Diễn đàn lý luận

Bài thơ "Khúc trẻ thơ" của Trúc Thông

Trần Trung
Tác phẩm và dư luận 11:00 | 17/09/2024
Baovannghe.vn - "Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).
aa

KHÚC HÁT TRẺ THƠ

Bài thơ
Tranh minh hoạ: Thanh Phương

TRÚC THÔNG

I.

...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài

này trẻ con ơi

cho tôi theo với

tôi bé lại đây này

tôi rất trẻ con

tôi làm những bài ca cho mà hát

cho tôi theo với

quá nửa cầu rồi

các trẻ con ơi

II

các em trang trí gì cho mặt đất

phấn cầm tay di di

phấn trắng quá

ngây thơ tự hát

trái đất cười thích thú được bôi lem

bằng phấn trắng

gạch đỏ

than...

trái đất mỉm cười mặt mình ngũ sắc

cười rung... gió cây

III

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con

sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

Cứln theo giy ko trẻ con...

LỜI BÌNH

"Khúc trẻ thơ” là một bài thơ thuộc phần Chầm chậm tới mình của nhà thơ Trúc Thông, trong tập thơ in chung với Đào Cảng (NXB Tác phẩm mới-1985).

Ngỡ như lạ mà quen với điệu giọng riêng của thơ Trúc Thông, vốn thường “bắt” người đọc sau cảm, phải ngẫm ngợi mà tự rút ra điều cần nắm bắt, phải nắm bắt đằng sau câu chữ. Phần khơi mở (khúc I), nhà thơ hồn nhiên, thung thăng đưa ta vào thế giới thật riêng, rất đỗi con trẻ. Bởi, người thơ như bắt sóng hợp hòa với lũ trẻ thơ đáng yêu, cùng “khoác vai nhau đi” mà chơi thả sức, hết lòng “với nhau”, “với trăng”, “ với biển”, “với các lâu đài”.

Thi sĩ dường như vui trẻ lại cùng khúc hát lòng mình. Vui, mà hòa cùng bước đi; mà dắt đẫn con trẻ đi vào thế giới “vô thủy vô chung”-Mênh mang, kỳ vĩ, vừa như gần gũi lại vừa xa xôi của Miền-Chơi-Thật-Ảo :

“...và trẻ con khoác vai nhau đi

chơi với nhau

chơi với trăng

chơi với biển

chơi với các lâu đài”

Tiếng gọi của nhà thơ với tuổi thơ hay niềm khát vọng hồi sinh, nhẹ nhàng mà khẩn thiết, thiết tha. Tôi, thích và rất đỗi cảm thương trong những lời thơ được điệp lại của Trúc Thông: “này trẻ con ơi/ cho tôi theo với”, rồi lại “tôi bé lại đây này/ tôi rất trẻ con”, “quá nửa cầu rồi/ các trẻ con ơi”...

Tình ý, tình tứ của Trúc Thông trong Khúc trẻ thơ, dịch chuyển từ Khúc-Giao-Cảm sang Khúc-Nhận-Biết-Nhận biết về những điều ngây thơ và cũng vô cùng diệu kỳ mà con trẻ đã (và sẽ !) “trang trí cho mặt đất”, khiến cho “trái đất cười thích” và “mỉm cười” khi được lũ trẻ thơ “bôi lem” lên mặt mình “ngũ sắc”. Thật thú vị, khi nhà thơ cảm nhận được một cách tràn đầy cảm xúc và suy tư-những biểu hiện “ngây thơ tự hát” của lũ trẻ con mà tạo nên cơn chấn động trong ba lần cười của trái đất, từ trái đất: “trái đất cười thích thú” (lần một); “trái đất mỉm cười” (lần hai); và, “cười rung... gió cây” (lần ba).

Nhà thơ Trúc Thông là người một đời tâm đắc đến riết róng và thâm hậu trong câu chữ thơ; ngẫm, sau câu chữ tìm tòi, sáng tạo là tấm lòng dịu dàng, nhân ái với đời, với người, ở thi phẩm này là tấm lòng cùng suy tư nhà thơ dành cho con trẻ. Chưa hết, nhà thơ trao gửi tâm tình cho con trẻ và cho cả người lớn nữa chứ, cho hôm qua, hôm nay và muôn đời sau. Trong Khúc trẻ thơ thứ ba (khúc III), cũng là khổ kết với thật nhiều dư vị:

“cứ lần theo giấy kẹo trẻ con sẽ gặp thiên đường

Trọng Thủy chồm theo vết lông ngỗng

chỉ thấy gào biển thẳm

thật đấy mà

cứ lần theo giấy kẹo trẻ con...”

Phải chăng sự dị biệt giữa con trẻ hồn nhiên, thơ ngây với toan tính, mưu mô của người lớn nằm trong hai chữ đối nghịch: “lần”, “chồm”. Và, mọi thứ đều có giá của nó!

Trần Trung | Báo Văn nghệ

--------

Bài viết cùng chuyên mục

Bài thơ "Mẹ và quả" của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm Bài thơ "Hoa phượng ở nghĩa trang Trường Sơn" của Mai Thìn Nhà thơ Nguyễn Anh Thuấn: "Hoa rơi không có kẻ giật mình" Bài thơ "Bờ sông vẫn gió" của Trúc Thông Bài thơ "Chiếc lá vàng rơi" của Trương Vạn Thành
Thầy ơi! - Truyện ngắn của Đinh Ngọc Lâm

Thầy ơi! - Truyện ngắn của Đinh Ngọc Lâm

Baovannghe.vn - Hồi trẻ, tôi là một đứa con gái ngang ngạnh, cũng may mà trời phú cho tôi một nhan sắc nổi trội.
Ra mắt tập truyện ngắn “Linh hồn ký ức” của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Công Thắng

Ra mắt tập truyện ngắn “Linh hồn ký ức” của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Công Thắng

Baovannghe.vn - Sáng ngày 14/7, tại Liên hiệp các Hội VHNT Hà Nội, số 19 Hàng Buồm đã diễn ra buổi ra mắt cuốn sách Linh hồn ký ức của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh, Kỷ lục gia nhiếp ảnh Việt Nam Phạm Công Thắng. Đây là tập truyện ngắn thứ tư của ông thuộc thể loại Ma mị – Tâm linh – Liêu trai.
Đưa y tế chất lượng cao về địa phương: Vinmec Nha Trang tiên phong phẫu thuật ung thư nội soi cho bệnh nhân lớn tuổi

Đưa y tế chất lượng cao về địa phương: Vinmec Nha Trang tiên phong phẫu thuật ung thư nội soi cho bệnh nhân lớn tuổi

Baovannghe.vn - Lần đầu tiên, một ca phẫu thuật nội soi điều trị ung thư dạ dày cho bệnh nhân lớn tuổi đã được thực hiện thành công tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang (Khánh Hòa). Không chỉ là dấu mốc quan trọng về chuyên môn, ca mổ còn đánh dấu một bước tiến mới trong việc đưa y tế chất lượng cao về gần hơn với người dân miền Trung – nơi người bệnh từng phải chuyển tuyến xa mới tiếp cận được kỹ thuật điều trị ung thư nâng cao.
Những tuyến đường nào của Hà Nội sẽ cấm xe máy từ 1/7/2026?

Những tuyến đường nào của Hà Nội sẽ cấm xe máy từ 1/7/2026?

Baovannghe.vn - Thông tin từ ngày 1/7/2026 thành phố Hà Nội sẽ không có xe môtô, xe gắn máy, hạn chế xe ôtô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1 đang được dự luận quan tâm.
Đội Trung Quốc đăng quang, Việt Nam làm nên lịch sử tại DIFF 2025

Đội Trung Quốc đăng quang, Việt Nam làm nên lịch sử tại DIFF 2025

Baovannghe.vn - Sau những màn trình diễn mãn nhãn và đầy cảm xúc, Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2025 đã khép lại với chiến thắng thuộc về đội Jiangxi Yangfeng (Trung Quốc).