Tùng (Nguyễn Bảo Tùng) không quan trọng dòng ngầm (underground/indie) hay dòng chính (mainstream), bởi với cậu còn được hát, được khán giả đón nhận đã là một niềm hạnh phúc. Đối với chàng ca sĩ/ nhạc sĩ trẻ, sáng tác cũng giống như tập thể dục mỗi ngày và cậu luôn ở trong trạng thái viết như vậy. Quan trọng hơn, Tùng đang hoàn thiện album phòng thu thứ 3 sau 26: INDIVIDUALISM và Diễu hành mùa hè.
Tùng trẻ hơn tuổi 30, trẻ hơn cả những hình ảnh trên mạng. Tóc xoăn, mắt to tròn trong trẻo, dáng người mảnh mai, giọng nói rất nhẹ nhàng đúng kiểu “nhạc sao người vậy”.
Hẹn gặp Tùng trong một ngày Sài Gòn khá nóng nhưng lộng gió. Tùng là người chọn địa điểm, một quán cà phê ẩn nấp trong căn chung cư cũ trên đường Sương Nguyệt Ánh. Chúng tôi ngồi ngoài sân nơi có nhiều tán cây che phủ, cùng trò chuyện trong ánh nắng rực rỡ xuyên qua những vòm lá.
 |
| Tùng - Ảnh: FBNV |
- Tùng nhiều fan thật, có người còn gọi Tùng là “hoàng tử nhỏ” của dòng nhạc indie?
- (Hơi ngơ ngác) Ý bạn là hoàng tử bé của Saint-Exupéry?
- Đúng. Diện mạo, thần thái giống đó. Sự trong veo và thuần khiết trong âm nhạc của Tùng rất gần gũi với văn phong của Saint - Exupéry nhưng còn có thêm nhiều sự tinh tế và phức tạp rất đương đại.
- (Cười bẽn lẽn) Cảm ơn bạn.
- Tùng tự hòa âm phối khí cho các bài hát của mình?
- Dạ.
- Và chỉ bằng một cái laptop?
- Thêm một cây ghi ta nữa.
- Nghe nói Tùng sắp ra album thứ 3?
- Dạ, cũng hòm hòm được tám phần rồi.
- Vẫn làm album một mình?
- Lần này “Nhạc của Trang” hỗ trợ cùng, người bạn hay hát chung với mình. Trang được đào tạo âm nhạc rất bài bản tại Anh, làm hòa âm phối khí cùng Trang mình cảm thấy rất ăn ý.
- Album mới sẽ có tên là…
- Mình chưa nghĩ ra. Mình cũng thong thả, cái tên cứ từ từ, tự nó sẽ đến.
- Album 26: INDIVIDUALISM phát hành tháng 10/2020, Diễu hành mùa hè tháng 10/2022… Vậy là cứ đều đều 2 năm 1 album?
- Mình luôn trong trạng thái viết. Với mình viết như tập thể dục. Mình thấy 2 năm 1 album là hơi ít. Do công đoạn sản xuất chiếm phần lớn thời gian còn mình lại chưa đủ quyết đoán để làm nó nhanh hơn. Mình thấy bản thân càng quyết đoán trong việc sản xuất, cái “hơi” của bài hát sẽ càng rõ nét hơn. Mình muốn hướng về điều đó.
- Lời ca khúc của bạn rất thú vị, cộng thêm giai điệu và hòa âm phối khí rất bay và tinh tế. Mấy nhà thơ đương đại cạnh tranh với Tùng cũng khó khăn?
- (Lại cười bẽn lẽn) Mình chưa bao giờ nghĩ tới chuyện đó.
- Ca từ cũng được tính là thơ đó. Có cả luận án tiến sĩ văn học nghiên cứu về ca từ của Trịnh Công Sơn?
- Lời của Trịnh thì tuyệt phẩm rồi. Phía mình thì cứ sáng tác thôi ạ, được sáng tác là vui rồi. Sự đón nghe của khán giả đến với mình khá từ tốn; mọi người cứ từ từ truyền tai nhau nghe thôi. Mình cũng thoải mái hơn với sự từ tốn đó
- Cũng không từ tốn lắm đâu, Xa (Chờ đến mùa gió) cho tới thời điểm này là 8,7 triệu view trên youtube; Con chim trên cành hát về tình yêu cứ tưởng kén khán giả mà cũng đạt 2 triệu view?
- (Ngạc nhiên) Ủa thật vậy? Lâu rồi mình không cập nhật.
- Tùng nhiều bài hay nhưng riêng hai bài Con chim trên cành hát về tình yêu và Gam màu tím bên rìa thế giới có gì đó rất khác lạ. Cũng anh, cũng em, cũng tình yêu mà sao cứ cảm thấy không phải tình ca. Kiểu như “mượn lốt” tình ca?
- Bạn cảm nhận đúng đấy (cười). Không hẳn là tình ca đâu.
- Có những ba từ tận thế xuất hiện trong hai ca khúc đó. Chắc Tùng vẫn nhớ rõ?
- Có chứ. (hát) Rằng anh sẽ đi qua những bầu trời/ Để tìm kiếm câu trả lời của đôi mươi/ Sau bao năm đi xa chỉ chờ đợi khi trở về/ Để ta bên em xuyên đêm và ngồi nhìn tận thế. Rồi câu này nữa Và sau hơn hai mươi năm tôi biết/ Thật tình chỉ khi thật thà/ Thì ta như nhau, thương đau/ Và đều một lần tận thế. Còn trong Gam màu tím bên rìa thế giới thì có mấy câu này Có những cách yêu trong đời/ Ta học cách không mong đợi/ Như tận thế lần đầu tiên/ Như tìm thấy một màu tím.
- Hai bài này được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
- Mình viết hai bài này vào năm 2019, khi vẫn đang ở bên Úc. Mình du học từ 2015 đến 2017, ngành kiến trúc. Sau khi học xong, mình có ở lại đi làm một thời gian. Mình viết về những mối quan hệ cá nhân đã trải qua thời điểm đó thôi. Mình mong muốn được thả lỏng và chân thật nhất nên hình ảnh “tận thế” trải dài xuyên suốt quá trình này.
Khi đường cùng rồi, ai cũng sẽ nói thật cho nhau nghe thôi. Một phần nữa là cảm giác tha hương, mình luôn hướng về Việt Nam khi làm việc xa nhà. Nên các bài hát thường nói về sự gặp lại. Hướng viết này cho mình một sự bình yên nhất định trong khoảng thời gian đó.
 |
| Tùng. Ảnh: FBNV |
- Tận thế ở đây là sự tưởng tượng về tận thế hay một cảm giác giống như đứng trước tận thế?
- Tùng (ngẫm nghĩ). Có lẽ là cả hai. Bạn cảm thấy thế nào khi nghe hai bài hát này?
- Hay và rất nội tâm, một nội tâm phức tạp và có bề sâu. Gần như câu nào cũng hay, mà cũng không thấy cảm giác tuyệt vọng?
- Chắc vậy. Vì cũng ngay trong năm 2019 tuổi đó mình quyết định về nước hẳn. Khi sáng tác chúng, trong thâm tâm mình đã chắc ý hướng quay về rồi.
- Hai bài đó ở album đầu tiên, cũng là album mình thích nhất. Tuy nhiên ở album sau mình thấy cũng có những bài rất được. Bài Thầy u chẳng hạn, những câu như thế này nghe ám ảnh lắm Anh nói em nghe/ Tiếng nói bên trong/ Ngôn ngữ đầu tiên/ Là tiếng nhau thai/ Là tiếng trông mong/ Là tiếng bao dung trong lòng/ Và em có nghe không/ Khi anh quay trở về/ Thầy u nhắm mắt/ Khi anh quay trở về/ Thầy u biến mất...
- Mình luôn xúc động khi hát bài đó. Bài Thầy u được mình viết ra vào năm 2021 trong một chương trình, đúng hơn là đêm thi ca chủ đề về gia đình (một đêm đọc thơ hát nhạc). Đêm đó mình muốn làm một bài hát về tâm tư của người con về bố mẹ mình nên đã chắp bút cho bài Thầy u ở thời điểm đó. Bài hát này mình viết từ góc nhìn của bố, vì chỉ có bố mẹ mới gọi bố mẹ là thầy u thôi. Nhưng dù thế hệ nào, thì mình vẫn tin sự liên kết máu mủ luôn nằm trong những điều bao dung nhất. Mình rất vui vì bạn cũng thích bài đó.
- Những đối tượng trong sáng tác sáng tác của Tùng cũng phong phú, từ “cái hộc tủ”, “con dế mèn”, “mặt trăng”, “chuồn chuồn” đến những thứ trừu tượng như “gam màu tím bên rìa thế giới”. Ở Album thứ 3 này, Tùng sẽ đưa vào những gì nữa đây?
- Những hình ảnh trong những sáng tác trước đều là những điều thân thuộc với mình nhất, không quá to lớn và đủ riêng tư cho bản thân. Và với những sáng tác tiếp theo cũng vậy. Có một số cái mới mình xin không bật mí để trải nghiệm nghe album sắp tới thật trọn vẹn.
- Tùng là một tên tuổi khá nổi trong giới underground (ngầm, không chính thống). Bạn có nghĩ đến một ngày sẽ được xếp vào mainstream (dòng chính) như trường hợp của Đen vâu, Tlinh…
- Mình cũng chưa nghĩ tới nữa. Được đàn và hát cho khán giả nghe, lâu lâu ra album cũng mãn nguyện rồi. Thực ra nếu có một ước muốn thì mình mong phong độ sáng tác của mình luôn ổn định, không bị cùn mòn theo thời gian.
- Ngày 6/7 này Tùng có tham gia tour Những thành phố mơ màng tổ chức tại Hà Nội. Nhiều tên tuổi nổi tiếng tham gia như Hoàng Dũng, JustaTee, Tlinh, Grey D… Có thể coi đây là bước đầu gia nhập mainstream không?
- Cũng như mọi sự kiện, ban tổ chức bên đó mời thì mình nhận lời. Lần này mình cũng thấy rất vui khi được trình diễn cùng các nghệ sĩ tài năng và nổi tiếng. Còn chuyện underground hay mainstream thì mình nghĩ mỗi thứ đều có mất và được. Cũng tùy duyên nữa. Trước mắt thì mình cứ ra album thứ 3, người nghe vẫn còn đón nhận là hạnh phúc lắm rồi.
- Cảm ơn Tùng. Rất vui khi được trò chuyện cùng bạn.
Mai Hoàng thực hiện
