 |
| Kim Ha-kyung, giữa cuộc hành trình |
Thư viện, từ lâu được coi là nơi lưu giữ tri thức và văn hóa nhân loại, hiện đang trải qua sự thay đổi lớn về chức năng và hình thức. Sinh viên ngày nay xem thư viện như không gian để chuẩn bị cho các kỳ thi, một nơi cần thiết để học tập hơn là để khám phá kiến thức từ sách vở. Để đáp ứng nhu cầu này, nhiều trường đã thay thế các kệ sách bằng phòng đọc mở rộng và khu vực nghỉ ngơi.
Đại học Quốc gia Kyungsang, đứng đầu danh sách về việc loại bỏ sách, đã giảm không gian lưu trữ sách để tạo thêm không gian học tập cho sinh viên. Tại Đại học Hongik, một khu vực nghỉ ngơi đã được thiết lập ngay tầng một của thư viện, trong khi Đại học Ulsan đã chuyển phần lớn sách ra khỏi kệ để xây dựng các phòng đọc kỹ thuật số và khu vực triển lãm.
Trong quá trình thay đổi, một số trường đã loại bỏ không chỉ các đầu sách không còn sử dụng nhiều mà cả những ấn bản quý hiếm và tư liệu có giá trị lịch sử. Một ví dụ điển hình là Đại học Ulsan, nơi đã dự kiến loại bỏ tới 450.000 cuốn sách, gần một nửa trong số 940.000 cuốn sách của trường, đồng thời cho biết sẽ dỡ bỏ các kệ từ tầng 1 đến tầng 5 của thư viện chính và tạo ra một phòng đọc kỹ thuật số, phòng triển lãm. Danh sách bị loại bỏ bao gồm cả những ấn bản đầu tiên quý giá, như ấn bản đầu tiên của cuốn 'The Delusion and Madness of the Masses' của Charles MacKay xuất bản ở London năm 1852, và khoảng 50 tập của tạp chí Chosun. Điều này dẫn đến những tranh cãi gay gắt từ giới học giả và sinh viên về việc liệu có nên bỏ sách giấy hay không, đặc biệt là khi số hóa dữ liệu vẫn đối diện với nhiều thách thức về độ bền và sự an toàn. Đáp lại những lời chỉ trích “không nên tiêu hủy sách”, Đại học Ulsan đã chọn lại sách và loại bỏ khoảng 270.000 cuốn sách.
Một số trường đại học đang loại bỏ bộ sưu tập của họ dựa trên quyết định rằng “tốt hơn là số hóa và sau đó loại bỏ thay vì tiếp tục sở hữu những cuốn sách giấy chiếm không gian và nặng nề”. Đại học Inha đã vứt bỏ khoảng 120.000 cuốn sách trong 5 năm qua.
 |
| Sách giấy vẫn bền vững và đáng tin cậy trong việc lưu giữ tri thức cho thế hệ tương lai. |
Tuy nhiên, các giáo sư và nhà nghiên cứu ở hàng đầu đều chỉ ra rằng “Vứt bỏ sách giấy một cách bừa bãi có thể là một thảm họa cho thế hệ tương lai” và “Chính giấy đảm bảo sự trường tồn của kiến thức chứ không phải phương tiện kỹ thuật số không ổn định”.
Nhà văn người Ý Umberto Eco (1932-2016) đã biểu diễn tại Bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp vào năm 2012, vứt bỏ bản bìa mềm cuốn Tên của đóa hồng và Kindle. Chiếc Kindle đã bị vỡ nát nhưng cuốn sách giấy vẫn còn nguyên vẹn, như một lời khẳng định rằng sách in sẽ luôn bền vững và đáng tin cậy hơn sách điện tử trong việc lưu trữ tri thức cho thế hệ tương lai. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo này vào thời điểm đó, ông nói: “Người ta nói rằng sách giấy đang biến mất, nhưng tôi muốn nói rằng sách điện tử có thể rất dễ bị tổn thương”.
Giáo sư Kim Yun-hee từ Đại học Hannam chia sẻ với The Chosun Daily rằng việc loại bỏ các tạp chí và sách cổ, vốn là tư liệu nghiên cứu giá trị, gây khó khăn cho quá trình học thuật. Giáo sư Seok-ho Yoon của Đại học Quốc gia Pusan cũng đồng quan điểm khi nhấn mạnh sự khó khăn trong việc tiếp cận tài liệu nghiên cứu thiết yếu khi các tài liệu này dần biến mất khỏi thư viện đại học.
Bên cạnh đó, các giáo sư lớn tuổi bày tỏ sự tiếc nuối khi những nỗ lực đóng góp sách của họ cho thư viện giờ đây không còn được đón nhận. Số sách dư thừa không còn chỗ để chứa, khiến thư viện trở nên quá tải, buộc phải chọn lọc và loại bỏ một phần đáng kể bộ sưu tập sách.
Một số chuyên gia cho rằng, việc số hóa là một giải pháp tốt để bảo tồn kiến thức mà không chiếm diện tích, nhưng điều này không có nghĩa là có thể loại bỏ hoàn toàn sách giấy. Sự thay đổi cần được thực hiện một cách cân nhắc, tránh để lại hậu quả nghiêm trọng cho quá trình bảo tồn văn hóa và truyền tải kiến thức.
Lee Hye-eun, giáo sư Khoa Khoa học Thông tin và Thư viện tại Đại học Nữ Sookmyung, nhấn mạnh rằng thư viện đại học không chỉ là nơi học tập mà còn là biểu tượng của nền văn minh nhân loại. Việc xử lý sách một cách máy móc theo xu hướng có thể sẽ làm mất đi giá trị cốt lõi của thư viện.
Các trường đại học hiện nay đang thúc đẩy Bộ Giáo dục thành lập một kho lưu trữ quốc gia, nhằm giữ lại các tư liệu quan trọng cho các thế hệ sau. Đây có thể là một hướng đi tích cực để bảo vệ giá trị của sách giấy và văn hóa đọc trong một xã hội ngày càng số hóa.
Việc loại bỏ hàng triệu cuốn sách trong thư viện đại học là một thực trạng đáng suy ngẫm. Khi những cuốn sách, vật chứa đựng tri thức và di sản văn hóa, dần dần biến mất khỏi các kệ sách, chúng ta không thể không tự hỏi về hướng đi của xã hội hiện đại và vai trò của thư viện trong việc gìn giữ và truyền tải kiến thức. Hy vọng rằng, với những chính sách cân nhắc, văn hóa đọc và kho tàng tri thức sẽ được bảo tồn và phát triển cho thế hệ mai sau.
Trần Quốc Lập (Theo Chosun)
