Đâu đó ở gần cuối, nàng quyết định rằng rượu chính là vấn đề. Nên chúng tôi thôi hẳn, cả hai người chúng tôi, vào giữa tháng Hai. Một trong những mùa đông có bầu trời phủ lên thị trấn như một mái nhà màu xám không bao giờ thay đổi. Băng giá cũ và tuyết ngả đen trong những máng nước. Có thể đấy là một sai lầm.
Có thể đấy là một sai lầm, nhưng cũng có thể nàng đã đúng. Kể từ đó tôi đã thôi uống vì những lý do của riêng mình. Nhưng hồi ấy nó là một thử thách - vì mọi thứ đều là một thử thách - xem chúng tôi có thể chịu đựng được bao nhiêu chuyện để ở bên nhau.
 |
| Kevin Canty sinh năm 1953, là nhà văn người Mỹ, giáo sư ngành văn học Anh tại Đại học Montana. Truyện ngắn “Story, With Bird” được đăng trên tạp chí The New Yorker (October 6, 2014 Issue). |
Thế là chúng tôi đã tỉnh táo trong suốt mùa đông còn lại. Điều đó phần nào cũng thú vị. Nó là một sự khởi đầu với chúng tôi, khỏi những buổi tối dài chỉ uống và cười và cãi nhau và làm tình. Chúng tôi sẽ có một bữa tối giản dị, lành mạnh rồi xem một bộ phim, rồi sau đó có vẻ chẳng còn chuyện gì khác để làm. Nàng sẽ vào làm việc trong căn phòng nhỏ của mình ở dưới nhà còn tôi lên giường nghe tiếng gió trên mái hiên, những cành cây cọ vào kính cửa sổ. Dĩ nhiên, những ngày ấy quả là tốt hơn: không chếnh choáng, nhiều năng lượng. Tôi sẽ dậy lúc sáu giờ, trước bình minh, và cả hai chúng tôi đều làm được nhiều việc. Đúng là có những lúc có cảm giác tiếc nuối, nhưng những lúc khác thì như thể chúng tôi đã giải quyết được một vấn đề, có một lối sống mới, làm được một việc quan trọng và làm việc đó cùng nhau.
Chuyện này kéo dài đến mùa xuân, đến một buổi tối tháng Năm. Tôi đang ở ngoài hiên, hút thuốc, thưởng thức hoàng hôn chậm và dài của mùa xuân miền Bắc, thì nghe thấy tiếng la hét của nàng trong căn hộ. Khi tôi chạy vào, có một con chim đang bay vòng tròn trên đầu nàng. Tôi nên giải thích về căn hộ này: nó rất đẹp, rất mới, và phần chính mở lên hai tầng. Phòng khách thuộc dạng phòng trưng bày ở trên, phòng làm việc và phòng ngủ ở dưới. Con chim đang bay vòng tròn giữa khoảng không gian mở rộng này, rõ ràng đang hoảng loạn, còn nàng thì đang cầm chổi cố gắng đập nó. Đến lúc này nàng đã làm đổ một cái ghế và một cái ấm đun nước.
Tôi bảo nàng dừng lại.
Nàng muốn biết tôi nghĩ gì trong đầu.
Chúng tôi đang ở đúng cái thời điểm mà mọi thứ đều là một cuộc cạnh tranh - cách rửa bát, lái xe, đuổi một con chim ra khỏi phòng, đúng đắn. Nàng đồng ý thử cách mẹ tôi đã dạy cho tôi, nên chúng tôi mở tất cả cửa sổ và cửa kính và tắt đèn ra khỏi phòng. Chúng tôi ngồi ngoài chia nhau một điếu thuốc. Nàng sắp sửa đi dự một đám cưới ở California vào cuối tuần sau. Tôi thừa biết nhưng vẫn hỏi nàng: nàng có định uống rượu ở đám cưới không?
Nàng dĩ nhiên là có. Ai chẳng thế.
Thế còn, em biết đấy - chuyện mình đã đồng ý?
Em không phải người có vấn đề, nàng nói. Anh mới là người có vấn đề.
Tôi đi dạo sau nhận xét ấy, dọc dòng sông, con đường sỏi đầy ắp những người đi bộ dắt chó và đạp xe và những nàng sinh viên chơi đĩa bay Frisbee dưới hoàng hôn. Tôi biết cửa hàng cạnh căn hộ mở cửa đến mười một giờ, và tôi nghĩ đến vấn đề chính: một chai Côtes du Rhône ngon lành, có lẽ, hoặc một chai vang hồng không quá ngọt mà chúng tôi thích. Hoặc là thế hoặc là tôi có thể nhặt một quả chanh với chút tonic. Chúng tôi vẫn còn một chai Bombay trong tủ lạnh, ruột còn ba phần tư, cũng nói lên được điều gì đó về chuyện mà chúng tôi đang làm.
Tuy không làm cùng nhau…
Con chim đã bay đi khi tôi về đến nhà, còn nàng thì đang làm việc trong phòng của nàng. Tôi mở một chai club soda. Vẫn còn thời gian cho chỗ còn lại.
 |
| Minh họa Công Quốc Hà |
*
Con chim quay lại, mấy đêm sau. Ít nhất thì tôi nghĩ đấy là nó. Kiến thức của tôi về mấy thứ này chỉ ở cấp mẫu giáo: chim cổ đỏ, mòng biển, ác là, quạ. Nhưng con này thì có ức vàng giống thế và một chấm tròn đen trên đầu, như đội một chiếc mũ nồi.
Ấy là một đêm xuân đẹp trời, tôi mở hết cửa sổ. Tôi ngồi trên chiếc ghế xịn dưới cây đèn bàn, còn đâu trong nhà thì tối, nhấm nháp rượu gin và đọc một trong những tập thơ của nàng. Đây là lúc nàng đang ở đám cưới, ngủ với bạn trai cũ. Sau này tôi phát hiện ra. Tôi đọc thơ độ một năm một lần, nhưng lần này thì tôi đang tìm gì đó, một bí mật hay manh mối nào. Dù sao đấy cũng chỉ là linh cảm của tôi, nhưng giữa hai bìa sách có vẻ chỉ toàn những thứ vô nghĩa ra vẻ trí tuệ. Tôi muốn có một chút đau khổ cũ. Tôi đặt sách của nàng lại lên giá, cẩn thận, để nàng không biết tôi đã lấy nó ra, để nàng không biết tôi đã tìm những bí mật của nàng. Tôi tìm thấy tập thơ Auden của tôi hồi đại học và rót thêm rượu rồi lại ngồi xuống: Địa ngục không ở đây cũng chẳng ở đó….
Đúng lúc đó con chim bay vào. Nó lượn vòng dưới cái quạt trần lớn, đang chạy chậm thôi nhưng vẫn làm tôi lo lắng. Tôi tắt quạt, rồi đèn đọc. Tiếng vỗ cánh trong bóng tối nghe rùng mình. Rồi tiếng đập dừng lại, tôi nghĩ nó đã bay đi, nhưng khi bật đèn lên tôi biết nó vẫn ở đâu đó trong phòng. Chỉ là tôi có cảm giác bị theo dõi. Và đúng là nó ở đấy, trên lan can phòng khách, chằm chằm ngó xuống tôi. Tôi gần như không nhìn ra hình dáng của nó, nhưng tôi thấy đôi mắt nó, lấp lánh.
Mắt động vật trong bóng tối.
Không phải là con chim sẽ làm hại tôi hay gì, nhưng sự có mặt của nó làm tôi khó chịu, nên tôi mang thơ với rượu ra ngoài hiên. Bất cứ điều gì làm tập thơ Auden có vẻ khả dĩ trong nhà, dưới ánh sáng đơn độc tĩnh lặng, đều không có tác dụng dưới buổi tối ấm áp đang bành trướng, nên tôi đặt sách xuống và tập trung vào cốc gin của mình. Khi vào nhà để rót thêm rượu, tôi không biết con chim có còn ở đó hay không. Dưới ánh sáng của tủ lạnh, tôi có một cảm giác rùng rợn là có thể nó sẽ đậu xuống lưng mình hay đầu mình, nên tôi lại mang rượu với những ý nghĩ của mình ra ngoài. Tôi nghĩ về những thứ mà tôi sợ: khả năng xảy ra mất mát, xảy ra cô đơn. Nhưng rồi tôi nhận ra mình đang nhớ về một dịp khác: chuyến road trip của chúng tôi qua những dãy núi, nàng và tôi, đến một suối nước nóng hoang vắng ở cuối một con đường đất. Nhà nghỉ xám xịt và xiêu vẹo. Mấy tên hippie điều hành nơi này có vẻ đang chờ đón điều gì không đến. Bọn họ có ánh mắt vô hồn, buông bỏ, kiểu mà ta thấy ở những người sống sót sau một cơn sóng thần hay bão dữ. Sự khổ đau thậm chí chẳng biết tên của chính mình.
Sau mười giờ chỉ có khách của nhà nghỉ được phép vào hồ bơi, và dường như chỉ có chúng tôi là khách. Đây là những gì tôi nhớ: khoác áo choàng tắm đi ra, cởi áo choàng tắm, trần truồng bước vào vùng nước ấm, cảm nhận nó gần gũi quanh cơ thể mình. Gần sang thu nên trời lạnh và hơi nước bốc lên từ vùng nước ấm. Chúng tôi chạm vào nhau. Làn hơi che cho chúng tôi, mà cũng chẳng có ai dòm ngó, và thỉnh thoảng nó mỏng đi hoặc biến mất hoàn toàn và chúng tôi có một cái nhìn ngắn ngủi lên bầu trời đêm rực rỡ với những ngôi sao lấp lánh sáng rõ trước khi hơi nước ập vào lần nữa. Rồi tôi ở trong nàng, trên những bậc thềm ở cuối bể bơi, nửa dưới nước nửa ở trên, nên dường như chẳng có sự tách biệt nào giữa mình tôi và mình nàng, giữa nước và không khí, và chúng tôi chầm chậm xê dịch lên nhau, không vội vã, khi làn hơi tách ra và ở đó, cách chúng tôi vài bước, chằm chằm nhìn chúng tôi, là một con nai đực có đôi gạc rộng và mấy con nai cái trong hậu cung của nó.
Mắt động vật trong bóng tối.
Chẳng cặp mắt con người nào có thể thấy chúng tôi, và chúng tôi không dừng lại. Nhưng tôi nghĩ cả hai người chúng tôi đều cảm thấy những cặp mắt động vật ấy trên mình trong lúc chúng tôi xê dịch trong bóng tối, trong không gian giữa nước và không khí. Nó đã thay đổi chuyện ấy, bằng cách nào đó. Ngồi đây trên hiên nhà mình, tôi vẫn nhớ cảm giác ấy. Nàng và tôi và con nai đứng nhìn. Nó đã thay đổi chuyện ấy.
*
Tôi tỉnh dậy trước ánh sáng đầu, khoảng sáu giờ, với một cơn đau âm ỉ sau mắt và cái khát khô cổ. Toàn bộ cửa sổ trong nhà vẫn mở và một làn gió mát, gần như lạnh, thổi qua căn hộ. Con chim đã biến mất.
Ít nhất là tôi cũng không thấy nó khi đi từ cửa sổ này sang cửa sổ khác, đóng căn hộ lại. Tôi cũng không tìm thấy nó sau đó, trong lúc dọn dẹp. Nàng dự định sẽ trở về từ đám cưới vào tối hôm ấy, và tôi muốn mọi thứ thật đẹp để đón nàng. Bồn rửa và quầy kệ các thứ. Đó là một nơi thật đẹp, và chúng tôi đã cùng nhau trang trí nó, dù hợp mắt nàng hơn mắt tôi. Nó sẽ không bao giờ đủ sạch để có thể tạo nên sự khác biệt giữa chúng tôi, nhưng tôi vẫn làm cho đến khi nó lấp lánh.
Tôi mong đợi gì? Chẳng có gì tốt đẹp. Tôi cố không nghĩ về nó.
Nhưng khi bước ra từ chỗ an ninh nàng đã vui mừng khi thấy tôi, và tôi lập tức nhận ra nàng xinh đẹp nhường nào, và tôi yêu nàng nhường nào. Nụ cười khi nàng thấy tôi! Sau đó, nàng kể tôi nghe nàng đã khổ sở thế nào, và tôi tin nàng. Nhưng tôi cũng biết nụ cười ấy, những khoảnh khắc của cảm xúc thuần túy, hạnh phúc giản đơn. Và niềm hạnh phúc đáp lại trong tôi.
Trên đường về, nàng bảo tôi dừng ở cửa hàng rượu, nàng mua một chai Bombay mới, và khi về đến nhà nàng dẫn tôi vào phòng ngủ và cởi quần áo nàng và kéo tôi xuống giường, chuyện chẳng cần phải thuyết phục tôi: cuộc tình nhanh, nóng bỏng, bất cần. Sau đó nàng trần truồng vào bếp và pha cho mỗi người một cốc gin and tonic, theo cách nàng thích, quá nhiều gin và quá nhiều chanh và chỉ một tia tonic, rồi nàng đưa cốc rượu cho tôi và nói, Xin chào, người lạ.
Chúng tôi đã có vài tuần như thế. Tôi thực sự không mong gì hơn, nói thật. Mọi đồng xu đều đã thả vào máy đánh bạc. Chúng tôi ăn bơ và bít tết và cá ngừ vây vàng giá hai mươi bốn đô la một pound, chúng tôi uống sâm panh Pháp và vodka Nga, chúng tôi cãi nhau như chó với mèo và làm lành lúc ba giờ sáng và làm tình sến sẩm ướt át. Chúng tôi chơi Scrabble trong những giờ đầu sau nửa đêm, chỉ hai người chúng tôi. Chúng tôi hút thuốc cho đến khi phổi có cảm giác như giấy nhám. Thế giới chia thành uống và say, ngày và đêm, và chúng tôi sống vì những đêm ấy, những đêm kết thúc ở một nơi trống rỗng, thức dậy với một nửa ký ức.
Rồi mùa hè đến. Chúng tôi chất vang hồng và sandwich, táo và sách bìa mềm lên xe, rồi hướng về miền Nam trên con đường cao tốc hai làn, bỏ qua những xa lộ liên tiểu bang mà đến những thị trấn nhỏ của những con chó lang thang và những tay bartender vui tính. Chân trần nàng gác lên táp lô. Những đỉnh núi trắng ở đằng xa, những miền đất thấp đầy cỏ xô hương dưới nắng, lấp loáng về phía đường chân trời. Chúng tôi ở những nhà nghỉ có một không hai, Bavarian Inn ở Sun Valley, Shady Grove Motor Court ở Mexican Hat. Chúng tôi lưu lạc về miền Nam sông Dolores, qua những hẻm núi đá đỏ thấp thoáng những bụi mộc lưu cổ, tìm kiếm những tác phẩm nghệ thuật trên đá tận trên mép hẻm. Chúng tôi thấy những người đàn ông bé nhỏ đang nhảy và những ngôi sao và những chòm sao khắc trên những bức tường.
Tôi thả nàng ở sân bay ở Denver rồi tiếp tục đi về miền Nam, để đến thăm em gái ở Arizona. Nàng bay về nhà gói ghém đồ đạc của nàng rồi đi.
Chúng tôi đã không kết hôn, dù cả hai đều nghĩ mình sẽ cưới. Chúng tôi cũng chưa bao giờ nuôi một con chó. Chúng tôi muốn có một con, nhưng chưa bao giờ đồng ý chuyện giống: nàng muốn một con corgi, còn tôi muốn một con golden retriever. Lạ làm sao cái cách mà những kế hoạch chúng tôi đã vạch ra vẫn tiếp tục trôi nổi ngoài kia mà không có chúng tôi. Những khả năng. Nếu tôi đồng ý nuôi một con corgi thì sao? Chuyện gì sẽ diễn ra sau đó?
Từ Arizona về đến nhà tôi biết ngay là mình sẽ không thể nào tiếp tục ở trong căn hộ đẹp đẽ ấy nữa. Nàng ở mọi nơi, không chỉ trong đồ nội thất và những tấm gương và những tác phẩm nghệ thuật trên những bức tường - nàng bỏ đi vội vã, như một người phụ nữ chạy khỏi một thành phố cháy - mà cả trong những kế hoạch chúng tôi đã vạch ra mà chưa bao giờ thực hiện. Tôi tìm được một cặp sinh viên cao học nhận thuê căn hộ và lấy một ngôi nhà nhỏ ở bên kia thị trấn - đủ xinh, nhưng sao sánh được với căn hộ ấy.
Cái đêm trước khi chuyển đi, tôi pha cho mình một cốc gin and tonic và đi từ phòng này sang phòng khác, nhìn tất cả những sự vắng mặt: những giá sách, những tủ đồ trống. Mùi hoa của nhiều loại sản phẩm và nước hoa khác nhau của nàng vẫn còn lưu lại trong không khí. Mỗi phân tử ở nơi này đều là của nàng. Tôi mang cốc rượu ra ngoài hiên và ngồi xuống một trong hai chiếc ghế, chiếc còn lại trống rỗng. Đêm ấy là một đêm hè mát rượi, một gợi ý nho nhỏ về mùa thu đang tới. Giờ thì tôi có thể nuôi bất cứ loại chó nào tôi muốn. Tôi có thể uống bất cứ lúc nào. Nhưng trong lúc nghĩ về điều này, tôi cũng hiểu rằng không có nàng ở bên tôi, không có nàng ở đó cãi cọ với tôi, thì sớm thôi nó cũng chẳng để làm gì. Và tôi đã đúng.
Nguyễn Huy Hoàng
Dịch từ nguyên bản tiếng Anh
