Sự kiện & Bình luận

Nỗ lực và đẩy mạnh hợp tác trong phòng chống tác hại của thuốc lá

Việt Thắng
Đời sống 08:25 | 27/06/2025
Baovannghe.vn - Từ ngày 23 - 25/6 tại thủ đô Dublin (Ireland), các chuyên gia y tế, đại diện chính phủ và tổ chức xã hội dân sự đã tham dự Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá, do Liên minh Quốc tế Chống Lao và Bệnh Phổi (The Union) tổ chức, với sự hỗ trợ của Chính Phủ Ireland, Tổ chức Y tế thế giới và Quỹ Từ thiện Bloomberg Philanthropies.
aa

Năm 2025 đánh dấu nhiều bước ngoặt quan trọng đối với y tế công cộng toàn cầu, khi Hoa Kỳ chính thức rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cắt giảm đầu tư vào lĩnh vực này. Quyết định này khiến nguồn lực dành cho phòng chống và ứng phó với các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng bị thu hẹp đáng kể.

Trong bối cảnh đó, nỗ lực kiểm soát thuốc lá trên toàn cầu tiếp tục ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đây là những biện pháp vừa hiệu quả về chi phí, vừa góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, giảm gánh nặng chi phí y tế và tăng nguồn thu cho ngân sách – đặc biệt có ý nghĩa quan trọng khi nhiều quốc gia cắt giảm chi tiêu y tế công.

Nỗ lực và đẩy mạnh hợp tác trong phòng chống tác hại của thuốc lá
Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá năm 2025 đã diễn ra từ ngày 23 đến 25/6 tại Dublin, Ireland.

Hội nghị đã tập trung vào việc: (1) Tạo ra một diễn đàn quốc tế rộng lớn và uy tín để chính phủ và các nhà nghiên cứu, các tổ chức quốc tế chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận khó khăn và xây dựng chiến lược hành động về phòng, chống tác hại của thuốc lá; (2) Thúc đẩy mạnh việc thực hiện Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC) và các biện pháp phòng chống tác hại hiệu quả /MPOWER thông qua chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, dựa bằng bằng chứng và dữ liệu tin cậy; (3) Ngăn chặn các chiến thuật của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm bảo vệ chính sách y tế công cộng, vì sức khỏe của người dân; (4) Đảm bảo các kết quả hội nghị được cụ thể hóa thành hành động lâu dài trong tương lai.

Một số thành tựu nổi bật trong kiểm soát thuốc lá toàn cầu:

- Phòng chống tác hại thuốc lá trên toàn thế giới là một trong những thành tựu nổi bật của lĩnh vực y tế công cộng. Trong 20 năm qua, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trên toàn cầu đã giảm từ 22,7% năm 2007 xuống còn 17,3% năm 2021. Thành quả này có được nhờ việc nhiều quốc gia áp dụng các chính sách kiểm soát thuốc lá dựa trên bằng chứng khoa học, theo hướng dẫn của Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ đó giúp cứu sống hàng triệu người khỏi bệnh tật và tử vong sớm do hút thuốc lá.

- Khoảng 5,6 tỷ người (71% dân số thế giới) đang được bảo vệ bởi ít nhất một chính sách kiểm soát thuốc lá theo FCTC. Các tổ chức quốc tế và khoa học uy tín đã đóng góp tích cực, sáng tạo và bền bỉ trong hợp tác với các quốc gia để thực thi các can thiệp hiệu quả.

- Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, công tác kiểm soát thuốc lá vẫn còn nhiều việc cần thúc đẩy. Việc áp dụng các chính sách y tế công cộng vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Ở một số quốc gia, ngành công nghiệp thuốc lá đã sử dụng nhiều hình thức tiếp thị tinh vi như quảng bá trên mạng xã hội, sản phẩm có hương vị hấp dẫn và định vị thương hiệu nhằm thu hút giới trẻ – đặc biệt tại khu vực gần trường học.

- Đầu tư vào kiểm soát thuốc lá mang lại lợi ích rõ rệt: bảo vệ sức khỏe, giảm chi phí y tế, tăng thu ngân sách từ thuế thuốc lá và nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng. Trong bối cảnh ngân sách y tế eo hẹp, đây là giải pháp hợp lý, bền vững – điều kiện tiên quyết là cần có quyết tâm chính trị và sự phối hợp liên ngành mạnh mẽ.

Nói không với thuốc lá để giữ gìn môi trường sống lành mạnh và tránh xa bệnh tật do khói thuốc
Nói không với thuốc lá để giữ gìn môi trường sống lành mạnh và tránh xa bệnh tật do khói thuốc

Việt Nam: Những bước tiến nổi bật trong phòng chống tác hại thuốc lá

Với sự chỉ đạo của Đảng, Chính Phủ trong nhiều năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá. Tại hội nghị, Việt Nam đã chia sẻ bài học kinh nghiệm về thiết lập và vận hành cơ chế tài chính ổn định cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL). Bà Phan Thị Hải – Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tham dự Hội nghị đã chia sẻ sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong công cuộc phòng, chống tác hại của thuốc lá. Việt Nam đã ban hành Luật PCTHTL năm 2012 và thành lập Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá vào năm 2013. Quỹ được hình thành từ đóng góp bắt buộc của các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu thuốc lá. Bên cạnh cơ chế tài chính, mô hình quản lý Quỹ cũng được đánh giá cao nhờ tính đa ngành, minh bạch và dựa trên bằng chứng. Quỹ do Bộ Y tế chủ trì và có sự tham gia của nhiều bộ, ngành, hoạt động theo nguyên tắc cấp kinh phí dựa trên kết quả đầu ra. Các quy trình lựa chọn, lập kế hoạch, giám sát và đánh giá đều được thực hiện công khai, khoa học, với các chương trình được xây dựng và triển khai dựa trên dữ liệu tin cậy và bằng chứng thực tiễn.

- Tỷ lệ hút thuốc ở người trưởng thành giảm từ 23,8% (năm 2010) xuống 20,8%[1] (năm 2021).

- Tỷ lệ tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng giảm mạnh, từ 73,1% năm 2010 xuống 45,6% năm 2021.

- Tháng 11/2024, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 quy định “Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025”. Bộ Y tế Việt Nam được trao giải thưởng nhân ngày Ngày Thế giới Không thuốc lá 2025 của Tổ chức Y tế Thế giớI vì vai trò lãnh đạo tiên phong trong phòng chống thuốc lá mới.

- Tháng 6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, bao gồm việc áp dụng hệ thống thuế tiêu thụ đặc biệt hỗn hợp áp dụng từ năm 2027, với lộ trình tăng thuế thuốc lá liên tục đến năm 2031với mục tiêu giúp giảm tỷ lệ sử dụng và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.


[1] Khảo sát Quốc gia về Các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm (STEPS) năm 2021

Nguồn Quỹ PCTH của thuốc lá - Bộ Y tế

Ra mắt phim mới nhân mùa Vu Lan báo hiếu 2025

Ra mắt phim mới nhân mùa Vu Lan báo hiếu 2025

Baovannghe.vn - Nhân mùa Vu Lan báo hiếu 2025, phim điện ảnh Phá đám: Sinh nhật mẹ - một câu chuyện của Bột Creative Hub vừa chính thức công bố loạt poster, với dàn diễn viên gồm: nghệ sĩ Ái Như, Thành Hội, Bé Sam, Hoàng Phi, NSƯT Hữu Châu, Huy Khánh, Ngọc Sơn.
Lai Châu có thêm 4 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025

Lai Châu có thêm 4 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025

Baovannghe.vn - Sáng 14/7, tại xã Khổng Lào, tỉnh Lai Châu đã tổ chức công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025.
Việt Nam gặt hái nhiều thành công tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á lần thứ 12

Việt Nam gặt hái nhiều thành công tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á lần thứ 12

Baovannghe.vn - Liên hoan Nghệ thuật châu Á lần thứ 12 diễn ra tại Singapore từ ngày 11 đến hết ngày 20/07/2025, với hơn 2.000 thí sinh từ 14 quốc gia khác nhau ở khu vực Châu Á – Thái Bình dương tham dự và tranh tài.
Loài hoa để nhớ, để thương

Loài hoa để nhớ, để thương

Baovannghe.vn - Một ngày đầu hạ, tôi mở vội cửa sổ lớp học để bắt đầu những tiết dạy ôn tập cho học sinh. Bất giác, nhìn thấy mấy đoá hoa bằng lăng tím ngát. Giữa cái nắng oi ả phương Nam, sắc tím của hoa bằng lăng nổi bật giữa những kẽ lá xanh, khẽ khàng rung rinh theo gió.
Bài thơ "Một giọt người" của Văn Thùy

Bài thơ "Một giọt người" của Văn Thùy

Baovannghe.vn - Bên cạnh những bài lục bát tài hoa lúng liếng giễu nhại rất đặc trưng, Văn Thùy cũng có những ngậm ngùi lắng đọng nao lòng. “Một giọt người”, thi phẩm thấm đẫm tình đời, tiêu biểu cho phía lắng đọng ấy.