Theo nội dung Nghị định, các nghệ sĩ biểu diễn trong các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ được hưởng chế độ phụ cấp tăng từ 15 đến 25% so với quy định trước đây. Dự kiến, Bộ VHTTDL trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định trong tháng 10 năm nay.
10 năm đi vào cuộc sống, Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và chế độ bồi dưỡng đối với người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn đã thể hiện sự quan tâm, chính sách đãi ngộ của Đảng, Nhà nước, phần nào khuyến khích, động viên các nghệ sĩ diễn viên trực tiếp tham gia luyện tập, biểu diễn yên tâm công tác. Tuy nhiên, sau 10 năm, quyết định này đã không theo kịp đời sống văn học nghệ thuật hiện nay, bộc lộ một số hạn chế, bất cập như đối tượng được hưởng, mức hưởng về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp, chế độ bồi dưỡng luyện tập, biểu diễn… Do vậy, việc ra đời một nghị định mới là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Dự thảo Nghị định được xây dựng trên quan điểm hoàn thiện chế độ ưu đãi nghề nghiệp đối với các ngành nghề đặc thù, có tính chất công việc phức tạp, nguy hiểm, đặc biệt nặng nhọc, độc hại hoặc nghề có yêu cầu kỹ năng chuyên môn; Xác định rõ chức danh nghệ thuật, chuyên môn nghề nghiệp để được hưởng chế độ ưu đãi nghề nhằm bảo đảm tương quan với các ngành nghề khác, tương xứng với tính chất, khối lượng công việc và trình độ chuyên môn của người lao động. Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định này kì vọng sẽ góp phần hoàn thiện chế độ bồi dưỡng luyện tập và biểu diễn; Xác định rõ và phân loại cụ thể vai trò của các đối tượng trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật đủ điều kiện hưởng chế độ bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng trong việc chi trả.
Dự thảo Nghị định gồm 12 điều chia làm 3 chương, trong đó quy định cụ thể về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và chế độ bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn. Cụ thể, phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp (*) dự kiến gồm các mức: mức 50%, áp dụng đối với: Đạo diễn sân khấu nghệ thuật truyền thống, chỉ đạo nghệ thuật sân khấu truyền thống, opera, musical; Chỉ huy dàn nhạc giao hưởng, dàn nhạc nhạc vũ kịch; Biên đạo múa, huấn luyện múa ballet; Sáng tác âm nhạc giao hưởng; Biên kịch sân khấu truyền thống; Diễn viên các loại hình nghệ thuật tuồng, chèo, cải lương, xiếc, múa rối nước; opera, ballet, musical; diễn viên biểu diễn nhạc cụ hơi thuộc bộ đồng, bộ gỗ trong dàn nhạc giao hưởng (tăng 25% so với quy định hiện hành).
Mức 40%, áp dụng đối với: Đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật các loại hình nghệ thuật đương đại; Chỉ huy dàn nhạc truyền thống, chỉ huy hợp xướng và các hình thức dàn nhạc khác; Biên đạo múa, huấn luyện múa; Sáng tác âm nhạc, biên kịch các loại hình nghệ thuật đương đại; Diễn viên kịch nói, kịch dân ca, kịch hình thể, kịch câm; hát hợp xướng, dân ca, ca khúc mới; múa rối cạn, múa đương đại, múa dân gian dân tộc, múa hát cung đình, múa tạp kỹ; biểu diễn nhạc cụ hơi thuộc loại hình nghệ thuật truyền thống, dân gian dân tộc; biểu diễn nhạc cụ thuộc bộ dây, bộ gõ, nhạc cụ bàn phím trong dàn nhạc giao hưởng (tăng 15% đến 25% so với quy định hiện hành).
Mức 30%, áp dụng đối với: diễn viên biểu diễn nhạc cụ điện tử và các phương tiện âm thanh khác; Kỹ thuật viên sân khấu, hậu đài và nhân viên phục vụ (tăng 15% so với quy định hiện hành).
Người lao động hợp đồng chuyên môn có thỏa thuận áp dụng mức lương theo bảng lương viên chức được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo chuyên ngành. Người lao động hợp đồng theo quy định của pháp luật, nếu làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì được hưởng chính sách phụ cấp ưu đãi nghề theo công việc chuyên môn thực hiện. Phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp được trả cùng kỳ lương, không dùng để tính đóng, hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Ngoài ra, dự thảo nghị định còn quy định nguyên tắc áp dụng chi trả chế độ bồi dưỡng luyện tập, chế độ bồi dưỡng biểu diễn như: bồi dưỡng luyện tập là 8% lương cơ sở/buổi đối với diễn viên chính, vũ công chính, nghệ sĩ độc tấu solo, 6% lương cơ sở/buổi đối với diễn viên thứ, vũ công chính thứ, người lĩnh xướng; bồi dưỡng biểu diễn là 20% lương cơ sở/buổi đối với người chỉ đạo nghệ thuật, mức 16% lương cơ sở/buổi đối với trưởng, phó các đoàn biểu diễn… đặc biệt, NSND được hưởng thêm 10% lương cơ sở/buổi; NSƯT được hưởng thêm 5% lương cơ sở/buổi…
 |
| Diễn viên múa thuộc đối tượng được áp dụng chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và chế độ bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn mức 50%. Ảnh: VNOB |
Phó Chủ tịch thường trực Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam - Biên đạo múa Tuyết Minh cho biết, so với Quyết định số 14//2015/QĐ-TTg, dự thảo nghị định lần này có nhiều điểm mới và ưu việt hơn hẳn, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành tới đời sống văn học nghệ thuật nước nhà. Nghị định lần này đã có cái nhìn bao quát từ loại hình nghệ thuật truyền thống tới các loại hình nghệ thuật bác học đã định hình và các loại hình nghệ thuật mới. Không chỉ có các thành phần cơ bản cấu thành nên tác phẩm nghệ thuật như chỉ đạo nghệ thuật, đạo diễn, diễn viên mà nghị định còn đề cập tới các thành phần hậu đài như nhân viên phục vụ buổi biểu diễn, âm thanh, ánh sáng… Sự chi tiết và rõ ràng này đã thể hiện sự quan tâm rất lớn, động viên các nghệ sĩ trong khối công lập yên tâm công tác, đặc biệt đối với các nghệ sĩ tài năng, được đào tạo bài bản, các NSND, NSƯT.
Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam cho biết thêm, điều 7 của dự thảo Nghị định về nguyên tắc áp dụng chế độ bồi dưỡng luyện tập, chế độ bồi dưỡng biểu diễn đã tăng cao hơn rất nhiều so với Quyết định số 14 ra đời cách đây 10 năm. Tuy nhiên, mục 3 của điều 7 quy định về “mức bồi dưỡng luyện tập, biểu diễn được xác định theo tính chất, quy mô, thể loại và yêu cầu nghệ thuật của chương trình, vở diễn; quy định bảo đảm tương xứng với công sức đóng góp và trách nhiệm của từng chức danh, vị trí việc làm”, lại chưa đi vào cụ thể, còn chung chung về quy mô của các chương trình biểu diễn (biểu diễn ngoài trời, biểu diễn trong nhà, lượng khán giả…) để từ đó làm cơ sở cho kế toán tính, áp dụng các quy định nói trên, chi trả thù lao cho nghệ sĩ.
Còn NSƯT Trần Quang Khải, Đoàn nghệ thuật cải lương - Nhà hát sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam đánh giá tích cực những điều khoản quy định trong dự thảo nghị định lần này. Bởi việc phân định rõ ràng chức danh nghệ thuật (đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật, biên đạo múa, huấn luyện viên múa, sáng tác, chỉ huy âm nhạc, biên kịch, diễn viên) và chuyên môn nghề nghiệp (đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật, biên đạo múa, huấn luyện múa, trưởng, phó các đơn vị nghệ thuật và trưởng, phó các đoàn biểu diễn trực thuộc; nhạc trưởng, diễn viên, kỹ thuật viên sân khấu hậu đài và nhân viên phục vụ công tác biểu diễn) để chi trả phụ cấp, sẽ giúp cho từng cá nhân nỗ lực nhiều hơn, khích lệ sự sáng tạo để phát triển nền nghệ thuật Việt Nam.
Ngoài ra, theo NSƯT Trần Quang Khải, danh hiệu nghệ sĩ như NSND, NSƯT cũng là một tiêu chí để tăng chi trả phụ cấp được xem là một điểm mới của nghị định lần này. Dù mức bồi dưỡng không quá cao nhưng là sự động viên rất lớn với các nghệ sĩ có nhiều cống hiến, tiếp tục đóng góp công sức cho hoạt động nghệ thuật biểu diễn nước nhà.
“Là một nghệ sĩ hoạt động ở nghệ thuật truyền thống cải lương, tôi rất mừng vì những khó khăn trong đời sống của các nghệ sĩ biểu diễn đã được Bộ VHTTDL và các ban ngành quan tâm, điều chỉnh bằng việc bắt tay vào soạn thảo dự thảo nghị định lần này. So với chi phí sinh hoạt đang tăng lên đáng kể, mức tăng này sẽ phần nào giảm bớt gánh nặng mưu sinh cho các nghệ sĩ, giúp họ chuyên tâm vào công việc sáng tạo, giữ gìn và bảo tồn văn hóa truyền thống nói riêng và nền nghệ thuật Việt Nam nói chung”, NSƯT Trần Quang Khải nói.
......................................
(*) Phụ cấp ưu đãi theo nghề = Mức lương cơ sở × {Hệ số lương theo ngạch, bậc hiện hưởng + Hệ số phụ cấp chức vụ (nếu có) + % phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có)}× Mức % phụ cấp ưu đãi nghề.
