Diễn đàn lý luận

Phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa, nghệ thuật trong phát triển đất nước

PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú*
Lý luận phê bình 09:54 | 10/12/2025
Baovannghe.vn - Theo PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, cần phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa, nghệ thuật trong phát triển đất nước
aa

Hội Điện ảnh Việt Nam nhất trí Dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng với nhiều điểm mới, phản ánh tư duy mới, tầm nhìn mới và cách tiếp cận mới của Đảng. Đặc biệt, Dự thảo các văn kiện được hình thành trên nền tảng và kiên định những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời thể hiện sự kiên định đường lối đổi mới cũng như mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là sự kết tinh từ lý luận và thực tiễn qua gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng ta. Cụ thể, chủ đề Đại hội và nội dung trong các phần đã phản ánh toàn diện, thống nhất trên cơ sở kế thừa, phát triển các văn kiện trong thời kỳ đổi mới, nhất là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Văn kiện Đại hội XIII. Riêng phần đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, nguyên nhân và đúc rút những bài học kinh nghiệm ngắn gọn, cô đọng, đúng mực, đúng thực chất, theo đúng quan điểm của Đảng: “Nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật”.

Phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa, nghệ thuật trong phát triển đất nước
PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam

Tôi có một số góp ý về văn hóa và văn học, nghệ thuật. Là hình thái văn hóa kết tinh, văn học, nghệ thuật có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, lâu bền đối với công chúng qua những tác phẩm, nhân vật, hình tượng nghệ thuật; là tấm gương phản chiếu tâm hồn con người, thời đại; dẫn hướng con người đến với những lý tưởng, hoài bão mang tính cống hiến cao đẹp; góp phần gìn giữ và trao truyền văn hóa dân tộc nhưng rất ít được đề cập trong dự thảo Báo cáo chính trị.

Hơn nữa, văn hóa và nghệ thuật có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời. Nếu như văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo ra trong suốt quá trình lịch sử, thì nghệ thuật là thành tố trung tâm của văn hóa tinh thần, thể hiện khả năng sáng tạo, cảm xúc, tư tưởng và khát vọng của nhân loại qua các hình thức như văn học, âm nhạc, hội họa, sân khấu, điện ảnh..., do đó vừa là sản phẩm của văn hóa, vừa là phương tiện biểu đạt của văn hóa. Nếu xem văn hóa là nền tảng, môi trường nuôi dưỡng nghệ thuật thì mọi tác phẩm nghệ thuật đều được sinh ra từ bối cảnh văn hóa cụ thể. Giá trị văn hóa của mỗi dân tộc sẽ hình thành căn cốt đặc trưng nghệ thuật của dân tộc ấy. Nghệ thuật góp phần sáng tạo, lưu giữ và truyền bá văn hóa. Văn hóa định hướng giá trị và chuẩn mực cho nghệ thuật và cả hai cùng góp phần phát triển con người và xã hội. Nếu văn hóa là gốc, nghệ thuật là hoa. Văn hóa nuôi dưỡng nghệ thuật và nghệ thuật tỏa sáng văn hóa. Vì lẽ đó, không nên tách rời riêng hai thuật ngữ này. Trái lại, văn hóa nghệ thuật cần được gắn liền với nhau trong mọi nội dung có liên quan trong văn kiện.

Dự thảo đề cao vai trò tối quan trọng của ngoại giao kinh tế; nhưng chưa đề cập đến vai trò của ngoại giao văn hóa là một trong những “sức mạnh mềm” có hiệu quả để hợp lực cùng các trụ cột ngoại giao tạo nên sức mạnh tổng hợp của ngoại giao “Cây tre Việt Nam” trong thời kỳ hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa.

-----------

Bài viết được khai thác từ "Hội nghị lấy ý kiến góp ý văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng"

Vũ điệu Kaoshikii. Truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Yến

Vũ điệu Kaoshikii. Truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Yến

Baovannghe.vn - “Ba – bà – nam/ Ba – Bà – Kê – Va – Lam…”(1). Ngay khi những âm thanh đầu tiên cất lên, Ái Thy như mê mụ trong vũ điệu. Hai cánh tay nuột nà giơ thẳng lên cao, áp sát tai, lòng bàn tay chắp vào nhau, nhịp nhàng ngả sang hai bên, gập trước, ngả sau.
Xây dựng, phát triển văn hóa cần được gắn kết chặt hơn với phát triển kinh tế

Xây dựng, phát triển văn hóa cần được gắn kết chặt hơn với phát triển kinh tế

Baovanghe.vn - một số số ý kiến với nội dung về văn hóa, về xây dựng, phát triển văn hóa trong dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng
Đọc truyện: Bữa tiệc sao - Truyện ngắn của Trần Võ Thu Hương

Đọc truyện: Bữa tiệc sao - Truyện ngắn của Trần Võ Thu Hương

Baovannnghe.vn - Giọng đọc và hậu kỳ: Hà Phương; Đồ họa: Thùy Dương; Biên tập: Phạm Thị Hà
Đẹp tới lụi tàn. Tản văn của Đỗ Bích Thúy

Đẹp tới lụi tàn. Tản văn của Đỗ Bích Thúy

Baovannghe.vn - Trên trang cá nhân, thỉnh thoảng tôi lại đăng một bức ảnh với dòng trạng thái: Đường về nhà.
Kỷ nguyên mới của điện ảnh Việt: Khi tính bản địa là nền tảng quốc tế hóa

Kỷ nguyên mới của điện ảnh Việt: Khi tính bản địa là nền tảng quốc tế hóa

Baovannghe.vn - Trong khuôn khổ LHP Việt Nam lần thứ XXIV, các chuyên gia văn hóa chỉ ra bài học “càng bản địa, càng quốc tế” được đúc rút từ thị trường điện ảnh thế giới, qua đó cổ vũ các dự án phim Việt Nam lan tỏa bản sắc Việt bước ra quốc tế.