Diễn đàn lý luận

Cuộc thi truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022 – 2024 đã khép lại nhưng dư âm vẫn chưa lắng. Kết quả không có giải Nhất, cùng với loạt tranh cãi xoay quanh tác phẩm đoạt giải và quy chế chấm thi, đã khiến dư luận văn giới và công chúng tiếp tục sôi động trên cả báo chí lẫn mạng xã hội. Những tranh luận ấy, dù bất đồng gay gắt, vẫn gợi mở một câu hỏi quan trọng: từ những truyện đoạt giải, chúng ta có thể nhìn thấy gì về diện mạo truyện ngắn Việt Nam đương đại?

Baovannghe.vn - Tập thơ sống là gì lâu quá đã quên do NXB Đà Nẵng ấn hành vào quý I năm 2025. Tập thơ nằm trong những ấn phẩm cuối cùng mà nhà xuất bản này vẫn chắt chiu, giữ vững phong độ để lại cho đời. Tôi nghĩ đó là một dấu ấn thực đáng trọng.

Baovannghe.vn - "Chúng ta không thể sống mà quên lịch sử. Văn học không chỉ là cái đẹp, mà còn là ký ức sống của dân tộc.” Đó là tuyên ngôn không lời nhưng lắng sâu trong từng trang viết của nhà văn Lê Toán.

Trong khi lịch sử chính thống thường làm mờ đi số phận của những con người bé nhỏ, văn chương lại kiên nhẫn cất giữ và khơi dậy tiếng nói của họ. Từ người thầy giáo miền núi mang mặc cảm hình hài, ông già bị xem là “lú lẫn”, người mẹ lạc lõng giữa bộ máy hành chính đến phận hát rong mỏi mòn tìm mẹ, các truyện ngắn đoạt giải thưởng Văn nghệ 2022-2024 đã cho thấy sức mạnh của văn học trong việc lắng nghe những tiếng nói nhược tiểu - những âm thanh yếu ớt nhưng ám ảnh, chất chứa khát vọng được nhìn nhận và thấu hiểu.

Baovannghe.vn - “Dòng Lô xanh thẳm” của Đỗ Hàn là cuốn tiểu thuyết thứ ba cùng viết về thảm kịch Trần Nguyên Hãn mà tôi được đọc. Hai cuốn trước, một là của Nguyễn Anh Đào, hai là của Xuân Mai.

Giải thưởng Truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024 khép lại không chỉ bằng danh sách các tác phẩm đoạt giải mà còn bằng những cuộc đối thoại sôi nổi trong giới cầm bút và công chúng. Bài viết này góp thêm một góc nhìn, đối chiếu lại những ý kiến đa chiều và đặt ra câu hỏi: làm thế nào để giải thưởng văn học tiếp tục phát huy vai trò phát hiện, nuôi dưỡng tài năng mới.