Chuyên đề

Quay lưng một bóng đào phai

Lý Uyên
Văn học thiếu nhi 15:00 | 02/02/2025
Baovannghe.vn - Mỗi lần tuốt lá đào già và cắt bỏ cành sâu đợt cuối năm, tôi lại thủ thỉ: Này đào, chịu đau đớn chút nhé.
aa

Chợt nhớ một lối Bắc Lý (Kỳ Sơn) ngập sắc đào hoa nở sớm giữa thu trong một năm nào đó tưởng mới đây mà tính ra đứa trẻ sinh ra đã đủ tuổi đến trường… Những năm qua, tôi thường đợi đến gần tháng Chạp là bắt đầu tuốt hết đám lá đào, mỗi cành chỉ trừ 2 chiếc lá non mới nhú...

Đó là giống đào phai, tôi xin cây con từ nhà bạn ở trong núi, một xứ hoa đào ở sát quốc lộ 15, một vùng hồ nước ngăn ngắt bốn mùa, loanh quanh dải đồi chủ yếu trồng chè, thông và đào.

Mỗi lần tuốt lá đào già và cắt bỏ cành sâu đợt cuối năm, tôi lại thủ thỉ: Này đào, chịu đau đớn chút nhé. Để ngày Tết tiết xuân ấm áp thì nở hoa. Lúc đó sẽ có bao người chiêm ngưỡng và trầm trồ. Còn nếu em nở sớm, cũng chỉ có mình ta ngắm nghía mỗi ngày, trầm trồ bao nhiêu cũng chỉ mình ta thủ thỉ với em. Vẻ đẹp này nên để nhiều người biết đến hơn. Có chịu đau đớn, đời mới nở hoa, mới kiêu hãnh mà xinh đẹp được. Nếu đúng dịp Tết, không chỉ con người mà còn có đủ loại bươm bướm dập dìu, gió xuân thơm lành, vạn vật ứa nhựa, em cũng căng tràn, đó mới là thời điểm em nên bung xõa những gì đẹp đẽ của mình.

Ký ức lùi về trước đó không lâu, khi tôi gặp nhà thơ Nhụy Nguyên, một văn nhân xứ Huế, anh nói về sự tương tác và mối liên kết giữa con người với tự nhiên, vũ trụ. Rằng nếu ta luôn nói lời yêu thương mỗi khi tưới nước cho một cái cây, cái cây đó sẽ xanh tươi và nhanh phát triển. Còn nếu ta chỉ suốt ngày cau có giận dữ với một cái cây, cái cây đó sẽ chóng tàn úa và chết đi. Thí nghiệm này, dường như các nhà khoa học trên thế giới đã thử và minh chứng. Lúc đó tôi ngồi nghe anh như Phật tử lòng thành đi nghe kinh kệ. Có đôi chỗ không hiểu nhưng thành kính chân thật, nâng niu lời anh như một vệt trầm hương. Rồi sau đó, tôi cũng quên chuyện này.

Cho đến khi...

Sáng sớm ngày 30 Tết năm đó, tôi ra vườn thăm mấy gốc đào như mọi ngày và đã sung sướng biết bao khi nhìn thấy những nụ hồng chúm chím. Đào hoa của tôi chắc chắn xòe cánh vào độ Tết, những ngày mùng 2, mùng 3 cho đến rằm tháng Giêng thì mới thôi.

Chính lúc này, tôi chợt nhớ đến lời anh Nhụy Nguyên từng nói. Mối liên hệ và sự tương tác giữa con người với tự nhiên. Nếu bạn yêu một cái cây, cái cây sẽ cảm nhận được tình yêu của bạn. Bạn có tin không, nếu mọi vật đều có suy nghĩ và ngôn ngữ riêng?

Như Alan Turing từng đặt ra câu hỏi: Nếu máy móc cũng có suy nghĩ thì sao? Nó suy nghĩ theo ngôn ngữ của nó, đương nhiên. Rồi biết bao nhiêu người đã nghĩ và tin rằng, cây cối thực sự có ngôn ngữ riêng. Có bao nhiêu người đã lắng nghe và trò chuyện với cây cối bằng tất cả chân thành yêu thương? Tôi lại nghĩ: Nếu mỗi đứa trẻ sinh ra đều được người lớn trồng cho một cái cây con làm của riêng, làm người anh em nhỏ thân thiết yêu thương đến hết đời... thì hành tinh này sẽ mãi xanh rì sức sống.

Quay lưng một bóng đào phai
Đối với thiên nhiên, nếu con người có lòng tôn kính nhất định, thì chắc chắn sẽ được thiên nhiên ưu đãi và bù đắp. Ảnh minh họa: Pixabay

Có một năm, tôi đã thực hiện thí nghiệm về tương tác giữa con người và cây cối: Trong ba gốc đào mà tôi đã trồng, tôi chỉ “nói chuyện” nhiều hơn và nói lời yêu thương nhiều hơn với gốc đào ở trước sân, còn gốc đào giữa vườn thì tôi “thủ thỉ” ít lời hơn và gốc đào cạnh cửa sổ thì tuyệt nhiên tôi không nói lời nào, thậm chí là tôi còn mắng nó nữa. Kết quả thật trùng hợp một cách diệu kỳ: Gốc đào trước sân nở nhiều hoa hơn gốc đào giữa vườn, và nở đúng độ Tết kéo dài đến rằm tháng Giêng. Còn gốc đào cạnh cửa sổ thì không nở một bông nào dù thân cành nhựa cây đã duỗi trơ suốt cả mùa xuân. Tôi cẩn thận nghiệm lại: rõ ràng là cùng trong vườn nhà tôi, cùng loại đất, nước và ánh sáng đủ đầy như nhau, không có gì quá khác biệt về điều kiện tự nhiên cả. Thế mà vẫn là ba cây đào nở hoa theo ba kiểu khác nhau. Và điều kỳ diệu hơn cả mà tôi từng được biết, đó là Tết năm ngoái, vì lý do riêng tư nên tôi đã không thể về nhà ăn Tết. Và mãi tới 28 tháng Giêng âm lịch tôi mới đặt chân về nhà, tận 14 tháng Hai âm lịch tôi mới có thể ra ngoài ngắm nghía cây đào trước sân và cất lời chào nó. Thế mà kỳ diệu thay, trên cây đào trước sân vẫn còn sót vài bông hoa phơn phớt hồng ánh lên dưới nắng xuân ấm áp. Tôi đã mừng vui bao nhiêu, tôi đã nói lời chào và cảm ơn đóa đào phai đặc biệt ấy. Đó chính là cây đào mà tôi vẫn trò chuyện nhiều nhất từ nhiều năm trước, là cây đào nghe được nhiều lời yêu thương của tôi nhất!

Tôi vẫn không ngừng suy nghĩ về lời của anh Nhụy Nguyên, những trải nghiệm mà tôi có, chính là minh chứng cho lời anh nói. Không chỉ con người và cây cối có mối liên hệ sâu sắc, mà rõ ràng là cây cối cũng có ngôn ngữ riêng. Cây cối có thể cảm nhận và hiểu được lòng người. Đối với thiên nhiên, nếu con người có lòng tôn kính nhất định, thì chắc chắn sẽ được thiên nhiên ưu đãi và bù đắp.

(Nguồn: Tạp chí Sông Lam số 50 (Tháng 1+2/2025)

Lý Uyên| Báo Văn nghệ

Papelucho - Bộ truyện thiếu nhi kinh điển của Chile chính thức ra mắt tại Việt Nam

Papelucho - Bộ truyện thiếu nhi kinh điển của Chile chính thức ra mắt tại Việt Nam

Papelucho – bộ truyện thiếu nhi kinh điển của nền văn học Chile – chính thức có mặt tại Việt Nam qua lễ công bố sáng 24/6/2025 tại Hà Nội. Do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng Đại sứ quán Chile tổ chức, sự kiện không chỉ đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác văn hóa giữa hai quốc gia, mà còn mở ra cánh cửa mới cho độc giả nhí Việt tiếp cận một thế giới tuổi thơ sinh động, hài hước và giàu cảm xúc qua nhân vật Papelucho – cậu bé 8 tuổi ngỗ nghĩnh, tinh nghịch mà sâu sắc. Với kế hoạch phát hành trọn bộ 12 tập, dự án này được kỳ vọng sẽ góp phần khơi dậy niềm yêu sách trong thế hệ trẻ Việt Nam.
Ghi nhận vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong kiểm soát các sản phẩm thuốc lá mới

Ghi nhận vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong kiểm soát các sản phẩm thuốc lá mới

Baovannghe.vn - Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá năm 2025 đã diễn ra từ ngày 23 đến 25/6 tại Dublin, Ireland, quy tụ hàng trăm đại biểu từ chính phủ các nước, tổ chức y tế, viện nghiên cứu và xã hội dân sự trên toàn cầu.
Tổ chức Triển lãm "Hành trình 80 năm Độc lập - Tự do - Hạnh phúc"

Tổ chức Triển lãm "Hành trình 80 năm Độc lập - Tự do - Hạnh phúc"

Baovannghe.vn - Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ với các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương về công tác chuẩn bị tổ chức Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu, rõ việc, rõ người trong thực hiện triển lãm.
Khi thị trường biến động - cơ hội để BSR tăng tốc

Khi thị trường biến động - cơ hội để BSR tăng tốc

Baovannghe.vn - Thị trường dầu mỏ thế giới nửa đầu năm 2025 tiếp tục biến động do căng thẳng địa chính trị leo thang, đặc biệt là xung đột vũ trang giữa Iran và Israel khiến nguồn cung bị gián đoạn, chuỗi cung ứng rối loạn và giá dầu Brent biến động mạnh theo chu kỳ ngắn. Tại Việt Nam, các nhà máy lọc dầu, trong đó có Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất do Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) vận hành, chịu sức ép kép từ thị trường nhập khẩu giá rẻ và sự bất ổn giá nhiên liệu.
Hà Nội sẵn sàng cho kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2025

Hà Nội sẵn sàng cho kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2025

Baovannghe.vn - Kỳ thi Tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2025 sẽ được tổ chức từ ngày 25/6 đến ngày 27/6/2025. Để chuẩn bị cho các thí sinh có một kỳ thi đạt kết quả cao nhất, Hà Nội đã thành lập các đoàn kiểm tra trước kỳ thi nhằm kiểm tra, đánh giá cơ sở vật chất phục vụ điểm thi, điều kiện đảm bảo trật tự an ninh cho kỳ thi.