Diễn đàn lý luận

Bài thơ "Khúc trẻ thơ" của Trúc Thông

Trần Trung
Tác phẩm và dư luận
11:00 | 17/09/2024
Baovannghe.vn - "Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).
aa

KHÚC HÁT TRẺ THƠ

Bài thơ
Tranh minh hoạ: Thanh Phương

TRÚC THÔNG

I.

...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài

này trẻ con ơi

cho tôi theo với

tôi bé lại đây này

tôi rất trẻ con

tôi làm những bài ca cho mà hát

cho tôi theo với

quá nửa cầu rồi

các trẻ con ơi

II

các em trang trí gì cho mặt đất

phấn cầm tay di di

phấn trắng quá

ngây thơ tự hát

trái đất cười thích thú được bôi lem

bằng phấn trắng

gạch đỏ

than...

trái đất mỉm cười mặt mình ngũ sắc

cười rung... gió cây

III

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con

sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

Cứln theo giy ko trẻ con...

LỜI BÌNH

"Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).

Ngỡ như lạ mà quen với điệu giọng riêng của thơ Trúc Thông, vốn thường “bắt” người đọc sau cảm, phải ngẫm ngợi mà tự rút ra điều cần nắm bắt, phải nắm bắt đằng sau câu chữ. Phần khơi mở (khúc I), nhà thơ hồn nhiên, thung thăng đưa ta vào thế giới thật riêng, rất đỗi con trẻ. Bởi, người thơ như bắt sóng hợp hòa với lũ trẻ thơ đáng yêu, cùng “khoác vai nhau đi” mà chơi thả sức, hết lòng “với nhau”, “với trăng”, “ với biển”, “với các lâu đài”.

Thi sĩ dường như vui trẻ lại cùng khúc hát lòng mình. Vui, mà hòa cùng bước đi; mà dắt đẫn con trẻ đi vào thế giới “vô thủy vô chung”-Mênh mang, kỳ vĩ, vừa như gần gũi lại vừa xa xôi của Miền-Chơi-Thật-Ảo :

“...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài”

Tiếng gọi của nhà thơ với tuổi thơ hay niềm khát vọng hồi sinh, nhẹ nhàng mà khẩn thiết, thiết tha. Tôi, thích và rất đỗi cảm thương trong những lời thơ được điệp lại của Trúc Thông: “này trẻ con ơi/ cho tôi theo với”, rồi lại “tôi bé lại đây này/ tôi rất trẻ con”, “quá nửa cầu rồi/ các trẻ con ơi”...

Tình ý, tình tứ của Trúc Thông trong Khúc trẻ thơ, dịch chuyển từ Khúc-Giao-Cảm sang Khúc-Nhận-Biết-Nhận biết về những điều ngây thơ và cũng vô cùng diệu kỳ mà con trẻ đã (và sẽ !) “trang trí cho mặt đất”, khiến cho “trái đất cười thích” và “mỉm cười” khi được lũ trẻ thơ “bôi lem” lên mặt mình “ngũ sắc”. Thật thú vị, khi nhà thơ cảm nhận được một cách tràn đầy cảm xúc và suy tư-những biểu hiện “ngây thơ tự hát” của lũ trẻ con mà tạo nên cơn chấn động trong ba lần cười của trái đất, từ trái đất: “trái đất cười thích thú” (lần một); “trái đất mỉm cười” (lần hai); và, “cười rung... gió cây” (lần ba).

Nhà thơ Trúc Thông là người một đời tâm đắc đến riết róng và thâm hậu trong câu chữ thơ; ngẫm, sau câu chữ tìm tòi, sáng tạo là tấm lòng dịu dàng, nhân ái với đời, với người, ở thi phẩm này là tấm lòng cùng suy tư nhà thơ dành cho con trẻ. Chưa hết, nhà thơ trao gửi tâm tình cho con trẻ và cho cả người lớn nữa chứ, cho hôm qua, hôm nay và muôn đời sau. Trong Khúc trẻ thơ thứ ba (khúc III), cũng là khổ kết với thật nhiều dư vị:

“cứ lần theo giấy kẹo trẻ con sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con...”

Phải chăng sự dị biệt giữa con trẻ hồn nhiên, thơ ngây với toan tính, mưu mô của người lớn nằm trong hai chữ đối nghịch: “lần”, “chồm”. Và, mọi thứ đều có giá của nó!

Trần Trung | Báo Văn nghệ

--------

Bài viết cùng chuyên mục

Bài thơ "Mẹ và quả" của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm Bài thơ "Hoa phượng ở nghĩa trang Trường Sơn" của Mai Thìn Nhà thơ Nguyễn Anh Thuấn: "Hoa rơi không có kẻ giật mình" Bài thơ "Bờ sông vẫn gió" của Trúc Thông Bài thơ "Chiếc lá vàng rơi" của Trương Vạn Thành
Xưng “tôi” – một đặc quyền dành cho nam giới

Xưng “tôi” – một đặc quyền dành cho nam giới

Baovannghe.vn - Đầu thế kỉ XX là một giai đoạn đầy biến động trong lịch sử xã hội Việt Nam. Trong đó, không thể không kể tới những chuyển biến đáng kể trong cách nhìn nhận lại về vấn đề giới/giới tính cũng như việc tư duy và đặt định lại các vai trò giới.
Thi hành Luật Di sản văn hóa: Hướng đến sự thống nhất, hiệu quả

Thi hành Luật Di sản văn hóa: Hướng đến sự thống nhất, hiệu quả

Baovannghe.vn - Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã ký Quyết định số 723/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Di sản văn hóa.
Giỗ Tổ Hùng vương 2025: Cùng nhìn lại 18 đời vua Hùng trong lịch sử

Giỗ Tổ Hùng vương 2025: Cùng nhìn lại 18 đời vua Hùng trong lịch sử

Baovannghe.vn - Truyền thuyết kể lại, nhà nước Văn Lang có 18 đời vua Hùng. Đây được cho là vương triều đầu tiên của người Việt Nam. Còn theo các nhà nghiên cứu thời đại Hùng Vương là có thật, và những truyền thuyết dân gian đã góp phần tạo nên bức tranh kỳ diệu về các vị vua thời dựng nước.
Cổ tháp - Thơ Nguyễn Đức Hạnh

Cổ tháp - Thơ Nguyễn Đức Hạnh

Baovannghe.vn- Giấu lịch sử trong lòng tháp hẹp/ Linh hồn nào đang gào thét?
Đoản khúc Xuân - Thơ Vương Hồng Trường

Đoản khúc Xuân - Thơ Vương Hồng Trường

Baovannghe.vn- Ta cây cỗi chợt nảy mầm xuân mới/ Nghe tự thân rưng rức nhựa lên cành