Chia sẻ với tờ The Guaridan, Parker nói rằng cơ hội lần này là “tấm vé vàng” và một “trải nghiệm tuyệt vời”. Cô được chọn không chỉ vì danh tiếng ở Hollywood mà còn tích cực tham gia vào cộng đồng văn chương suốt các năm qua như diễn xuất trong vở kịch Plaza Suite trên sân khấu London hay âm thầm dấn thân vào thế giới văn học kể từ khi trở thành trưởng ban biên tập tại nhánh con Hogarth của NXB Penguin vào năm 2017 trước khi ra mắt một nhánh con riêng mang tên SJP Lit với nhà xuất bản độc lập Zando vào năm 2022.

Nữ diễn viên Sarah Jessica Parker gây tranh cãi khi trở thành giám khảo của giải Booker 2025

Tiểu thuyết gia Bernardine Evaristo, người chiến thắng giải Booker 2019 với Girl, Woman, Other cũng rất hoan nghênh việc bổ nhiệm này vì khả năng "có thể thu hút thêm sự chú ý và mở rộng phổ độc giả cho tiểu thuyết văn chương". Bà nói thêm: "một giám khảo lí tưởng cho giải Booker là người đọc nhiều và đam mê tiểu thuyết. Họ cũng cần cởi mở với sự đa dạng phong cách và nền văn hóa khác nhau". Trong khi đó Gaby Wood, giám đốc điều hành của Quỹ Booker cũng mô tả Parker là "người ủng hộ đáng kinh ngạc cho các tiểu thuyết đương đại. Cô cũng là một độc giả có gu khi thường giới thiệu các tác phẩm chất lượng mà sau này rồi sẽ xuất hiện trong danh sách đề cử của giải Booker".

Trong các năm qua, ngành công nghiệp xuất bản đã bắt đầu đánh giá cao sức mạnh của người nổi tiếng kể từ khi câu lạc bộ sách của “bà hoàng truyền thông” Winfrey Oprah trở thành “đòn bẩy” trong việc thúc đẩy doanh thu ngành sách. Chẳng hạn trước khi xuất hiện tại câu lạc bộ này, cuốn sách A Million Little Pieces của James Frey chỉ có doanh số là 149.500 bản, nhưng khi được giới thiệu rộng rãi, thì con số ấy đã tăng lên thành 2,7 triệu bản.

Sự dấn thân này cũng được thể hiện trong việc những người nổi tiếng cũng ngày càng muốn xây dựng thương hiệu cá nhân bằng cách chia sẻ sở thích đọc sách của mình trên các phương tiện truyền thông xã hội. Gần đây nhất có thể kể đến con gái của nữ siêu mẫu của Cindy Crawford là Kaia Gerber và nữ ca sĩ gốc Albania nổi tiếng Dua Lipa. Cả 2 đều có những câu lạc bộ sách trực tuyến riêng và giúp cho nhiều tựa sách trở thành hiện tượng xuất bản.

Với riêng Parker, hành trình đến với giải Booker của cô bắt đầu vào đêm giao thừa năm 2022, khi cô bình luận "Ồ để tôi thử xem!!!" dưới bài đăng trên Instagram của Tổ chức Booker khi họ mô tả nhiệm vụ của các giám khảo là đọc từ 150 đến 170 cuốn sách hàng năm để chọn ra người chiến thắng. Nữ diễn viên chia sẻ cô không nghĩ những người điều hành Qũy lại coi đề nghị của mình là nghiêm túc nên khi nhận lời mời, phản ứng của cô là rất bất ngờ. Có thể cũng vì điều này mà khi thông tin Parker sẽ góp mặt trong ban giám khảo, nhiều ý kiến trái chiều đã được đưa ra.

Theo đó, những lời buộc tội ban giám khảo thiếu tính chuyên môn không phải xuất hiện chỉ một đôi lần trong lịch sử của giải Booker. Chẳng hạn vào năm 2011, hội đồng giám khảo do tiểu thuyết gia Dame Stella Rimington làm chủ tịch hội đồng đã gây phẫn nộ khi cho biết tiêu chí chọn lựa giám khảo là họ phải có "khả năng đọc hiểu" cũng như “đọc nhanh” các đề cử. Việc một người ngoài ngành như Parker càng làm cho vấn đề trở thành đề tài tranh cãi năm nay. Tuy vậy không phải không có người ủng hộ quyết định này.

Thành phần ban giám khảo giải Booker 2025 gồm 3 tiểu thuyết gia đã từng chiến thắng và lọt vào danh sách rút gọn, 1 nhà phê bình và nữ diễn viên Sarah Jessica Parker

Fleur Sinclair, chủ tịch của Hiệp hội Người bán sách cho rằng sự xuất hiện của Parker sẽ "nâng cao vị thế" của giải thưởng này. Bà cho biết "Bất kì ai nổi tiếng, ủng hộ việc đọc, ủng hộ sách hoặc thúc đẩy các cuộc trao đổi để đưa độc giả đến gần với sách càng nhiều càng tốt đều xứng đáng có một vị trí trong ban giám khảo”. Trong khi đó Juliet Mabey - đại diện của NXB Oneworld có nhiều tác phẩm lọt vào đề cử suốt các năm qua – chia sẻ: “Giải Booker thường có sự phong phú trong việc chọn giám khảo từ tác giả, nhà phê bình văn học, diễn viên, nghệ sĩ, nhạc sĩ cũng như những người nổi tiếng đam mê đọc sách, qua đó tác phẩm sẽ được đánh giá dưới nhiều nền tảng khác nhau". Mabey cho biết điều này dẫu sao cũng hợp lí hơn các ban giám khảo cố định mà nhiều NXB đã biết trước gu và gửi tác phẩm có khả năng thắng cao đến, làm cho giải thưởng thiếu sự bất ngờ. Booker thì không như thế, và đó là điểm thu hút vô cùng riêng biệt.

Giám đốc điều hành của Quỹ Booker Gaby Wood cũng cho biết thêm các diễn viên qua việc đọc hàng trăm kịch bản mỗi năm đã tự hình thành khả năng đánh giá cốt truyện, nhân vật, kết cấu trên các trang giấy, vì vậy việc họ có mặt để đánh giá tác phẩm văn học không có gì là không phù hợp cả. Justine Jordan - biên tập viên của tờ The Guardian và là giám khảo của giải Booker 2024 – cũng bổ sung thêm khả năng làm việc tập thể trên phim trường cũng như sân khấu của các diễn viên cũng giúp họ có "tinh thần hợp tác" để hướng tới các quyết định chung.

Parker cũng cho biết thêm với tư cách là giám khảo Booker thì tác phẩm mà cô nhắm đến cho vị trí chiến thắng là những cuốn sách chạm đến được độc giả và khiến ta cảm nhận được nhiều điều thú vị trong cuộc sống này. Trò chuyện với nền tảng đánh giá sách Goodreads vào năm 2017, Parker cũng chia sẻ mình muốn tìm kiếm những tác giả là “tiếng nói toàn cầu, giúp nhiều địa điểm, nhiều nền văn hóa chưa được biết đến trở nên quen thuộc”.

Chia sẻ về trải nghiệm thú vị sắp tới, nữ diễn viên cho biết bản thân sẽ “tận dụng mọi khoảnh khắc có thể” để hoàn thành việc đọc hơn một trăm tác phẩm và đưa ra danh sách đề cử chất lượng. Parker cũng nói thêm mình “khá lạc quan về thử thách này”, mặc dù ban đầu có “hơi nản lòng vì tôi nghĩ giám khảo thường là những học giả uyên bác hay các tác giả có nhiều kinh nghiệm. Tôi không học đại học cũng không có bằng cấp nào cả. Nên việc góp mặt ở vai trò giám khảo khiến tôi cảm thấy như kẻ phá bĩnh và phải liên tục chứng minh bản thân mình vậy”.

Trong quá khứ, việc các diễn viên trở thành giám khảo của giải Booker không phải là hiếm, có thể kể đến Fiona Shaw, Olivia Williams và Joanna Lumley. Trong đó Lumley đã gây tranh cãi vào năm 1985 khi bà phản đối quyết định của các giám khảo khác để trao chiến thắng cho cuốn The Bone People của tiểu thuyết gia Keri Hulme. Bà sau đó đã vắng mặt trong buổi họp sau cùng và chia sẻ rằng "cái gọi là giới diễn xuất khó chịu giống như một bữa tiệc trà cạnh khóe lẫn nhau thật ra chẳng thấm tháp gì so với vùng nước đầy cá piranha của ngành xuất bản".

Giải Booker 2025 hiện vẫn đang “mở” để các NXB có thể gửi tác phẩm đề cử đến, miễn là chúng được viết bằng tiếng Anh và xuất bản tại Vương quốc Anh cũng như Ireland trong khoảng thời gian từ ngày 1/10/2024 đến ngày 30/9/2025. Danh sách đề cử vòng 1 gồm từ 12 đến 13 tựa sách sẽ được công bố vào tháng 7 năm sau, trong khi danh sách rút gọn sẽ được công bố vào tháng 9 và người chiến thắng sẽ được tiết lộ vào tháng 11 với phần tiền thưởng trị giá 50.000 bảng Anh (hơn 1,6 tỉ đồng).

Dịch từ The Guardian