 |
| Ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam (ngoài cùng bên trái) và ông Nguyễn Bình Phương - Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cuộc thi (ngoài cùng bên phải) trao giải nhì cho tác giả Vũ Ngọc Thư và tác giả Ngô Tú Ngân. |
Trong thể lệ Cuộc thi Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024 đã ghi rõ: “Danh sách Ban Giám khảo sẽ được công bố vào thời điểm thích hợp”. Như vậy thời điểm công bố thuộc quyền hạn BTC. Và BTC cho rằng “thời điểm thích hợp” để công bố danh sách Ban Giám khảo chính là ngày 24/7/2025, thời điểm diễn ra lễ tổng kết và trao giải. Đây là hình thức để bảo vệ sự khách quan của quá trình chấm chọn, nhằm bảo đảm các giám khảo được làm việc độc lập, không bị chi phối bởi áp lực dư luận hay những tác động bên ngoài.
Trong quy chế và thể lệ Cuộc thi Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024, không có điều kiện bắt buộc phải công bố danh sách các tác phẩm lọt vào vòng Chung khảo. BTC cho rằng việc các tác phẩm vượt qua vòng Sơ khảo để vào vòng Chung khảo cũng đang chỉ là nằm trong một công đoạn thuộc quy trình xét giải, vì thế không nhất thiết phải công bố.
Trên nguyên tắc, một cuộc thi chỉ có kết quả khi nó được thực hiện theo quy trình do BTC quy định. Cụ thể ở Cuộc thi Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022 - 2024, quy trình thực hiện như sau: Hội đồng Sơ khảo trình kết quả cuối cùng của mình lên Hội đồng Chung khảo. Hội đồng Chung khảo trình kết quả cuối cùng của mình lên BTC. Khi BTC chuẩn y thì kết quả cuộc thi mới chính thức được xác nhận và có giá trị. Trong hệ thống quy trình này, Hội đồng Chung khảo đã xét giải trên cơ sở đúng danh sách các tác phẩm mà Hội đồng Sơ khảo đưa lên. Còn danh sách kết quả giải thưởng mà BTC chuẩn y, công bố, hoàn toàn trùng khớp với danh sách kết quả do Hội đồng Chung khảo trình lên. Điều ấy chứng minh rằng trong danh sách tác giả đoạt giải do BTC công bố không có tác phẩm bị loại từ Sơ khảo, và không có tác phẩm nào ngoài danh sách mà Hội đồng Chung khảo trình lên.
Đây là công việc chuyên môn và hoàn toàn phụ thuộc vào quan điểm, trình độ tiếp nhận, đẳng cấp thẩm thấu của thành viên các vòng Hội đồng. Trong một cuộc thi, có tác phẩm ở vòng hội đồng này được đánh giá cao, nhưng ở vòng hội đồng khác lại không được đánh giá cao, tương tự như vậy, trong một hội đồng, có thành viên đánh giá tác phẩm này cao, nhưng các thành viên khác lại đánh giá không cao, và ngược lại. Sự đồng thuận tuyệt đối trước một tác phẩm văn học là khó, vì thế mới có quy định kết quả cuối cùng phụ thuộc vào số phiếu quá bán, nghĩa là thiểu số phục tùng theo đa số. BTC đảm bảo rằng kết quả cuối cùng ở các vòng Hội đồng đều nhận được sự xác nhận thống nhất của các thành viên trong Hội đồng.
BTC xin cung cấp thêm mấy đặc điểm để việc nhìn nhận cho khách quan hơn: Thứ nhất, thành viên các vòng Hội đồng, từ Sơ khảo tới Chung khảo, đều là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Thứ hai, các thành viên Hội đồng là những người có tư cách và có uy tín văn học, điều này thể hiện qua vị trí công tác của họ trong xã hội cũng như trong Hội Nhà văn Việt Nam. Thứ ba, thành viên các Hội đồng đều làm việc theo tinh thần độc lập, dân chủ và tuân thủ nguyên tắc thiểu số phục tùng đa số.
Thể lệ quy định dự kiến công bố kết quả vào tháng 10/2024. Tuy nhiên, thực tế đến ngày 24/7/2025 cuộc thi mới được tổng kết. Nguyên nhân chính: Trưởng ban Tổ chức, nhà văn Khuất Quang Thụy, xin thôi toàn bộ chức vụ tại Hội Nhà văn và Báo Văn nghệ đầu năm 2024 vì lý do sức khỏe, sau đó mất ngày 05/3/2025. Trong bối cảnh Báo Văn nghệ chưa kiện toàn được vị trí Tổng biên tập, cộng với thời điểm toàn bộ hệ thống văn học nghệ thuật, trong đó có Hội Nhà văn Việt Nam và Báo Văn nghệ, bước vào thực hiện tinh giản, sắp xếp lại bộ máy, vì thế dẫn tới việc nhiều sự vụ không thể tiến hành đúng thời gian được đề ra, trong đó có việc công bố giải thưởng Cuộc thi Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024. Như vậy, việc trao thưởng chậm 9 tháng là một thiếu sót của BTC, nhưng xuất phát từ lý do khách quan, bất khả kháng, vì vậy BTC mong muốn nhận được sự chia sẻ, đồng cảm và thể tất của mọi người.
BAN TỔ CHỨC CUỘC THI TRUYỆN NGẮN BÁO VĂN NGHỆ
---------
Đọc thêm:
Tin giả trong văn học: “chất độc” đầu độc niềm tin
Góc nhìn pháp lý: Khi thông tin sai sự thật xâm phạm uy tín báo chí
Có hay không sự LŨNG ĐOẠN trong Cuộc thi Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024
