là vấn đề được đại biểu quan tâm.

Tại phiên thảo luận, đa số ý kiến cho rằng, việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản văn hóa là rất cần thiết để hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động bảo tồn, tu bổ, phục hồi di sản văn hóa mà ngân sách nhà nước chưa thể đáp ứng được. Quỹ sẽ góp phần bảo vệ, phát huy các giá trị di sản văn hóa, vốn là nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội đất nước. Đồng thời, để Quỹ bảo tồn di sản văn hóa hoạt động hiệu quả, cần có các cơ chế, chính sách đặc thù như miễn giảm thuế, phí cho các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp nhằm thu hút nguồn lực xã hội hóa cho hoạt động của quỹ.

Nhiều đại biểu cũng cho ý kiến về quá trình quản lý Quỹ di sản nói chung, quỹ địa phương nói riêng điều hành và sử dụng quỹ cần đảm bảo rõ ràng, công khai, minh bạch, để tạo niềm tin cho các nhà tài trợ; Quỹ cần phối hợp chặt chẽ với Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, các chuyên gia trong việc thực hiện quy trình trùng tu, tôn tạo, bảo đảm tối đa các giá trị gốc của di tích.

Toàn cảnh phiên họp

Trước đó, trong chương trình Phiên họp chuyên đề pháp luật, chiều 14/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Chủ tịch Quốc hội đã đề nghị Chính phủ, các cơ quan có liên quan lưu ý trong quá trình cụ thể hóa Luật rà soát, sửa đổi các luật chuyên ngành có liên quan để đảm bảo đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả.

----------

Bài viết cùng chuyên mục: