Lúc bấy giờ tình hình miền Nam rất căng thẳng, và Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, nhu cầu thông tin về hình ảnh và tin tức ở ngoài Bắc cũng vô cùng quan trọng. Ông thuộc diện ở lại vào tổ ảnh chiến sự, chụp tất cả những sự kiện diễn biến của chiến tranh ở miền Bắc. Sang năm 1968, lần đầu tiên được cử chuyến đi công tác dài ngày đạp xe từ Hà Nội vào Vĩnh Linh 3 tháng cùng với ông Lương Nghĩa Dũng- phóng viên ảnh của phòng thông tấn quân sự, Tổng cục Chính trị. Ông kể lại: “Hồi đó, do phải đi công tác nên tôi được phân suất mua chiếc xe đạp với giá 360 đồng, trong khi đó lương tôi mới có 50 đồng”. Và với chiếc xe đạp đó, những bức ảnh thời sự đẹp đã ra đời.

Phóng viên ảnh Chu Chí Thành, năm 1972. Ảnh TL

Ông nói, đời ông nhiều cái may. Khi đi công tác thì được đi cùng ông Lương Nghĩa Dũng. Ông bảo, có kể cả ngày cũng không hết chuyện với ông Dũng. “Ông ấy là bạn nhưng cũng là tấm gương để mình lao vào cuộc chiến một cách nhẹ nhàng, không thấy sợ hãi, không lo lắng. Trận đầu tiên của tôi là trận pháo cao xạ ở Cầu Cấm 37 dưới bắn lên và máy bay từ trên dội bom xuống, lúc đấy tôi thấy mấy ông lính cao xạ rất bình tĩnh, kiên gan quay mâm pháo và che tay trên mặt buổi trưa để hô lính bắn. Tôi vội lấy hòm gỗ đạn làm ghế để đứng lên chụp. Và được một cái “ảnh rung”. Thật ra rung có nhiều lí do, một là trận địa dữ dội, hai là mình cũng run. Tuy vậy rất phấn khích. Do không có kinh nghiệm nên không chụp được lửa tóe ra, vì tốc độ của lửa rất nhanh. Nói như nhà thơ Tố Hữu là trông ảnh của chúng ta thấy nguội lạnh, không có khói lửa đâu cả. “Ông Lương Nghĩa Dũng là người dũng cảm, là tấm gương động viên mình quyết tâm. Ông ấy luôn tìm việc nhẹ nhàng cho tôi làm. Tôi nhớ ông Dũng bảo tôi ở lại xã chụp ảnh dân quân du kích, tăng gia sản xuất, ví dụ như có cảnh nuôi vịt hay cấy cày bên cạnh hố bom. Còn ông ấy ra ngoài trận địa để trực chiến pháo cao xạ. Nhưng trưa hôm đó, máy bay B52 dội bom đúng làng tôi ở, và lần đầu tiên tôi được nếm trải thế nào là B52, nếu chưa biết bom đạn là gì và nó còn chưa đánh vào mình thì chưa sợ. Tôi nhớ mãi vì nó gây cho mình tâm lí rất nặng nề lúc đó. Dù hầm trú ẩn của tôi không bị bắn trực tiếp nhưng cũng vỡ một góc, tôi xốc và choáng váng vì sức ép nhưng sau thấy mùi dầu hỏa sực lên thì tôi tỉnh ra. Chuyến đó tôi gặp may. Bom vừa dứt, có tiếng ông Dũng gọi rất trịnh trọng: "Đồng chí Thành có làm sao không?" "Em không làm sao". "Ra ngoài!". Tôi lồm cồm cầm túi và máy ảnh ra, ông ấy ôm chầm lấy tôi: "Chú mày còn nguyên vẹn thế này tốt rồi. Thôi bây giờ đi chụp ảnh". Tôi còn đang ngớ ra không biết chụp cái gì. "Chụp khắc phục hậu quả".

Hay như chuyện trước khi ông Dũng ra Cồn Cỏ (ông ấy không cho ông Chu Chí Thành ra vì sợ nguy hiểm, bảo ở trong này chụp pháo cao xạ), ông Thành kể: ông ấy đưa hết cho tôi các giấy tờ, vì lo sợ nếu địch bắt được thì chỉ coi đó là dân đi đánh cá thôi. Ông ấy tặng tôi cuốn Điều lệ Đảng viên. Khi ấy tôi chưa phải là đảng viên, “Nếu không may anh có bị bắt chết ở ngoài biển thì đây cũng là kỉ niệm và chú phải cố gắng phấn đấu để trở thành đảng viên”. Tôi nhận mà rưng rưng và thấy thanh niên chỉ có con đường phấn đấu vào Đảng. Đơn giản vậy thôi. Nhưng không phải ai cũng chí tình với bạn bè đồng đội, lo lắng cho nhau và nhận phần khó khăn về mình, hi sinh vì người khác như những người lính mà cụ thể là tình cảm ông Dũng dành cho tôi.

Cái may mắn thứ hai ông Chu Chí Thành nhận mình có được chính vì ông là phóng viên chiến trường. Có những ngày tháng ở nơi vùng thiêng, nước sôi lửa bỏng, ông càng hiểu hơn để chụp một cái ảnh không phải dễ, phải lăn lộn hết mình. Hầu hết các sự kiện quan trọng trong những năm tháng ác liệt ở miền Bắc ông đều có mặt. Từ cảnh bệnh viện Bạch Mai, Khâm Thiên đổ nát, đến những hình ảnh trao trả tù binh bên dòng sông Thạch Hãn ông đều không thể quên. Ông kể, trao trả tù binh ở sông Thạch Hãn là sự kiện trao trả tù binh lớn nhất của chiến tranh Việt Nam và kéo dài trong vòng ba tháng, mỗi lần cách nhau độ dăm bảy ngày. Ông bảo nhớ như in hình ảnh khi các chiến sĩ từ bờ về, họ vứt lại tất cả đồ dùng lại phía Sài Gòn chỉ mặc trong người cái quần đùi. “Tôi chụp được cảnh khi thuyền của phía Sài Gòn đưa tù binh ra giữa dòng sông, thì anh em đã nhảy tụt xuống sông vì sung sướng còn anh em từ bên này lao ra để đón họ. Rất cảm động, tình người tình đồng chí thật lạ lùng, những người không hề quen biết nhau mà gần gũi, ôm nhau và rơi nước mắt. Đó là nước mắt của ngày gặp mặt của những người xa lạ. Ông coi đó là sự lạ lùng mà nhà nhiếp ảnh may mắn chụp được. Đặc biệt ông gặp cảnh vợ chồng anh Nguyễn Minh San và chị Nguyễn Thị Hà, hai anh chị người Huế, tham gia cách mạng từ những năm 1960, là trung tá quân đội, tính đến năm 73 cả hai vợ chồng 13 năm chung sống trong một nhà tù, không gặp nhau và phía bên kia không biết. Có lần chị Hà nhìn thấy anh San ở nhà tù Quy Nhơn và còn nhìn thấy cảnh chúng lấy cưa sắt cưa chân anh, chỉ biết nén mà không được lộ ra vì sợ không an toàn. Hôm đó cả hai anh chị đều được trao trả và họ không hề biết chuyện này. “Tôi được cô Hà trong ban tiếp đón thông báo cả hai vợ chồng đều được thả. Nghe được chuyện đó tôi cứ bám sát cô Hà, và cuối cùng hai vợ chồng chiến sĩ trong tù bao nhiêu năm không gặp giờ trang lịch sử cuộc đời họ và lịch sử của nhiều người đã mở ra. Cô Hà khi gặp được chồng như người chết đứng không nói nên lời, tay cầm quai mũ tai bèo, còn anh San sướng quá, chống nạng đi vào, tay phải vỗ vào vai cô Hà hỏi: Hà, em có khỏe không? Ông Chu Chí Thành đã chụp được một bức ảnh duy nhất về câu chuyện ấm áp tình cảm đó. Lí do chỉ được duy nhất một bức ảnh, vì đi vào chiến trường ông được giao cho một đèn nhiếp ảnh duy nhất nhưng là pin khô, chứ không có ắc quy, và mang đi mấy thỏi nhưng chạy rất chậm, cứ tít tít vài giây đủ điện mới bấm được. Ông Thành còn cho biết ông Trần Mai Hường đi cùng, thấy chuyện hay quá với cái máy không đèn, dù biết bấm trong sự vô vọng nhưng ông vẫn cố bấm, đen cũng bấm. Đó là câu chuyện ông cho rằng không phải phóng viên chiến trường nào cũng may mắn được chứng kiến, tham dự và ám ảnh.

Bức ảnh " Trao trả tù binh": Ảnh Chu Chí Thành