Tại London Book Fair - hội chợ sách lớn thứ hai thế giới - tổ chức hồi tháng 3 vừa qua, các chuyên gia đã bàn thảo về một số xu hướng trong văn chương, trong đó thể loại được nêu bật chính là romantasy - lãng mạn huyễn ảo. Đây cũng là thể loại xuất hiện trên các bảng xếp hạng ăn khách của văn chương phương Tây.

Romantasy là từ ghép của romance (lãng mạn) và fantasy (kỳ ảo, huyễn ảo), dùng chỉ những cuốn tiểu thuyết pha trộn các yếu tố của cả hai thể loại. Dù đã xuất hiện trên trang từ điển urbandictionary từ tháng 7/2008, song cho đến năm 2023, thuật ngữ romantasy mới được nhiều người chú ý. Tiểu thuyết romantasy thường lấy bối cảnh ở những thế giới kỳ ảo với các nàng tiên, rồng, phép thuật, đồng thời có cốt truyện lãng mạn cổ điển với các chi tiết như chuyển từ kẻ thù thành người yêu hay tri kỷ, những mối tình tay ba…

Biên tập viên của Nhà xuất bản HarperCollins Ajebowale Roberts giải thích, những độc giả của thể loại lãng mạn đã phát hiện ra rằng romantasy có tất cả những điều mà họ yêu thích, nhưng truyện lấy bối cảnh trong một thế giới giả tưởng, nơi họ có thể trốn thoát và lạc vào đó.

Trước đây, từng có những tiểu thuyết kỳ ảo (fantasy) có yếu tố tình cảm, lãng mạn. Tuy nhiên, romantasy khác biệt ở chỗ, trong thể loại này, yếu tố “tình cảm” cũng quan trọng ngang với cách xây dựng thế giới kỳ ảo. Trong romantasy, các yếu tố như huyền thoại, ngôn ngữ, xây dựng tâm lý nhân vật, bối cảnh… sẽ rời rạc nếu thiếu tuyến tình cảm. Ngược lại, thế giới huyền ảo không được xây dựng chặt chẽ thì tác phẩm thiếu tính thuyết phục.

Sách Cánh tư. Ảnh: NXB Trẻ

Hai tác giả tiêu biểu của dòng romantasy là Rebecca Yarros và Sarah J. Maas. Sarah J. Maas thành công với bộ Throne of Glass (tạm dịch: Ngai thủy tinh) và A Court of Thorns and Roses (tạm dịch: Tòa án gai và hoa hồng), đã bán được 37 triệu bản trên toàn thế giới bằng 38 ngôn ngữ. Bộ Empyrean của Rebecca Yarros với phần đầu mang tên Fourth Wing (Cánh tư) thành công vang dội; phần hai Iron Flame (tạm dịch: Ngọn lửa sắt) ra mắt vào ngày 7/11/2023, phá kỷ lục về số lượt đặt trước và nhanh chóng đứng đầu danh sách bán chạy nhất trên toàn thế giới.

Ngoài sách, độc giả cũng tìm đến thể loại này trên Internet. Không gian mạng có những trang như StoryGraph, Fantasyromance là nơi đăng tải tác phẩm romantasy trực tuyến, nơi giới thiệu tác phẩm, trao đổi, chia sẻ trải nghiệm của các độc giả.

Theo Công ty nghiên cứu thị trường Circana, romantasy là một trong những thể loại sách văn chương phát triển nhanh nhất hiện nay. Trong khoảng thời gian 2022-2023, doanh số bán sách thể loại này tăng 42%. Tiểu thuyết romantasy ngày càng được ưa chuộng và phổ biến trong cộng đồng. Theo GoogleTrends, hashtag #romantasy có gần một tỷ lượt xem trên TikTok, số lượt tìm kiếm trực tuyến về từ khóa romantasy đã tăng vọt vào năm 2023 và tiếp tục tăng mạnh trong năm nay. Trang CNN đưa tin, nhờ vào sự phổ biến của các tác phẩm romantasy trong hai năm qua, làn sóng tổ chức các vũ hội, lễ hội hóa trang theo chủ đề giả tưởng thu hút đông đảo người tham dự. Công ty tổ chức sự kiện Hushfable thực hiện một sự kiện lấy chủ đề theo bộ sách ăn khách A Court of Thorns and Roses của Sarah J. Maas. Hơn 1.000 vé, giá dao động từ 230 đến 320 USD, đã bán hết.

Thể loại văn chương đang làm mưa làm gió trên thế giới đã đến với bạn đọc Việt. Mới đây, tác phẩm Fourth Wing của Rebecca Barros được xuất bản qua phần chuyển ngữ của dịch giả Hoàng Anh. Tác phẩm đã trở thành một hiện tượng lan truyền trên BookTok, nơi các hashtag bắt đầu bằng #FourthWing và #Rebecca Barros có tổng cộng hơn một tỷ lượt xem.

Minh Hương

Nguồn Văn nghệ số 13/2024