Sáng tác

Phố Hoài. Truyện ngắn của Đào Thu Hà

Đào Thu Hà
Truyện 15:05 | 07/07/2025
Baovannghe.vn - Tôi trốn tránh thực tại bằng cách đắm chìm trong những con chữ và những mảng màu tăm tối trên một căn gác cũng mờ tối, u ám, ẩm thấp nằm tít sâu trong con phố nhỏ ngoằn ngoèo, bé tí teo và buồn ảm đạm. Không khí của con phố thực ra lại rất hợp với tâm trạng tôi lúc này.
aa

Không khí của con phố thực ra lại rất hợp với tâm trạng tôi lúc này.

Một buổi sáng, Phan đứng trước cửa nhà tôi. Anh đứng lặng lẽ bên hàng rào gỗ đã mục, nhìn có vẻ như có thể sụp xuống bất cứ lúc nào nhưng vì chủ nhân là người hoài cổ, ngại thay đổi nên cố tình giữ lại. Anh đến từ sớm. Lúc sương còn chưa tan hẳn. Sương phủ lên vai áo anh tạo thành những vết ẩm mờ mờ, lành lạnh. Cửa nhà chưa mở. Phan kiên nhẫn đứng chờ. Lúc mặt trời le lói làm tan lớp sương, tôi bước ra. Ngạc nhiên khi thấy Phan đứng đó. Lặng lẽ, cam chịu và cô độc. Nhưng ngạc nhiên hơn- phải nói một cách chính xác là bàng hòang hơn- khi Phan chìa ra tấm thiệp cưới đỏ rực, hoan hỉ. Tôi đưa tay đón lấy tấm thiệp. Những dòng chữ ghi tên cô dâu chú rể nhảy múa trước mắt. Nhưng tôi không tỏ thái độ gì. Chỉ mỉm cười nói một câu rất nhẹ:

– Em sẽ đến.

Phan cũng không nói thêm gì. Ánh mắt buồn rầu, u uẩn. Anh bước đi và mất hút ở góc đường, nơi có những con ngõ nhỏ giao nhau, cắt ngang nhau. Chỉ để vọng lại tiếng chân buồn bã trong buổi sáng trong lành mà nỗi buồn nhức nhối.

Tôi ở trọ trên căn gác, tầng dưới là chủ nhà. Đó là một người đàn ông độc thân, ít nói. Anh ta có thể ngồi trầm ngâm hàng giờ liền để nhìn cuộc sống chậm chạp trôi qua trong căn phố nhỏ. Mà cuộc sống trong căn phố nhỏ cũng chẳng có gì đặc biệt. Nó chỉ ồn ào một lúc vào buổi sáng, khi những đứa trẻ ríu rít gọi nhau đi học và cái quán phở nhỏ của người phụ nữ đơn thân đầu xóm dọn hàng. Sau đó, tất cả lại chìm vào trạng thái trầm ngâm, tẻ nhạt, im ắng đến buồn ngủ. Ngày cứ tiếp ngày trôi qua như thế.

Nhưng chẳng hiểu sao tôi lại thích cái không khí tĩnh lặng đến mức tẻ nhạt ấy. Điều này bây giờ quả thật rất khó tìm giữa cuộc sống xô bồ, hối hả, không lúc nào ngơi nghỉ hiện nay. Người ta cứ ồn ào sống, vồn vã sống, hối hả sống mà không tạo cho mình bất cứ một cơ hội nào để lắng lại, nhìn lại. Rồi đến khi căng thẳng, mệt mỏi, tâm lý đứt phựt một cái như dây đàn căng quá cỡ. Vậy là tự tử. Vậy là trầm cảm. Và hàng tỉ những căn bệnh hiện đại khác. Có lẽ là may mắn cho tôi khi tìm được một góc yên tĩnh để mà nương náu chờ cho vết thương tình cảm liền lại chăng?

Đám cưới Phan, tôi chọn bộ đồ rực rỡ nhất, trang điểm thật đẹp, thật ấn tượng và đến dự. Cô dâu biết tôi là người yêu cũ của Phan. Làm sao mà không biết khi cả tôi và Phan từng coi cô bé ấy là một đứa em gái nhỏ vô tư, dễ thương. Cô dâu yêu thầm Phan từ lâu lắm rồi, từ ngày nhận Phan làm anh trai kết nghĩa và gọi tôi là chị dâu. Tôi biết. Nhưng tôi không lo lắng. Vì tôi tin vào tình yêu Phan dành cho tôi. Nhưng tôi lại quên mất một điều quan trọng: Mẹ Phan không thích tôi mà Phan thì lại quá phụ thuộc vào mẹ, nghe lời mẹ đến mức trở thành một người đàn ông bạc nhược.

Hôm đám cưới Phan, tôi nói cười rổn rảng, tôi cụng ly chan chát và còn nâng ly chúc mừng hạnh phúc của anh cùng cô dâu với nụ cười tươi tắn, vô tư nhất có thể tạo ra. Tôi phớt lờ những ánh mắt tò mò, thậm chí là thương hại cùng những lời xì xầm của bạn bè cũ. Khi người ta yêu nhau đến bảy năm thì không thể tránh được việc người ta có chung quá nhiều thứ. Một trong những thứ chung chạ ấy là bạn bè. Hình như thấy tôi như thế, Phan nhìn tôi xót xa. Còn cô dâu nhìn tôi bằng ánh mắt hờn ghen, trách móc và chút khó chịu không thể che giấu đi được. Tôi vẫn phớt lờ. Bình thường tôi chỉ uống vài ly là say đến chân tóc. Vậy mà không hiểu sao trong đám cưới của Phan, tôi càng uống càng tỉnh. Tôi cười nói, chúc tụng. Tôi còn lên hát mừng cô dâu, chú rể trăm năm hạnh phúc nữa. Chỉ đến khi về nhà, chui vào căn phòng của mình, tôi mới say và òa khóc. Khóc một trận đã đời, lảm nhảm những lời vô nghĩa, tôi lăn ra ngủ. Ngủ một ngày một đêm mới tỉnh rượu thì lăn ra ốm. Ốm đúng một tuần không ăn uống gì được. Rồi cũng chẳng cần thuốc thang gì, tự nhiên khỏi. Khỏi ốm, tôi xách va li rời khỏi thành phố quanh năm bảng lảng sương khói, in dấu bao nhiêu kỷ niệm của cuộc tình bảy năm, tìm đến nơi ồn ào, náo nhiệt để học cách quên. Thế rồi tìm được con phố yên tĩnh, buồn bã đến kỳ lạ ở cái thành phố náo nhiệt này.

Thi thoảng, thấy tôi lúi húi vẽ vời, người đàn ông chủ nhà cất tiếng hỏi. Có thể vì anh ta ít nói nên chất giọng của anh ta nghe thật lạ lùng. Như thể không phải lời nói trực tiếp tôi đang nghe mà là tiếng của một người dội về từ ký ức. Hay là anh ta lục lọi mãi mới có thể nhớ ra được những ngôn từ để cất tiếng?

– Sao cô toàn dùng những màu buồn bã, u ám vậy?

Tôi ngoái lại đằng sau, ngạc nhiên khi thấy anh ta đứng nhìn tranh mình vẽ. Người đàn ông này luôn có thái độ thờ ơ, lãnh đạm với mọi thứ xung quanh. Anh ta không thèm hỏi tên tuổi, nghề nghiệp của tôi khi tôi đến thuê căn gác. Chỉ lặng lẽ chìa ra một bản hợp đồng, để tự tôi xem xét, tự tôi điền tên vào phần bỏ trống. Đồng ý thì đưa tiền trước sáu tháng. Không đồng ý thì có thể đi tìm chỗ khác. Tôi đến ở được hai tháng, anh ta cũng chẳng một lần bước chân lên căn gác để xem liệu tôi có “phá phách” gì căn gác của anh ta như những chủ nhà “có trách nhiệm” với tài sản của mình thường làm. Lúc đầu, tôi thấy dễ chịu về điều đó. Tôi sẽ không bị ai làm phiền, không phải ngồi trả lời những câu hỏi liên tu bất tận, tò mò như khi trọ ở chỗ những bà chủ nhà nhàn rỗi, thích buôn dưa lê. Nhưng dần dần, tôi lại thấy tò mò về tính cách của anh ta. Và có một chút tự ái nữa. Chẳng gì tôi cũng là một phụ nữ. Tuy không có nhan sắc nghiêng nước nghiêng thành nhưng cũng ưa nhìn với nước da trắng và khuôn mặt thanh tú cũng đôi mắt buồn mà có lần Phan bảo “khiến những gã đàn ông chết chìm trong ấy”. Vậy mà anh ta không hề để ý đến tôi, tuyệt nhiên không!

Nhận thấy đôi mắt ngạc nhiên của tôi, người đàn ông chủ nhà lui xuống. Nhìn đằng sau lưng, tim tôi tự nhiên nhói lên một cái. Dáng đi hơi cúi đầu về đằng trước như thể nhẫn nhịn của anh ta sao mà giống Phan thế!

Mẹ Phan không thích tôi. Mẹ anh bảo con gái mà có đôi mắt buồn thì thường đa tình. Bà cũng không thích nghề nghiệp của tôi. Bà bảo con gái mà làm nghệ sĩ thường quá lãng mạn, ít chăm lo đến đời sống gia đình. Phan là con một, lại là trưởng của một dòng họ. Mẹ Phan muốn anh lấy một cô gái nghề nghiệp ổn định, đảm đang.

Những lúc tôi và Phan rong chơi khắp các nẻo đường, khắp các con dốc bảng lảng sương, những con đèo rực rỡ nắng và hoa để tôi lấy cảm hứng sáng tác thì cô em gái kết nghĩa đã thay tôi hoàn thành cái công việc đảm đang mà mẹ Phan mong muốn. Cũng chẳng thể trách mẹ Phan. Bà mong muốn những điều tốt nhất cho con trai mình. Cũng chẳng thể trách cô em kết nghĩa giờ đã danh chính ngôn thuận là vợ Phan. Tình yêu không có lỗi. Làm sao trách cô khi trái tim cô yêu Phan, hướng về Phan dù biết anh đã có tôi. Trái tim nhiều lúc trái khoáy lắm. Biết là đau, biết là dại dột mà vẫn cố lao đầu vào. Phan có yêu cô gái ấy không? Tôi không biết. Chỉ biết anh chia tay tôi trước đám cưới đúng hai tháng. Anh bảo:

– Anh xin lỗi! Nhưng mẹ anh chỉ có một mình anh. Anh không thể…

Sau khi khỏi cơn ốm lúc đi dự đám cưới Phan về, tôi tự trách tôi. Trách tôi không thể thay đổi để chiều lòng mẹ anh. Nhưng thay đổi rồi, tôi có còn là tôi nữa không? Có còn là con người với những tính cách mà Phan đã từng yêu. Chuyện đã qua, tốt nhất là không nên nghĩ ngợi đến nữa. Tôi bỏ dở bức tranh với những mảng màu tối sẫm, u ám, khẽ thở dài đứng dậy bước xuống.

Người đàn ông chủ nhà đã bắc ghế ra ngồi ở cửa. Dáng ngồi trầm mặc. Chẳng biết anh ta thấy gì ở con phố im ắng này mà cứ đăm đăm nhìn. Đến mức tôi bước qua anh ta vẫn không buồn lên tiếng, không buồn hỏi cũng chẳng buồn nhúc nhích. Tôi bước qua anh ta, đi bộ ra đầu phố, ngồi xuống quán vỏn vẹn mấy cái bàn và ghế nhựa của chị bán hàng đơn thân, buổi sáng bán phở, buổi chiều bán nước.

Tôi gọi một ly trà, ngồi lặng lẽ. Chị bán hàng chừng ngoài ba mươi tuổi, tóc dài búi một búi to sau gáy, khuôn mặt lúc nào cũng buồn buồn. Chị thích anh chủ nhà tôi trọ. Cả phố biết điều đó nên nghiễm nhiên tôi cũng biết. Chị khẽ hỏi tôi:

– Em thấy anh ấy dạo này có gì lạ không?

Tôi ngạc nhiên:

– Có gì là sao hả chị?

Bàn tay thoăn thoắt lau những chiếc bàn có vài vệt nước khách đánh đổ, chị chủ quán khẽ thở dài:

– Dạo này chị thấy anh ấy hay cười một mình. Có lẽ nào…

Chị bỏ dở câu nói. Tôi cũng chẳng hỏi thêm. Suốt ngày tôi chúi mũi vào những khung vẽ, những bức tranh chôn giấu tâm sự sâu kín của mình thì làm sao mà để ý được người đàn ông chủ nhà dạo này có thay đổi như lời chị nói không? Chị sợ anh ta đã tìm được một ai khác chăng? Như vậy thì uổng công chị chờ đợi bao nhiêu năm nay.

Chị chủ quán chờ người đàn ông chủ nhà trọ từ thời thiếu nữ. Bao nhiêu đám ngấp nghé chị đều từ chối hết. Đến mức lúc bố mẹ chị sang nước ngoài, chị vẫn quyết định ở lại, bán phở, bán nước để chờ anh. Khi người đàn ông chủ nhà trọ lấy vợ, chị vẫn đợi. Rồi vợ anh ta bỏ đi, chị vẫn tiếp tục đợi. Chị đợi không cần biết đến bao giờ. Không cần biết tuổi đã trôi qua nhanh, tóc chị đã bắt đầu xơ rối và đuôi mắt đã hằn những nếp nhăn. Lúc tôi đến thuê trọ, chị nghi ngại tôi, nhìn tôi bằng ánh mắt lo sợ. Sau biết tôi chỉ ở lại vài tháng, chị lại chuyển sang nhờ tôi “thám thính” tình hình. Nhưng tôi vốn là kẻ thờ ơ nên chẳng giúp chị được bao nhiêu.

Phố Hoài. Truyện ngắn của Đào Thu Hà
Hình ảnh minh họa. Nguồn pinterest

Phan nhắn tin cho tôi. Anh hỏi tôi đã đi đâu. Tôi không trả lời, khóa máy. Anh đã có vợ rồi. Quan tâm cũng chẳng để làm gì nữa. Chỉ làm gợi lên những ký ức không muốn nhớ đến nhưng cố tình quên đi cũng không được. Phải khó khăn lắm mới làm nó lắng xuống được. vậy thì khơi lên làm gì cho khó xử. Khó xử cho cả tôi, cả Phan, khó xử cho cả vợ anh.

Lời nói của chị chủ quán làm tôi chú ý đến người đàn ông chủ nhà. Đúng là anh ta đã bớt trầm mặc, hay ngồi cười một mình. Bắt gặp cái nhìn của tôi, anh ta ngượng nghịu, lảng tránh. Anh ta hay lên căn gác tôi ngồi vẽ tranh, nhìn và ra vẻ ngẫm ngợi. Một lần, anh ta nói với tôi:

– Nhìn tranh thấy trái tim cô cũng như đang vỡ ấy. Giống tôi…

Tôi ngạc nhiên. Những mảng màu rối rắm, u ám. Sao anh ta có thể nhìn thấy trái tim tôi đang vỡ. Tôi cũng chưa bao giờ nói chuyện với anh ta. Nếu là đoán mò thì anh ta đoán đúng. Tôi ừ hử:

– Anh thấy thế sao?

Anh ta gật đầu, tự nhiên kéo ghế ngồi xuống. Bằng cái giọng trầm khàn, anh ta bắt đầu kể về chuyện của mình. Chất giọng kỳ lạ của anh ta càng khiến câu chyện như được dội về từ ký ức, chắt lọc ra từ ký ức chứ không đơn thuần là một câu chuyện kể nữa…

Anh ta yêu vợ lắm. Anh ta từng là một họa sĩ. Vợ anh ta cũng là một họa sĩ. Bây giờ thì tôi hiểu tại sao lúc đầu tôi đến, chị chủ quán lại nhìn tôi nghi ngại thế. Tôi cũng là một họa sĩ.

Anh kể, vợ anh lãng mạn, mộng mơ, đáng yêu và có đôi chút trẻ con. Anh yêu tính cách ấy của vợ đến mê muội. Nhưng rồi cũng chính tính cách ấy đã đưa cô rời xa anh. Một buổi sáng, cô đột nhiên nói với anh:

– Em sẽ đi.

Anh sửng sốt, bàng hoàng:

– Tại sao chứ? Mà em đi đâu?

Cô kéo chiếc va li, bình tĩnh và điềm nhiên:

– Em chưa biết. Nhưng cuộc sống gia đình không hợp với em. Cứ nghĩ đến việc có con là em phát ốm. Em sẽ đi và làm những gì em thích.

Anh níu kéo:

– Thế thì chúng ta không cần có con. Anh không cần có con. Anh cần em.

Cô dứt khoát:

– Bây giờ anh nói thế thôi nhưng sau này sẽ khác. Mà lý do chính là… em hết yêu anh rồi.

Anh choáng váng:

– Tại sao?

Cô lắc đầu, bước qua anh:

– Hết yêu là hết yêu. Em không biết. Tự nhiên em thấy thế thôi.

Hôm cô đi là đúng ngày kỷ niệm một năm ngày cưới của họ. Anh đã đi tìm và gặp lại cô. Nhưng cô đang hạnh phúc trong tình yêu với một họa sĩ thành danh - người có thể nâng đỡ cô, giúp cô thành công, nổi tiếng. Từ hôm ấy, anh vứt bút, vứt màu, vứt khung tranh.

Tôi không phải kẻ tò mò nhưng câu hỏi lại bật ra khỏi miệng trước khi kịp ngăn lại:

– Thế sao anh không lấy chị chủ quán. Chị ấy đã chờ đợi anh bao nhiêu năm…

Người đàn ông chủ nhà lắc đầu:

– Tôi không yêu cô ấy. Có cố cũng không yêu được.

Tôi ngồi thừ ra, nhìn vào bức tranh đang vẽ dở trước mắt. Thấy một khoảng trống mênh mông.

Phan đến tìm tôi. Anh lần tìm qua người thân của tôi nên biết tôi ở đây. Người đàn ông chủ nhà nhìn tôi và Phan bằng ánh mắt rất lạ. Nhưng anh ta im lặng đi để chúng tôi nói chuyện. Phan năn nỉ:

– Em về đi.

Tôi thờ ơ:

– Để làm gì? Bây giờ chúng ta đâu là gì của nhau?

Giọng Phan chua xót:

– Nhưng anh cần em.

– Thế còn vợ anh? – Tôi cố để giọng mình không thành mỉa mai.

Đôi mắt Phan cụp xuống:

– Anh không yêu cô ấy.

Tôi lắc đầu:

– Muộn rồi Phan ạ…

Đêm qua tôi mở máy. Vợ Phan nhắn tin cho tôi. Cô ấy nói Phan đang đi tìm tôi. Cô ấy đau khổ. Đau khổ hơn là cô ấy đã có thai. Đọc tin nhắn, tôi thấy thương cho tôi và thương cho vợ Phan. Tôi yêu Phan và được Phan yêu thì không được ở bên anh. Vợ anh yêu anh, biết anh yêu tôi nhưng vẫn cố gắng để được ở bên anh, cuối cùng chỉ nhận lại những nỗi đau. Tôi bảo Phan:

– Vậy con anh thì sao? Anh định sao hả Phan?

Phan im lặng, cúi đầu bất lực. Nhưng rồi, đột ngột anh quả quyết trước khi đi về:

– Anh sẽ đợi em. Đợi cho tới khi đứa trẻ lớn lên.

Phan đi. Tôi định gào lên rằng chẳng nhẽ anh bắt tôi đợi anh đến lúc tôi đã già như thế sao? Tôi cứ đợi để phá hoại gia đình anh, cướp anh khỏi tay vợ con anh sao? Anh ích kỷ đến mức sẵn sàng biến tôi thành kẻ độc ác, tham lam, trơ trẽn. Anh chẳng yêu ai cả. Anh chỉ yêu bản thân anh thôi. Nhưng tôi đã im lặng nhìn anh đi.

Hết sáu tháng, tôi trả căn gác. Người đàn ông chủ nhà nhìn tôi đượm buồn.

– Cô có thể ở lại không? Tôi muốn cưới cô.

Tôi ngạc nhiên. Tôi nhớ đến lời Phan. Chỉ khi nào tôi lấy chồng thì anh mới thôi cái ảo tưởng tôi sẽ chờ đợi anh đến khi con anh lớn. Nhưng tôi tưởng tượng ra trong đám cưới, chị chủ quán cũng như tôi, cười nói rổn rảng, chúc tụng, hát hò mà lòng đau như xát muối. Còn ánh mắt tôi nhìn chị lại giống như vợ Phan từng nhìn tôi.

Tôi quay lưng ra cửa. Con phố buồn hôm nay sao có cảm giác dài vô tận và sâu hun hút…

Văn nghệ, số 41/2013

Bình luận

avatar-comment
Cái Cập kênh - Thơ Phạm Tiến Duật

Cái Cập kênh - Thơ Phạm Tiến Duật

Baovannghe.vn- Cái trò để trẻ con chơi/ Hai đầu hai ghế cập rồi lại kênh
Múa rối Việt Nam toả sáng tại Thái Lan

Múa rối Việt Nam toả sáng tại Thái Lan

Baovannghe.vn - Trong khuôn khổ Lễ hội Sithan 2025 diễn ra tại Đại học Khon Kaen (Thái Lan), Nhà hát Múa rối Việt Nam đã mang đến nhiều tiết mục độc đáo, giàu bản sắc. Qua đó quảng bá nét đẹp nghệ thuật rối truyền thống và văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế.
Ca sĩ Phương Mỹ Chi được Tatler Most Influential 2025 vinh danh

Ca sĩ Phương Mỹ Chi được Tatler Most Influential 2025 vinh danh

Baovannghe.vn - Ngày 7/11, Tatler Asia công bố danh sách Tatler Most Influential 2025, tôn vinh 700 gương mặt tạo ảnh hưởng tích cực tại châu Á. Trong đó, Phương Mỹ Chi là nghệ sĩ Việt Nam duy nhất được vinh danh.
Ốc Sên đi học

Ốc Sên đi học

Baovannghe.vn - Ốc Sên đi học/ Cõng theo căn nhà / Lớp học Cánh Hoa/ Đằng sau quả núi
Chất liệu dân gian trong ca khúc Việt Nam hiện đại

Chất liệu dân gian trong ca khúc Việt Nam hiện đại

Baovannghe.vn - Bài viết này xin phép được tiếp tục trình bày một xu hướng vận động chủ đạo của âm nhạc dân gian truyền thống Việt Nam sau 1975: dân tộc hóa ca khúc Việt Nam.