Diễn đàn lý luận

Bài thơ "Khúc trẻ thơ" của Trúc Thông

Trần Trung
Tác phẩm và dư luận 11:00 | 17/09/2024
Baovannghe.vn - "Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).
aa

KHÚC HÁT TRẺ THƠ

Bài thơ
Tranh minh hoạ: Thanh Phương

TRÚC THÔNG

I.

...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài

này trẻ con ơi

cho tôi theo với

tôi bé lại đây này

tôi rất trẻ con

tôi làm những bài ca cho mà hát

cho tôi theo với

quá nửa cầu rồi

các trẻ con ơi

II

các em trang trí gì cho mặt đất

phấn cầm tay di di

phấn trắng quá

ngây thơ tự hát

trái đất cười thích thú được bôi lem

bằng phấn trắng

gạch đỏ

than...

trái đất mỉm cười mặt mình ngũ sắc

cười rung... gió cây

III

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con

sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

Cứln theo giy ko trẻ con...

LỜI BÌNH

"Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).

Ngỡ như lạ mà quen với điệu giọng riêng của thơ Trúc Thông, vốn thường “bắt” người đọc sau cảm, phải ngẫm ngợi mà tự rút ra điều cần nắm bắt, phải nắm bắt đằng sau câu chữ. Phần khơi mở (khúc I), nhà thơ hồn nhiên, thung thăng đưa ta vào thế giới thật riêng, rất đỗi con trẻ. Bởi, người thơ như bắt sóng hợp hòa với lũ trẻ thơ đáng yêu, cùng “khoác vai nhau đi” mà chơi thả sức, hết lòng “với nhau”, “với trăng”, “ với biển”, “với các lâu đài”.

Thi sĩ dường như vui trẻ lại cùng khúc hát lòng mình. Vui, mà hòa cùng bước đi; mà dắt đẫn con trẻ đi vào thế giới “vô thủy vô chung”-Mênh mang, kỳ vĩ, vừa như gần gũi lại vừa xa xôi của Miền-Chơi-Thật-Ảo :

“...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài”

Tiếng gọi của nhà thơ với tuổi thơ hay niềm khát vọng hồi sinh, nhẹ nhàng mà khẩn thiết, thiết tha. Tôi, thích và rất đỗi cảm thương trong những lời thơ được điệp lại của Trúc Thông: “này trẻ con ơi/ cho tôi theo với”, rồi lại “tôi bé lại đây này/ tôi rất trẻ con”, “quá nửa cầu rồi/ các trẻ con ơi”...

Tình ý, tình tứ của Trúc Thông trong Khúc trẻ thơ, dịch chuyển từ Khúc-Giao-Cảm sang Khúc-Nhận-Biết-Nhận biết về những điều ngây thơ và cũng vô cùng diệu kỳ mà con trẻ đã (và sẽ !) “trang trí cho mặt đất”, khiến cho “trái đất cười thích” và “mỉm cười” khi được lũ trẻ thơ “bôi lem” lên mặt mình “ngũ sắc”. Thật thú vị, khi nhà thơ cảm nhận được một cách tràn đầy cảm xúc và suy tư-những biểu hiện “ngây thơ tự hát” của lũ trẻ con mà tạo nên cơn chấn động trong ba lần cười của trái đất, từ trái đất: “trái đất cười thích thú” (lần một); “trái đất mỉm cười” (lần hai); và, “cười rung... gió cây” (lần ba).

Nhà thơ Trúc Thông là người một đời tâm đắc đến riết róng và thâm hậu trong câu chữ thơ; ngẫm, sau câu chữ tìm tòi, sáng tạo là tấm lòng dịu dàng, nhân ái với đời, với người, ở thi phẩm này là tấm lòng cùng suy tư nhà thơ dành cho con trẻ. Chưa hết, nhà thơ trao gửi tâm tình cho con trẻ và cho cả người lớn nữa chứ, cho hôm qua, hôm nay và muôn đời sau. Trong Khúc trẻ thơ thứ ba (khúc III), cũng là khổ kết với thật nhiều dư vị:

“cứ lần theo giấy kẹo trẻ con sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con...”

Phải chăng sự dị biệt giữa con trẻ hồn nhiên, thơ ngây với toan tính, mưu mô của người lớn nằm trong hai chữ đối nghịch: “lần”, “chồm”. Và, mọi thứ đều có giá của nó!

Trần Trung | Báo Văn nghệ

--------

Bài viết cùng chuyên mục

Bài thơ "Mẹ và quả" của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm Bài thơ "Hoa phượng ở nghĩa trang Trường Sơn" của Mai Thìn Nhà thơ Nguyễn Anh Thuấn: "Hoa rơi không có kẻ giật mình" Bài thơ "Bờ sông vẫn gió" của Trúc Thông Bài thơ "Chiếc lá vàng rơi" của Trương Vạn Thành

Bình luận

avatar-comment
Tuần Văn hóa Campuchia tại Việt Nam

Tuần Văn hóa Campuchia tại Việt Nam

Baovannghe.vn - Trong khuôn khổ Tuần Văn hóa Campuchia tại Việt Nam năm 2025, chiều 10/6, tại Bạc Liêu, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương đã tiếp và làm việc với Quốc Vụ khanh Bộ Văn hóa và Nghệ thuật Campuchia Lundi Sannnara. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng hai bên.
Lại Flaubert. Truyện ngắn của Anne Carson

Lại Flaubert. Truyện ngắn của Anne Carson

Baovannghe.vn- Các vật thể sẽ đột nhiên rơi hoặc rụng rời, xe đi chệch hướng, chó khuỵu xuống khuỷu. Quân đội đang thực hiện những thí nghiệm âm thanh ở một sa mạc gần đó lúc bấy giờ. Tôi lo âu suốt cả phần đời còn lại, cô viết. Cô là một tiểu thuyết gia và đã có một số thành công.
Những câu chuyện từ Gốm

Những câu chuyện từ Gốm

Baovannghe.vn - Chiều 10/6, nhóm Đàn Đó đã tổ chức họp báo ra mắt chương trình nghệ thuật "GOm show - Âm thanh từ gốm" lấy cảm hứng từ văn hóa gốm truyền thống Việt Nam.
Quốc hội bước vào đợt 2, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Quốc hội bước vào đợt 2, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Baovannghe.vn - Sáng 11/9, Quốc hội bước vào đợt 2, kỳ họp thứ 9, Quôc hội khóa XV. Theo chương trình nghị sự, dự kiến tại đợt 2 sẽ thông qua hơn 50 luật, nghị quyết quan trọng.
Không đề - Thơ Huỳnh Thúy Kiều

Không đề - Thơ Huỳnh Thúy Kiều

Baovannghe.vn- Người mang anh và tình yêu đi mất/ bên thềm con gái