1. CESARE PAVECE
Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của Italia ở nửa đầu thế kỷ 20. Sinh năm 1908 tại San to Stefano Belto. Tốt nghiệp đại học và bảo vệ luận án tiến sĩ tại Turin. Là một trong những người sáng lập và lãnh đạo chủ yếu của Nhà xuất bản Einaudi - một trong những trung tâm của các nhà hoạt động văn hóa chống phát xít ở Turin. Năm 1934 bị bắt và đi đày tại Calabrien 3 năm. Sáng tác nhiều thơ, tiểu thuyết và truyện ngắn. Tập thơ đầu là Lavorare Stan ca ra mắt năm 1936. Năm 1950, tự sát tại Turin. Những bài thơ nổi tiếng của ông: Biển phương nam, Đêm, Đứa con của người đàn bà góa, Những ý nghĩ Deolas, Thiên đường trên những mái nhà, Gặp gỡ….
Gặp gỡ
Những ngọn đồi này, trọc lốc, chơ vơ
Chẳng khác gì tấm thân tôi đã nhiều phen run rẩy
Khi những kỷ niệm ngày xưa thức dậy…
Ôi vết thương sâu thẳm của lòng tôi:
Tôi yêu nàng mà nàng đâu có biết!
Một buổi tối, tôi gặp nàng, dưới những ngôi sao
ngời biếc
Của đêm hè ẩm ướt quê hương
Quanh những ngọn đồi này tỏa ngát mùi hương
Tôi đã thấy nàng nhẹ nhàng đi tới
Từ những ngọn đồi này, ấm nồng giọng nói
Như giọng nói rất trong nào tự thuở xa xưa…
Đôi lúc tôi thấy nàng và nàng cũng nhìn tôi
Không thay đổi - nàng như là ký ức.
Chửa bao giờ làm sao tôi giữ được
Nàng bên tôi. Ôi bóng dáng của nàng
Cứ hiện về, lại biến, giọng ngân vang
Để hồn tôi khắc khoải, hóa mênh mang…
Nàng có đẹp không? Tôi nào biết được
Nhưng tự ngày xưa… trên lưng đồi phía trước
Tôi biết nàng rất trẻ - tựa bình minh
Ôi ánh mắt của nàng, tỏa sáng, lung linh
Như phản chiếu mọi bầu trời những bình minh đã mất
Ánh sáng ấy, mãi mãi tôi cho là đẹp nhất
Kể cả lúc hoàng hôn phủ xuống những ngọn đồi…
Đó là nguồn hạnh phúc của đời tôi
Tôi gắng giữ cho tôi, mà tôi nào giữ được!
Mùa hạ
Khu vườn sáng dậy bên tường
Cỏ khô cong. Nắng lên hương suốt mùa
Nắng này, biển cũng muốn khô
Chao ôi, cỏ úa nhấp nhô ngang đầu…
Em ngồi đó, hít thật sâu
Hương đầm ngọn cỏ, cánh lau nồng nàn
Vuốt ve mái tóc chảy tràn
Xòe tung kỷ niệm chứa chan bao ngày.
Và lòng em bỗng ngất ngây
Máu trào lên, nỗi đắm say ngày nào…
Hương ngân cỏ biếc ngọt ngào
Như em - của báu, mái đầu thơm tho…
Mắt em đầm những hương mơ
Tai em lắng tự bao giờ, trời xanh
Cả người em, sáng long lanh
Một dòng nắng chảy yên lành ngang vai…
2. MARIO LUZI
Là một nhà thơ lớn của Italia. Ông sinh năm 1914 tại Florenz. Ở thành phố này, Luzi đã học và giảng dạy môn văn học của trường đại học. Tập thơ đầu của ông xuất bản năm 1935. Luzi còn là nhà phê bình, nhà văn chuyên viết ký và dịch giả.
Bài thơ Ni-ki và Tổ quốc em đề tặng cuộc đấu tranh của nhân dân đảo Síp...
Gửi tặng Ni-ki và Tổ quốc em
Tưởng đã lâu rồi, anh vẫn hằng nghe tiếng cười,
tiếng nói của em
Tiếng nói cười vọng đi giữa bao hòn đảo
Tiếng chim én trong mấy tầng mây, vút lên huyền ảo
Sau một giấc ngủ dài, trên bãi cát mấy nghìn năm…
Em là ai? Anh nào biết được!
Nhưng anh tin: anh từng đã gặp em
Ở đâu đó, giữa phố phường rất đỗi thân quen
Hay dưới một khoảng trời, dưới một cầu vồng rực rỡ
Với một nửa là mây, một nửa là nụ cười hé mở…
Ôi có phải, sự lặng im và tiếng kêu của nhân dân
đang chiến đấu
Là đôi cánh nâng em lao tới những chân trời!
Ở đây… ở đây… những đợt sóng trắng ngời
Không thể xóa nhòa thời gian và biển
Cũng ở đây, giữa những hòn đảo quê em hiển hiện
Bao hồi âm của tiếng sóng trầm hùng không dễ
cách chia!
Em ơi, những người chết vẫn còn kia:
Những người chết vẫn căm hờn nỗi bất công
và lừa đảo
Tiếng than khóc tự nhà ai, nghe mà ứa máu
Trong điệp khúc não nùng tiếng thét lũ quạ đen…
Cuộc chiến đấu này là sứ mệnh của em
Em thanh thản tiến lên với trái tim và niềm say mê
kỳ diệu
Với sức mạnh nhân dân mà em rất hiểu…
Loài rắn độc kia dù mưu kế đến bao nhiêu!
Đường em đi đã mở ra, chúng làm sao cản được!
Con đường thênh thênh dưới ánh đèn lung linh
phía trước
Con đường rạng ngời đang hướng tới bình minh
Vì Tổ quốc em, mà cũng vì Tổ quốc của anh…
Em nhỉ, mùa này vẫn còn lẫn mưa và nắng
Còn mất mát đau thương, nhưng cũng rất nhiều
niềm vui chiến thắng
Những trận đánh nối theo nhau là để giữ những
nụ cười
Cho biển hát ca mãi mãi với con người
Ngày mai, ngày mai… tất cả đang từ em mà tỏa sáng!
Khúc hát buồn gửi cô gái ngày xưa
Những đường phố, rất thân quen -
Đường em khuất bóng, đường em trở về
Bàn chân em bước, say mê
Hồng trong nắng biếc, tràn trề tiếng chim
Mỗi lần anh nhớ về em
Bao nhiêu ký ức trào lên diệu kỳ
Tưởng là tim sẽ quên đi
Nào ngờ phố cũ thầm thì tiếng em!...
Nỗi đau xưa, lại nhói lên
Hằn trong giấc ngủ, buồn trên mắt cười
Cổng này, lối cũ, em ơi
Dòng sông vẫn chảy về nơi tự tình…
Ôi em, sống dậy dáng hình
Những ngày xưa ấy, có mình có ta
Nỗi niềm biết mấy xót xa
Nhớ em… nước mắt… lời ca… dâng trào…
3. SALVATORE QUASIMODO
S.Quasimodo là nhà thơ nổi tiếng Italia được tặng thưởng Nobel về văn học năm 1959. Ông sinh năm 1907 tại Siracusa. Đã theo học Đại học Bách khoa vì muốn trở thành kỹ sư, nhưng phải bỏ học giữa chừng để kiếm sống. Ông từng làm nghề vẽ, bán hàng, làm thủ quĩ. Là viên chức Bộ xây dựng, S.Quasimodo có điều kiện đi khắp nước Italia. Năm 1930, cho xuất bản tập thơ đầu tay. Năm 1939, trở thành giáo viên dạy văn Trường “G.Verdi” ở Mai Lan. Ngoài việc sáng tác thơ, ông dịch nhiều thi phẩm nổi tiếng của Sophokles, Vergil, Catull, Shakes peare…
Ông qua đời năm 1968 tại thành phố Neapel.
Va Va Ra A Lếch Xăng Đrốp Na
Cây bạch dương mỏng manh, còn xanh đôi ngọn lá
Khẽ đập vào khung cửa rồi lặng lẽ vút lên cao
Trời Mát-xcơ-va sớm nay êm đềm quá
Gió nhẹ Xi-bi-ri ơi, em thổi tới khi nào?
Có phải em vẫn về đây, đêm đêm tình tự
Bên khung cửa phòng anh, trong bệnh viện Bốt - kin?
Anh - giữa bốn bức tường tư lự
Một dây đàn đơn độc, khẽ rung lên…
Anh đau ốm đã lâu rồi, tưởng chết
Tưởng vĩnh biệt người rồi - Cuộc sống của ta ơi!
Em đến kia… Va-va-ra A-lếch-xăng-đrốp-na thân thiết
Cô y tá của cuộc đời, đôi mắt thắm tươi…
Trước cái chết, em ơi, anh nào biết sợ
Như chưa hề biết sợ trước tai ương
Hay anh nghĩ…ai kia đang nằm đó
Để quên lãng hành tinh đầy ân ái, giận hờn?
Ôi, nếu phải cách ly thiên nhiên vô cùng kỳ diệu
Và chỉ còn nghe cái âm thanh trầm đục, u buồn
Anh có thể chết được thôi! Xin em hãy hiểu
Anh làm sao sống nổi giữa cô đơn!
Va-va-ra, bàn tay em sao ấm áp trong đêm
Đây là những ngón tay của mẹ anh thuở trước
Những ngón tay nồng nàn, không ngừng tiếp sức
Để giữ cho đời anh những phút bình yên…
Em, Va-va-ra, là nước Nga giàu lòng nhân ái
Của một thời Tôn - xtôi hay Mai-a-kốp-xki
Một nước Nga của rất nhiều bàn tay đón gọi
Và siết chặt những bàn tay trên thế giới bạn bè…
Gió ở Tin đa ri
Tin-đa-ri, ta biết em trong dáng vẻ dịu dàng
Chơi vơi trên sông, lửng lơ giữa bao đồi núi
Ôi những hòn đảo đáng yêu, mà thánh thần
đã từng biết tới
Hôm nay em như đến cùng anh
Rất dịu dàng trong trái tim anh…
Anh leo lên đỉnh núi, nghe gió lộng cả đất trời
Ôi gió, gió, gió - tưởng hòa tan trong gió
Các bạn của anh, trong vẻ trang nghiêm,
cùng leo lên đó
Cũng đột nhiên tan biến giữa gió trời…
Rì rầm tiếng sóng những âm vang tình yêu
Và em làm anh cứ mãi dày vò
Trước lặng im, bóng tối, âu lo
Cứ như với tình yêu, chúng mình cùng chạy trốn
Và đuổi theo sau là cái chết của tâm hồn…
Đất nước này, với anh sao lạ thế
Anh nghiêng xuống mỗi ngày những âm thanh
huyền bí
Ánh sáng mờ xanh, trước khung cửa nhà em
Trong màn đêm dìu dịu
Và niềm vui, huyền diệu
Được vỗ về em, ru ngủ mãi trong lòng…
Chạy trốn ư? Em ơi nào có dễ!
Hôm nay anh khao khát lạ lùng:
Một sự hài hòa, êm ái đến vô song
Xa hẳn mọi nỗi lo và cái chết
Với tình yêu, em ơi, ta trở thành bất diệt.
Một bước đi nhè nhẹ trong bóng tối tràn về
Em đưa anh về đâu, về đâu, về đâu
Để vò nát miếng bánh mì đã một thời cay đắng…
Tin-đa-ri tươi vui đã lại trở về
Người bạn tốt làm anh thức dậy
Từ những ngọn núi chọc trời, em ơi, anh đã thấy
Trước những đợt gió này, gió ở Tin-đa-ri
Dẫu hãi hùng, lo lắng - chẳng hề chi!...
Trần Đương | Báo Văn nghệ
Dịch và giới thiệu qua bản tiếng Đức
