Lễ cưới diễn ra bàng nhàng ngay dưới chân cầu Tràng Tiền bên bờ sông Hương một đêm mùa hạ. Lạy Phật, chiêm xuân năm đó thất bát nặng. Một thằng cha chuyên viên cực đoan nào đó đã đổi lịch, cắt tháng nhuận, cấy trước một tháng, lúa trổ, gặp rét đậm, đứng thẳng đòng, trắng phau, ngơ ngác.

Đói. Nàng đi học. Tôi còng lưng cấy lúa nông nghiệp 8 cao cây và tát cá đồng An Cựu kho khô bới ra Hà Nội, nghe ngoài ấy hát rằng: “Ta nghe trong Huế ăn cơm là chuyện lạ". Một chiều ngẩng lên bỗng thấy hoàng hôn sông Hướng màu tím. Mất mười năm tìm được một gam màu.

Tôi với nàng hai đứa ôm nhau nằm trên gác xép như cái: “tổ Zông-đơ-rét của Tê-nác-đi-ê trong Những người khốn khổ". Trưa, gạo hết, nồi hầm bo bo mất điện, nghe nước chảy và tiếng ken kết bàn tay láng giềng cọ vào thành bát không dính mỡ. Tôi trở nàng ra quán bà Đề gạ bán quyển thơ Puskin. Quán vắng, chúng tôi ra chợ An Cựu đổi cuộn chỉ trắng, tập nhạc bướm lấy loong rưỡi gạo về tháo cái vạc giường làm củi, nấu.

Khi yêu nàng, tôi nói: Anh 28 tuổi, nhân sinh thất thập, còn 42 năm nữa để yêu em. Đứa con đầu lòng ra đời - Họa vô đơn chí - Tai biến! Tôi bế nàng chạy khắp sân bệnh viện Trung ương Huế. Thoát chết, nhưng con bé thiếu sữa, khô cằn như con khỉ con lạc rừng. Nhớ lại gam màu ấm năm nào tôi đặt tên con: Hương Giang. Năm ấy, người ta suýt băm nhỏ những vườn hoa trái Kim Long, vá lên Tử Cấm thành những “mảnh vải xi măng mác 400” theo model phục chế mới. Được một hiện tượng Thủy Dương đầy lúa cứu nguy.

Một năm sau nữa, có một luồng gió lạ từ bắc từ nam thổi lộng vào lớp là bao cấp trì trệ. Kinh thành lao xao. Thông Ngự Bình rì rào. Bọn tham nhũng nhớn nhác. Dăm ba cú phôn từ thượng cấp giật giọng. Tôi đi làm về thấy vợ xanh xao ngồi ôm "con khỉ lạc”. Nàng thì thào: Anh đừng hăng vào chống tiêu cực, em sợ lắm.

Mưa! Như mưa Huế vậy. Đồng An Cựu trắng phau. Nhà tôi ngập ngụa nước. Rắn đánh đuôi ngoài cửa, cả nhà ngồi trên bàn nhìn nước bạc, rêu rác. Con chó La-mi rủi thay cũng có một gia đình 7 con không thấy mặt bố. La-mi cắp từng con chó con nhớt nhát bỏ lên bàn, đôi mặt nhìn tôi cầu khẩn.

Các bạn tôi sẽ hỏi: làm gì mà 20 năm ở Huế viết toàn chuyện buồn?

Tôi trả lời: Cuộc sống có vui có buồn. Chuyện buồn tôi viết, chuyện vui dành cho nàng kể, vì tôi yêu vợ tôi - Vợ tôi người Huế.

Bây giờ tôi ngồi đây, bên bờ sông Nhật Lệ cách Hương Giang gần hai trăm nghìn mét sải cánh chim bay. Nhân sinh thất thập - lóang cái, năm tháng trở chiều, tôi đã 42, quỹ thời gian còn 28 năm nữa để yêu và làm khổ nhau. Vợ tôi xào thịt tôi đãi gạo nấu cơm, lửa trong lò rừng rực. Nàng nói: Nước sôi rồi, anh Khẩn trương lên. Tôi bưng rá gạo đứng dậy. Nàng cười, trong mắt lấp lánh một tia màu tím. Đằng xa hoàng hôn cháy một chân trời. Con gái tôi - Cái con khỉ lạc thiếu sữa năm nào - đi học về khoe đọc thơ 9 điểm.

Nàng hỏi: Bài gì?

Hương Giang đọc:

Cháu đã ra Quảng Bình

Vẫn dẻo keo giọng Huế

Tiếng trong veo nhỏ nhẹ

Vương sương chiều-sông Hương.

Vợ tôi đứng lặng. Có hai giọt nước lăn trên má. Tôi lạ lắm, không giải thích được. Nhưng tôi sẽ cho nàng về thăm ngoại trong một ngày gần đây. Tôi hứa vậy, vì tôi yêu vợ - Vợ tôi người Huế.

Huế, ảnh của Hau Nguyen.